Ν. Λυγερός
Όσοι δεν μελετούν τα δεδομένα της ιστορίας δεν κατανοούν τη συνέχειά της και δεν μπορούν να επινοήσουν τις επεκτάσεις της στον τομέα της στρατηγικής. Όλοι κοιτούν τη νέα γεωπολιτική σκακιέρα που διαμορφώνεται αλλά λίγοι βλέπουν ότι λειτουργεί με βάση παλαιών δεδομένων. Και μάλιστα αντικρίζουμε κατάματα το νοητικό σχήμα της μη ομαλότητας της ιστορίας. Με άλλα λόγια, το παλιό παρελθόν επηρεάζεται περισσότερο από το πρόσφατο, το προσεχές μέλλον. Δεν αρκεί λοιπόν για τη διπλωματία να γνωρίζει τα γεωπολιτικά δεδομένα των τελευταίων δεκαετιών για να καταλάβει τι γίνεται και μάλιστα να συμμετάσχει ενεργά πάνω σε αυτή τη σκακιέρα. Διότι τα κομμάτια και τα πιόνια είναι τα ίδια εδώ και αιώνες, και παίζουν πάντα με τους ίδιους κανόνες απλώς με την αλλαγή της σκακιέρας, η δράση τους έχει αλλάξει ακόμα κι αν η αποστολή τους παραμένει πάντα η ίδια. Βέβαια πολλοί από εμάς δεν μπορούν να παρακολουθήσουν αυτό το μοντέλο διότι δεν έχουν πλησιάσει ποτέ σκακιέρες που να διαφέρουν από την κλασική. Ενώ μια εξοικείωση με βυζαντινή, καστρική, SER και καστρική SER, θα τους βοηθούσε αφάνταστα για να καταλάβουν τα νοητικά σχήματα της τοποστρατηγικής και της χρονοστρατηγικής μέσω της έννοιας της χρονικής γέφυρας. Έτσι μπορούν να ερμηνέψουν τη νέα γεωπολιτική σκακιέρα με παλαιά δεδομένα ως ένα στρατήγημα της πολυκυκλικότητας που επιτρέπει την ανασύνταξη και την αναδίπλωση των ίδιων δεδομένων με μια διαφορετική δομή που αποτελεί εικόνα σύγχρονη μιας χρονικής υπερδομής.
