Μάνα – η μοναδική Άνθρωπος
Γράφει ο Θανάσης Μουσόπουλος
Ανήκω σε όσους φρονούν ότι οι διάφορες Ημέρες που ‘γιορτάζουμε’ κάθε
χρόνο από συνήθεια ή από υποχρέωση, υποτιμούν και μάλλον καθυβρίζουν
το τιμώμενο – στάχτη στα μάτια.
Θέλοντας να τιμήσω και τη μάνα μου και τη μάνα της συντρόφου μου –
Μαρίκας και Δέσποινας, γράφω τούτο το αφιέρωμα.
*
Κάθε μέρα ακούμε για μια νέα εστία πολέμου στον πλανήτη μας, ακούμε
για μυριάδες πρόσφυγες, για ξεσπιτωμένους. Η γυναίκα θύμα. Και
σκέφτομαι, η Ελληνίδα πόσες φορές στην ιστορία μας δε βρέθηκε στη θέση
αυτή : Θράκη Βόρεια και Ανατολική, Μικρασία, Πόντος, Βόρεια Ήπειρος,
Κύπρος.
Η γυναίκα των Μεγάλων Πατρίδων, τι τράβηξε, πώς επέζησε, τι τραύματα
κουβάλησε και κουβαλά ακόμη η ίδια και η συν αυτή και μετά αυτήν.
Γιατί αυτά δε σβήνουν έτσι – χωρίς διαδικασία κάθαρσης.
*
Η λογοτεχνία συντελεί όχι μόνο στη διάσωση του δράματος αλλά και
στην κάθαρση. Πολλά ποιήματα αναφέρονται στη μάνα, στη γυναίκα της
θυσίας και στο ρόλο της. Δύο από οριακές στιγμές της ιστορίας του 20ου
αιώνα.
Μάνα της προσφυγιάς
Της Νόρας Κωνσταντινίδου
Έταξες να γίνεις γιοφύρι
Για να περάσει το παιδί σου.
Τι, ήταν δύσκολοι οι καιροί σου !
Κι έγινες πέρασμα και πέρασαν τα’ όνειρα,
διάβαση και διάβηκαν οι ελπίδες.
……………………………………..
Αντάλλαγμα ποτέ δε θέλησες.
Αντιπαροχή δεν έλαβες καμία.
Πόνος παρέμεινες, υπομονή και προσμονή
Κι άγνωρη, απλέρωτη θυσία…!
Μάνες της Κύπρου
Της Κλαίρης Αγγελίδου
………………………………………
Τώρα δεν έχουν πια χωράφια
Για όργωμα,
Μήτε κερήθρες κι αργαλειούς αγάπης
Το μελανόχρουν της Εκάβης ένδυμα ντυθήκαν
Της Κύπρου οι πονεμένες μάνες
Που σέρνουνε τα βήματα βαριά
Στου Αποστόλου Βαρνάβα το προσκυνητάρι.
Γαλήνεψε Θεέ,
Τις ανεμόδαρτες ψυχές.
……………………………………..
Δώσε τους δύναμη
Της μνήμης τα όστρακα να γενούν κούπια κρασί
Φεγγάρια και ήλιοι της Ανάστασης
Που καρτερούν
Και καρτερούν οι σκλάβοι.
*
Σε ειρήνη και σε πόλεμο η γυναίκα ξελασπώνει τα λάθη της εξουσίας, τα
λάθη των ανδρών. Η μικρή σχεδόν παιδούλα Αντιγόνη κατά το Σοφοκλή
διακηρύσσει : ούτοι συνέχθειν, αλλά συμφιλείν έφυν ( = δε γεννήθηκα
για να συμμερίζομαι το μίσος αλλά την αγάπη).
*
Πριν 26 χρόνια, στις 16 Ιανουαρίου 1990 έφυγε η μάνα μας. Της έγραψα:
Τρεις μήνες τώρα καρτερώ
Να ξεσπάσει πόλεμος
Πάντων πατήρ
Ή
Χρόνος πάντων πατήρ
Η μητέρα έφυγε
Ταξίδι
Τις κροκάλες πετώντας
Γράφοντας ποίηση στον Πόντο
Εγώ καρτερώ…
Πριν από λίγους μήνες, στις 17 Ιουλίου του 2015 έφυγε η μάνα της
συντρόφου μου. Της είχε γράψει ένα αριστουργηματικό ποίημα, από όπου
δύο αποσπάσματα:
Βιογραφικό αλφαβητάρι
της μητέρας μου
Όλες τις λέξεις και τα γράμματα της γης
δώσε μου, μούσα,
και πάλι δε θα φτάνανε,
καινούργια πρέπει να βρεθούν
για ν’ αποδώσουν
της μάνας μου τις αρετές και τα κάλλη.
Αφοσίωση αιώνια
Βάσανα αγιοποιητικά
Γέννες ζείδωρες τέσσερες
………………………
Υπομονή της Παναγιάς
Φυλαχτό μας ο ίσκιος σου
Χαράς αιτία τ’ άγγιγμά σου
Ψωμί ζεστό ο κόρφος σου
κι Aνάσταση
Ωραιότητας μνήμη
η νιότη σου
Καμαρώνω
να μου λένε
πως σου μοιάζω
Μητέρα!
Δήμητρα Κατάκη – 29/5/2006
Μάνα – η γυναίκα της αγάπης και της δημιουργίας…
Ξάνθη, Μάιος 2016
