Μια δραστήρια Ελληνίδα, που ζει και εργάζεται στην πόλη της Ξάνθης, η ζωγράφος και μέλος της UNESCO, Λίτα Μαυρογένη, είναι ο άνθρωπος που έθεσε τις βάσεις για την οργάνωση και τη λειτουργία του πρώτου Μουσείου Παιδικής Τέχνης στην πρωτεύουσα του Πέρου, Λίμα. Η κ. Μαυρογένη, με την ιδιότητα της προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου του Μουσείου Παιδικής Τέχνης «Οικουμένη» στη Συδινή Ξάνθης, ταξίδεψε πρόσφατα στο Περού και όπως δηλώνει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ έζησε μια μοναδική εμπειρία, δίπλα σε παιδιά κι εκπαιδευτικούς, που τρέφουν μια μεγάλη αγάπη για την ελληνική μυθολογία κι έναν απεριόριστο σεβασμό για τον πολιτισμό και την ιστορία της κλασσικής Ελλάδας. Χάρη στην προσπάθεια της Λίτας Μαυρογένη, αλλά κυρίως την έμπρακτη συμπαράσταση της ελληνικής πρεσβείας στο Περού και προσωπικά του πρέσβη Ιωάννη Παπαδόπουλου, το πρώτο Μουσείο Παιδικής Τέχνης ξεκίνησε να λειτουργεί σ” αυτή τη χώρα της Λατινικής Αμερικής, φιλοξενώντας έργα παιδιών. Εδώ και περίπου έναν μήνα, παιδικά έργα ζωγραφικής και χειροτεχνίας φιλοξενούνται στη μεγάλη αίθουσα ενός πρότυπου οικολογικού σχολείου, τα οποίο αποτελεί και την προσωρινή έδρα του πρώτου Μουσείου Παιδικής Τέχνης του Περού. Το Μουσείο Παιδικής Τέχνης φέρει το όνομα του Περουβιανού προξένου, Χοσέ Κάρλος Ντάβιλα, που απεβίωσε πριν από έναν χρόνο, στην Ελλάδα και ο οποίος είχε ξεκινήσει αυτή τη σημαντική πρωτοβουλία για τη δημιουργία του Μουσείου. Το Μουσείο Παιδικής Τέχνης, όπως τονίζει η κ. Μαυρογένη, δεν είναι απλώς ένας χώρος, όπου εκτίθενται οι δημιουργίες των παιδιών, αλλά προωθεί την πολιτιστική κληρονομιά και την εθνική ταυτότητα της Λατινικής Αμερικής και της Ελλάδας. «Αυτό φάνηκε καθαρά τις μέρες της παραμονής μου στη Λίμα, μέσα από τη διδασκαλία μου και σε σχολεία, τα οποία χρηματοδοτούνται από την ελληνική πρεσβεία όπου τα παιδιά έρχονται πιο κοντά με την τέχνη και τον πολιτισμό, τόσο της κλασσικής όσο και της σύγχρονης Ελλάδας», τονίζει η Ξανθιώτισσα καλλιτέχνης. «Είναι πολύ σημαντικό- επισημαίνει η κ. Μαυρογένη- να κάνουμε τα παιδιά κοινωνούς της παράδοσης και του πολιτισμού. Και είναι σημαντικό, επειδή μέσα στη φαρέτρα της κάθε χώρας, που λέγεται πολιτισμός, υπάρχουν στοιχεία που μπορούμε σήμερα, αλλά και στο μέλλον, να τα επεξεργαστούμε σωστά σαν πληροφορίες και σαν γνώση για το καλό της ανθρωπότητας. Πολύ περισσότερο, μάλιστα, όταν υπάρχουν πλούσιοι και αξιόλογοι πολιτισμοί, με παγκόσμια εμβέλεια και αναγνώριση, όπως είναι ο ελληνικός και ο περουβιανός». Η πρώτη επαφή των τοπικών αρχών του Περού με τη Λίτα Μαυρογένη και το Μουσείο Παιδικής Τέχνης «Οικουμένη» έγινε μέσω της δημοφιλούς περουβιανής καλλιτέχνιδος, Κάρμεν Ροντρίγκες, η οποία, πριν από περίπου έναν χρόνο, επισκέφθηκε την Ξάνθη και είχε την ευκαιρία, όχι μόνο να δει από κοντά τις εγκαταστάσεις του μουσείου στη Συδινή, αλλά και να διδάξει σε παιδιά. Οι εντυπώσεις που αποκόμισε ήταν οι καλύτερες, η ίδια δήλωσε κατενθουσιασμένη και επιστρέφοντας στη Λίμα κινητοποίησε όλες τις αρχές ώστε να αναληφθεί από τη χώρα της μια ανάλογη πρωτοβουλία για τη σύσταση ενός παιδικού μουσείου. Η ελληνική πρεσβεία στη Λίμα ανταποκρίθηκε άμεσα σ” αυτή την πρωτοβουλία που ανέλαβε η κ. Ροντρίγκες κι έτσι μια ομάδα εκπαιδευτικών από διάφορα σχολεία της Λίμας, με τη συμπαράσταση της ίδια της περουβιανής κυβέρνησης, απηύθυνε επίσημη πρόσκληση στην κ. Μαυρογένη να επισκεφθεί τη Λίμα, να διδάξει στα παιδιά και να βοηθήσει στη σύσταση, οργάνωση και λειτουργία του πρώτου παιδικού μουσείου.
Το Μουσείο Παιδικής Τέχνης «Οικουμένη» στη Συδινή Ξάνθης
Τόσο για την κ. Ροντρίγκες όσο και για πολλά σχολεία στη Λίμα, το Μουσείο Παιδικής Τέχνης «Οικουμένη» στη Συδινή Ξάνθης δεν ήταν άγνωστο. Τα τελευταία πέντε χρόνια, πολλοί Περουβιανοί μαθητές είχαν στείλει έργα τους στην Παγκόσμια Biennale Παιδικής Ζωγραφικής, που από το 2002 και κάθε δυο χρόνια διοργανώνεται από το μουσείο «Οικουμένη» και φιλοξενείται στη χώρα μας. Η παγκόσμια αυτή έκθεση παιδικής ζωγραφικής, στην οποία μέχρι σήμερα συμμετείχαν περισσότερα από 400.000 παιδιά από συνολικά 150 χώρες, είναι μια αξιόλογη συλλογική προσπάθεια, με φορέα διοργάνωσης την Ακαδημία Παιδικής Τέχνης του μουσείου. Η συγκομιδή των μέχρι σήμερα διοργανώσεων της Biennale αριθμεί πολλές δεκάδες εκατοντάδες έργων, προϊόν της αστείρευτης δημιουργικής παιδικής φαντασίας τα οποία και εκθέτονται στους χώρους του μουσείου. Η 5η Παγκόσμια Biennale Παιδικής Ζωγραφικής, με θέμα «Παίζοντας παρέα με τους φίλους μου», ολοκληρώθηκε πριν από λίγες μέρες κι αυτό το διάστημα γίνεται η αξιολόγηση των έργων, ενώ η απονομή των βραβείων αναμένεται να γίνει την άνοιξη, στην Αθήνα. Αξίζει να σημειωθεί ότι, το μουσείο είναι αναγνωρισμένο από το Υπουργείο Πολιτισμού και για το λόγο αυτό συμμετέχει στην υλοποίηση πολλών προγραμμάτων, στο πλαίσιο των διακριτικών συμφωνιών, που υπογράφει το υπουργείο με τα αντίστοιχα υπουργεία άλλων χωρών. Για τα παιδιά εκτός Ελλάδας, τα έργα των οποίων έχουν βραβευτεί, αλλά δεν μπορούν να παραβρεθούν στην εκδήλωση απονομής που διοργανώνεται, οι ελληνικές πρεσβείες στις χώρες απ” όπου προέρχονται τα παιδιά αυτά διοργανώνουν ανάλογες εκδηλώσεις. Σε ανάλογες εκδηλώσεις τιμώνται και οι εκπαιδευτικοί που παρακινούν τα παιδιά να συμμετέχουν στο διαγωνισμό και τούς βοηθούν να ολοκληρώσουν τις δημιουργίες τους. Πρέπει να τονιστεί ότι τα βραβεία κατασκευάζονται με ευθύνη του μουσείου, έχουν καθαρά συμβολικό χαρακτήρα και παραπέμπουν στον κλασσικό ελληνικό πολιτισμό και τους εκφραστές του, όπως είναι οι μεγάλοι συγγραφείς και φιλόσοφοι της αρχαιότητας. Η κ. Μαυρογένη τονίζει πως η λειτουργία του Μουσείου Παιδικής Τέχνης «Οικουμένη» είναι μια συλλογική προσπάθεια, που στηρίζεται στο έργο και την προσφορά πολλών ανθρώπων. Επισημαίνει ακόμα ότι, πίσω από την ίδια και τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου υπάρχουν δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι όλων των ηλικιών από κάθε γωνιά του κόσμου, εκπαιδευτικοί, εικαστικοί πανεπιστημιακοί, συγγραφείς, που μέσω των Παγκόσμιων Biennale Παιδικής Ζωγραφικής εμπιστεύονται αυτό το σημαντικό φορέα, ο οποίος προσφέρει σημαντικό έργο στη διαμόρφωση του χαρακτήρα των παιδιών.
Το πρώτο Μουσείο Παιδικής Τέχνης στο Περού
Στις δέκα μέρες της παραμονής της στο Περού, η κ. Μαυρογένη έγινε δεκτή από τον υπουργό Πολιτισμού του Περού, Χουάν Οσίο, ο οποίος της εξέφρασε την εκτίμηση και τις ευχαριστίες της κυβέρνησης , που μια Ελληνίδα αποφάσισε να έρθει στη χώρα τους προκειμένου να διδάξει τα παιδιά και να βοηθήσει στην οργάνωση και λειτουργία του πρώτου παιδικού μουσείου. Θα πρέπει να τονιστεί πως το υπουργείο Πολιτισμού είναι νεοσύστατο στο Περού καθώς αριθμεί μόλις λίγους μήνες ζωής και, όπως τονίζει η κ. Μαυρογένη, καταβάλει μεγάλες προσπάθειες για τη διατήρηση και τη διάσωση του πολιτισμού των Ίνκας. Ο Περουβιανός υπουργός τη διαβεβαίωσε ότι μέσα στα δυο επόμενα χρόνια το Μουσείο Παιδικής Τέχνης θα αποκτήσει τη δική του οντότητα, καθώς θα λειτουργεί σε ιδιόκτητο κτίριο και θα υλοποιεί όλα τα εκπαιδευτικά προγράμματα σε συνεργασία με το Μουσείο Παιδικής Τέχνης «Οικουμένη». Η κ. Μαυρογένη δεν κρύβει και τις δυσκολίες που συνάντησε στην προσπάθεια για την λειτουργία του παιδικού μουσείου κυρίως πάνω σε θέματα οργάνωσης και αισθητικής ώστε να τα έργα των παιδιών να τύχουν της καλύτερης δυνατής προβολής. Η ίδια, πάντως, δηλώνει εντυπωσιασμένη από την εθελοντική εργασία που πρόσφεραν οι εκπαιδευτικοί και πολλοί εργαζόμενοι σε διάφορες υπηρεσίες, προκειμένου ένας παραμελημένος χώρος όπου επρόκειτο να φιλοξενηθεί προσωρινά το μουσείο, να μεταμορφωθεί κυριολεκτικά σε μια προσεγμένη αίθουσα τέχνης. Σημαντική ήταν η δουλειά που έγινε και για τη διαμόρφωση του εξωτερικού περιβάλλοντα χώρου, ώστε οι καλεσμένοι στα εγκαίνια της πρώτης έκθεσης παιδικών έργων να θαυμάσουν ένα ολοκληρωμένο αποτέλεσμα. Στόχος της κ. Μαυρογένη ήταν το μουσείο να οργανωθεί σε σωστές βάσεις και στα πρότυπα όλων των σύγχρονων μουσείων που στοχεύουν στην προβολή των έργων, την αισθητική αναβάθμιση της κοινωνίας και των πολιτών, διατηρώντας ταυτόχρονα τον παιδευτικό τους ρόλο. Σεβασμός και αγάπη για τον ελληνικό πολιτισμό Στο πρώτο Μουσείο Παιδικής Τέχνης του Περού δεν εκτέθηκαν μόνο έργα των παιδιών από τη Λίμα, αλλά και περίπου εξήντα έργα παιδιών από άλλες χώρες (Κίνα, Ινδία, Κορέα, Ουκρανία), που συμμετείχαν σε παλιότερες Biennale και τα οποία πρόσφερε η κ. Μαυρογένη. Η κορύφωση όλων των προσπαθειών ήταν τα εγκαίνια της έκθεσης και κατ” επέκταση του μουσείου, στο οποίο παραβρέθηκαν εκπρόσωποι της κυβέρνησης, αλλά κυρίως πολλά παιδιά με τους γονείς και τους δασκάλους τους. «Δεν θα ξεχάσω ποτέ», θυμάται η κ. Μαυρογένη, «τις εκδηλώσεις αγάπης προς το πρόσωπό μου. Δε θα ξεχάσω τα δάκρυα χαράς των ανθρώπων που μέσα από τη δική μου παρουσία εκεί έβλεπαν την παρουσία της Ελλάδας. Ειλικρινά, δεν ξέρω πόσα “muchas gracias maestra” άκουσα. Πόσα πρόσωπα είδα, γεμάτα ικανοποίηση, που ολοκληρώθηκε αυτό το επίτευγμα. Περισσότερο, όμως, νιώθω χαρούμενη, γιατί είμαι Ελληνίδα. Το λέω με λύπη, σήμερα, ότι η πατρίδα μου με πληγώνει με πονάει. Την ίδια στιγμή, όμως, λέω με υπερηφάνεια και θαυμασμό ότι, όπου και αν ταξίδεψα, σε κάθε γωνιά της Ευρώπης και όχι μόνο, διαπιστώνω πως ο σεβασμός των ανθρώπων για τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό είναι πάρα πολύ μεγάλος». Για τη Λατινική Αμερική «η Ελλάδα είναι η αγαπημένη χώρα, είναι το άπιαστο όνειρο και ο μεγάλος έρωτας», σημειώνει η κ. Μαυρογένη και προσθέτει: «Δυστυχώς, όμως, δεν υπάρχει δυναμική παρουσία της σύγχρονης Ελλάδας στις χώρες της Λατινικής Αμερικής. Τα αρχαία ελληνικά και η ελληνική μυθολογία κινδυνεύουν να γίνουν ότι και τα λατινικά, μια ξεχασμένη και παρωχημένη ιστορία». Η κ. Μαυρογένη, μετά τη σύσταση του μουσείου «Οικουμένη», άρχισε να λειτουργεί, όπως μας λέει, σαν μια πρέσβειρα της χώρας μας στο εξωτερικό. «Σήμερα- προσθέτει- λειτουργώ πιο συνειδητοποιημένα. Σε κάθε ταξίδι μου στο εξωτερικό, σε κάθε επαφή μου με ανθρώπους των Γραμμάτων και των Τεχνών, που ζουν στο εξωτερικό, τονίζω πως η σύγχρονη Ελλάδα υπάρχει και διαθέτει ένα πολύ σημαντικό πνευματικό και καλλιτεχνικό κόσμο. Η σύγχρονη Ελλάδα αποτελεί συνέχεια της κλασσικής Ελλάδας, δεν είναι ξεκομμένη από το ιστορικό παρελθόν της, έχει προτάσεις και ανθρώπους να υποστηρίξουν τη σημερινή πραγματικότητα». Η σύσταση του πρώτου παιδικού μουσείου, στη Λίμα του Περού, απέδειξε περίτρανα ότι ο κώδικας επικοινωνίας μεταξύ των λαών που λέγεται γλώσσα της τέχνης και της δημιουργίας μπορεί να φέρει κοντά τους ανθρώπους όλων των ηλικιών. Το μουσείο στηρίζεται πλέον σε γερές βάσεις ώστε να αναπτυχθεί και να εξελιχθεί σε ένα φορέα διάδοσης και διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς. Στόχος όλων των ανθρώπων στην Ελλάδα και το Περού, που εργάστηκαν με όρεξη και πάθος για τη λειτουργία του πρώτου παιδικού μουσείου, είναι- σύμφωνα με την κ. Μαυρογένη- να ενώσουν δυο μεγάλους πολιτισμούς, τον ελληνικό και τον περουβιανό, μέσα από τις δημιουργίες των παιδιών. Β.Λ.
© 2010 ΑΘΗΝΑΪΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ – ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
