Το Οικονομικό Επιμελητήριο Περιφερειακό Τμήμα Θράκης ενημερώνει για την επιστολή που έστειλε με αποδεκτές τον Υπουργό Δικαιοσύνης Κο Νικόλαο Παρασκευόπουλο, τον Γ.Γ.Υπουργείου Δικαιοσύνης, Κο Κωνσταντίνος Κοσμάτος, στα Πρωτοδικεία Αλεξ/πολης, Ροδόπης,Ξάνθης, Ορεστιάδας καθώς και στους Δικηγορικούς Συλλόγους Αλεξ/πολης, Ροδόπης, Ξάνθης,Ορεστιάδας με θέμα την «Διάκριση Έννοιας Πραγματογνώμονα & Εκκαθαριστή».
Κύριοι/Κυρίες
Με την ιδιότητά μου ως Πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητήριου Της Ελλάδας Περιφερειακού Τμήματος Θράκης και με αφορμή διαμαρτυρίες συναδέλφων, καταχωρημένων στον κατάλογο των πραγματογνωμόνων του Πρωτοδικείου Αλεξανδρούπολης, σχετικά με τον διορισμό τους ως εκκαθαριστών νομικών προσώπων, θα ήθελα να θέσω υπόψη σας τα ακόλουθα.
- Όπως γνωρίζετε, οι πραγματογνώμονες που περιλαμβάνονται στον κατάλογο των πραγματογνωμόνων που τηρείται σε κάθε δικαστήριο, σύμφωνα με το άρθρο 368,369 ΚΠολΔ είναι πρόσωπα τα οποία παρέχουν στο δικαστή τις ελλείπουσες γνώσεις επί εμπειρικών και επιστημονικών ζητημάτων ή βεβαιώνουν με βάση τις ειδικές γνώσεις τους πραγματικά γεγονότα και καταστάσεις ή εκφέρουν κρίσεις επί βεβαιωμένων πραγματικών γεγονότων ή καταστάσεων. Από τους πραγματογνώμονες, επομένως, μπορεί να ζητηθεί μόνον η εκφορά αφηρημένων κανόνων του γνωστικού αντικειμένου τους και η εφαρμογή των κανόνων αυτών επί της υπόθεσης να γίνει από τον ίδιο τον δικαστή. Κατά κανόνα, ζητείται από αυτούς να εφαρμόσουν τους κανόνες της επιστήμης ή της τέχνης επί του πραγματικού της υπόθεσης και να εφοδιάσουν τον δικαστή με τα αναγκαία συμπεράσματα (βλ. και ΑΠ 494/1993, ΕλλΔνη 1994, 1360).
- Η πραγματογνωμοσύνη συνιστά αποδεικτικό μέσο της πολιτικής δίκης με το ανωτέρω περιεχόμενο και μπορεί να είναι δυνητική για τον δικαστή, σε περίπτωση που αυτός κρίνει ότι υπάρχουν ζητήματα τα οποία για να γίνουν αντιληπτά απαιτούνται ειδικές γνώσεις επιστήμης ή τέχνης ή υποχρεωτική εφόσον ο διάδικος ζητήσει τον διορισμό πραγματογνωμόνων και το δικαστήριο κρίνει ότι απαιτούνται ειδικές γνώσεις επιστήμης ή τέχνης για συγκεκριμένο ζήτημα (άρθρ. 370 ΚΠολΔ). Αντίστοιχο αποδεικτικό μέσο προβλέπεται στην ποινική δίκη (άρθρ. 183 ΚΠΔ επ). καθώς και στη διοικητική δίκη (άρθρ. 159 επ. ΚΔΔ).
- Αντίθετα, ο εκκαθαριστής νομικού προσώπου που προβλέπεται στα άρθρ. 73 ΑΚ και 778 ΑΚ ουδεμία απολύτως σχέση έχει με τους πραγματογνώμονες που διορίζονται από τον κατάλογο των πραγματογνωμόνων, κατά τα ανωτέρω, ούτε ο διορισμός τους γίνεται από αυτό τον κατάλογο. Ο σαφής διαχωρισμός των δύο αυτών ιδιοτήτων και των καθηκόντων τους προκύπτει αδιαμφισβήτητα από τις ως άνω διατάξεις περί πραγματογνωμοσύνης και από τις διατάξεις περί εκκαθάρισης του ΑΚ. Ως εκκαθαριστής μπορεί να ορισθεί οιοσδήποτε, κατά κανόνα δε διορίζονται οι διαχειριστές του νομικού προσώπου. Σε κανένα σημείο των σχετικών διατάξεων δεν προβλέπεται ότι ο διορισμός των εκκαθαριστών γίνεται από τον κατάλογο των πραγματογνωμόνων. Καθήκον δε των εκκαθαριστών είναι η διενέργεια της εκκαθάρισης του νομικού προσώπου, ήτοι η ρευστοποίηση της περιουσίας του και η ικανοποίηση των δανειστών του. Τα παραπάνω προκύπτουν και από τις διατάξεις που διέπουν τους ειδικότερους τύπους εταιριών, όπως από τον κ.ν. 2190/1920 περί ανωνύμων εταιριών και το ν. 3190/1955 περί εταιριών περιορισμένης ευθύνης, από τις διατάξεις των οποίων προκύπτει ότι ως εκκαθαριστής διορίζεται οιοσδήποτε, κατά κανόνα δε τα μέλη της διοίκησης της εταιρίας (άρθρ. 47α κ.ν. 2190/1920 και άρθρ. 46 ν. 3190/1955).
- Εκ των ανωτέρω διατάξεων δεν καταλείπεται ουδεμία αμφιβολία ότι ο θεσμός της πραγματογνωμοσύνης ουδεμία σχέση έχει με το θεσμό της εκκαθάρισης. Το δε πρόσωπο που καταχωρείται στον κατάλογο των πραγματογνωμόνων γνωρίζει και ευλόγως αναμένει ότι ο διορισμός του από το δικαστήριο θα γίνεται αποκλειστικά για τους σκοπούς της διενέργειας της πραγματογνωμοσύνης κατά τις σχετικές διατάξεις, ουχί δε και για άλλους σκοπούς, όπως για την ανάθεση καθηκόντων εκκαθαριστή νομικού προσώπου, τα οποία είναι εντελώς διαφορετικά από εκείνα του πραγματογνώμονα η δε ευθύνη του εκκαθαριστή για την διενέργεια της εκκαθάρισης ουδεμία σχέση έχει με την ευθύνη του πραγματογνώμονα.
Ο Πρόεδρος
του Ο.Ε.Ε. Π.Τ. Θράκης
Μαλτέζος Μενέλαος
