Μόνο τυχαίες δεν μπορούν να θεωρηθούν οι προκλητικές δηλώσεις του Τούρκου «Σουλτάνου» τις τελευταίες μέρες σε συνδυασμό με τα όσα διαδραματίζονται παράλληλα σε διεθνές επίπεδο. Αλήθεια που στοχεύει ο Τούρκος Πρόεδρος; Άραγε Ευρώπη & Ελλάδα είναι προετοιμασμένοι για το παιχνίδι που στήνει ο Ερντογάν;

Γράφει η Μαρία Αντωνίου

Φωτιά στη διεθνή κοινότητα φαίνεται πως βάλθηκε να σπείρει ο Τούρκος Πρόεδρος μέσα από ένα παιχνίδι συνεχόμενων αμφισβητήσεων τις τελευταίες ημέρες σχετικά με τις εδαφικές ρυθμίσεις που επήλθαν πριν χρόνια με την υπογραφή της συνθήκης της Λωζάνης.

Συγκεκριμένα τρεις φορές το τελευταίο διάστημα έχει προκαλέσει με δημόσιες τοποθετήσεις του. Χαρακτηριστικά σε κάποιο απόσπασμα της ομιλίας στις 29/9, μιλώντας σε Περιφερειακούς Διοικητές της χώρας του αναφέρει τα εξής: «Το 1920 μας έδειξαν τη Συνθήκη των Σεβρών, προκειμένου το 1923 να μας πείσουν για τη Συνθήκη της Λωζάνης. Και κάποιοι προσπάθησαν να μας το παρουσιάσουν όλο αυτό ως νίκη. Με τη Συνθήκη της Λωζάνης δώσαμε στους Έλληνες τα νησιά μας, που αν φωνάξεις από τις ακτές του Αιγαίου, θα ακουστείς απέναντι. Είναι αυτό νίκη;» Ο Ερντογάν υποστήριξε επίσης ότι «ορισμένοι ιστορικοί θεωρούν πως τα σύνορα του εθνικού συμβολαίου περιλαμβάνουν επίσης την Κύπρο, το Χαλέπι, τη Μουσούλη, το Αρμπίλ, το Κιρκούκ, το Μπατούμ, τη Θεσσαλονίκη, το Κίρτζαλι, τη Βάρνα και τα νησιά του Αιγαίου».

Λίγες μέρες μετά επανέρχεται με νέο κύκλο προκλητικών δηλώσεων θέτοντας θέμα δημοψηφίσματος για την προσχώρηση της Δυτικής Θράκης στην Τουρκία, αφήνοντας μάλιστα υπονοούμενα και για Θεσσαλονίκη, Κύπρο και τα Νησιά του Αιγαίου. «Η Τουρκία δεν είναι μόνο η Τουρκία», είπε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. «Η στιγμή που θα παραιτηθούμε από αυτό, θα είναι η στιγμή που θα χάσουμε την ανεξαρτησία μας και το μέλλον μας» πρόσθεσε ο Τούρκος πρόεδρος.

Ενώ τις τελευταίες μέρες έκανε μία ακόμα αινιγματική τοποθέτηση αναφερόμενος στα σύνορα της Τουρκίας. Συγκεκριμένα, ο Τούρκος Πρόεδρος δήλωσε ότι η Τουρκία σέβεται τα γεωγραφικά όρια κάθε έθνους, ακόμα κι αν «ραγίζει η καρδιά μας», δήλωσε ο Ταγίπ Ερντογάν αναφερόμενος στην πόλη Μοσούλη του Ιράκ. «Κάποιοι αδαείς άνθρωποι αναρωτιούνται, τι σχέση μπορεί να έχει η Τουρκία με το Ιράκ; Αυτές οι γεωγραφικές περιοχές είναι μέρος της ψυχής μας», πρόσθεσε ο Τούρκος Πρόεδρος.

Η τελευταία του τοποθέτηση, έχει να κάνει με τις δηλώσεις του Ιρακινού Πρωθυπουργού, ο οποίος αρνήθηκε την προσφορά από την Τουρκία να λάβει μέρος στη μάχη κατά του Ισλαμικού Κράτους στη Μοσούλη, ενώ είναι φανερό ότι η Τουρκία επιθυμεί τη δεδομένη στιγμή να παίξει κύριο ρόλο στη Μέση Ανατολή.

Όσον αφορά το θέμα της Ελλάδας, αν σκεφτεί κανείς ότι στις 7-11 Νοεμβρίου το μεταναστευτικό αλλά και το Κυπριακό είναι τα δύο μεγάλα ζητήματα τα οποία θα συζητηθούν προκειμένου να μπουν σε στάδιο τελικής ευθείας, στην Ελβετία, τότε εύκολα μπορεί να διαπιστώσει το γιατί ο Τούρκος Πρόεδρος επιλέγει να προβεί σε τέτοιες δηλώσεις τη δεδομένη στιγμή.

Εθνική Κυριαρχία

Το αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου προμήνυε σε ένα βαθμό το τι θα επακολουθούσε. Ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, βγήκε αλώβητος και πανίσχυρος από την διαδικασία. Οι χιλιάδες συλλήψεις, το κλείσιμο χιλιάδων οργανισμών και επιχειρήσεων, ο περιορισμός και η χειραγώγηση των media και ο φόβος της ελευθερίας έκφρασης ήταν όλα δείγματα του τι θα ακολουθούσε.

Η Τουρκία αυτή τη στιγμή διαπνέεται από έναν ακραίο εθνικισμό και ο Ερντογάν οραματίζεται τον εαυτό του ως τον απόλυτο ηγέτη που ξαναγεννά τη «Μεγάλη Ιδέα». Γι αυτό και σε σχετική Ομιλία τους στις 20/10/2016 άρχισε να εξηγεί το μεγαλείο της Τουρκίας από την εποχή των Σελτζούκων Τούρκων (1038 – 1308) έως και την έλευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Στόχος του Τούρκου Προέδρου είναι οι ίδιοι οι Πολίτες. Προσπαθεί με κάθε τρόπο να σπείρει τον εθνικισμό στους πολίτες και να δημιουργήσει κλίμα αμφισβήτησης για τις γειτονικές χώρες. Ενισχύοντας τον εθνικισμό των Τούρκων προσβλέπει στην αναθεώρηση του Συντάγματος, γεγονός που θα ενισχύσει τις αρμοδιότητές του.

Ταυτόχρονα, ο Τούρκος Πρόεδρος διαχωρίζει τον εαυτό του από όλα όσα έγιναν λανθασμένα στο παρελθόν και αποδίδει ευθύνες στο Κεμαλικό κατεστημένο, επιχειρώντας με αυτό τον τρόπο να δημιουργήσει μια ατζέντα αντι-Κεμάλ και να κυριαρχήσει απόλυτα στη χώρα του.

Το εξαιρετικά επικίνδυνο είναι ότι προσπαθεί να ξεσηκώσει τη τουρκική νεολαία, εξού και συνεχόμενες Ομιλίες του σε Τούρκους Φοιτητές και να τους καλλιεργήσει εθνικιστικά ιδεώδη προκειμένου να προωθήσει τις αξιώσεις της κυβέρνησης ιδιαίτερα σε ζητήματα που αφορούν εδαφικές κυριαρχίες.

Άμεσος στόχος το Αιγαίο & η Δυτική Θράκη

Είναι φανερό ότι ο Ερντογάν ξεκινάει εκ νέου διεκδικήσεις στο Αιγαίο αλλά και στη Δυτική Θράκη, επαναφέροντας το θέμα των Γκρίζων Ζώνων.

Άλλωστε, σε αυτό το πλαίσιο κινούνται οι αλλεπάλληλες παραβιάσεις του ελληνικού εθνικού εναέριου χώρου από αεροσκάφη της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας σε περιοχές όπως η νήσος Παναγιά κοντά στο Καστελόριζο αλλά και οι Οινούσσες το τελευταίο διάστημα.

Τα προβλήματα στο μέτωπο με τη Συρία και με τους Κούρδους και η επισφαλής ισορροπία ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη Ρωσία, «πιέζουν» τον Ερντογάν να αποκτήσει τον πλήρη έλεγχο της κρίσιμης για τις διεθνείς ισορροπίες περιοχή του Αιγαίου ως αντίβαρο πιθανής αποτυχίας και γεωπολιτικής έκλειψης στα ανατολικά της χώρας.

Επιπροσθέτως, θα μπορούσε να σκεφτεί κανείς ότι μια απρόσμενη αλλά και αποφασιστική ενέργεια έναντι της Ελλάδας τη δεδομένη στιγμή θα προκαλούσε σοκ αλλά και δέος στους πάντες, ενώ ταυτόχρονα θα ενίσχυε την εικόνα της Τουρκίας ως επικίνδυνη δύναμη που πρέπει να τη σέβονται και να την υπολογίζουν οι πάντες.

Παράλληλα, το γεγονός ότι οι Η.Π.Α δεν φέρουν καμία αντίδραση στις απανωτές παραβιάσεις εκ μέρους της Τουρκίας εγείρει πολλά ερωτήματα και προβληματισμούς.

Ο Ερντογάν εκβιάζει με το προσφυγικό

Η ατζέντα της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας απ ότι φαίνεται είναι αρκετά μεγάλη και δεν σταματά στα παραπάνω. Ο Ερντογάν για μία ακόμη φορά δείχνει έτοιμος να χρησιμοποιήσει το Μεταναστευτικό προκειμένου να εκβιάσει πολιτικές αποφάσεις που αφορούν το μέλλον της Βόρειας Συρίας και της Μοσούλης, όπου η πολιτική της Τουρκίας προσκρούει σε συνεχή αδιέξοδα.

Συγκεκριμένα, ο Τούρκος πρόεδρος προειδοποίησε ότι από τις επιχειρήσεις εναντίον της Μοσούλης θα υπάρξουν χιλιάδες πρόσφυγες και η Τουρκία δεν είναι πλέον σε θέση να φιλοξενήσει ένα τέτοιο αριθμό νέων προσφύγων. Συγχρόνως και στο Χαλέπι, όπου τον βασικό ρόλο έχουν οι Ρώσοι, ο Ερντογάν και πάλι προειδοποιεί ότι θα υπάρξουν 1 εκατ. νέοι πρόσφυγες.

Όσον αφορά τη Συρία, ο Ερντογάν φαίνεται να χρησιμοποιεί την απειλή των νέων προσφυγικών ροών με σκοπό να απαιτήσει από τους Ρώσους και τους Αμερικανούς να δημιουργήσουν μια ζώνη ασφαλείας μερικών χιλιάδων τετραγωνικών χιλιομέτρων, όπου εκεί θα δημιουργηθούν ασφαλή καταφύγια για τους Σύριους πρόσφυγες.

Φυσικά, η Τουρκία δεν φαίνεται να ενδιαφέρεται τόσο για τους πρόσφυγες όσον για τη δημιουργία αυτής της ζώνης, αφού θα ελέγχεται από Κούρδους του PYD που συνεπάγεται ότι τον πρώτο ρόλο θα έχει η Τουρκία. Πρόκειται στην ουσία για εκβιασμό με ανταλλάγματα και για μηνύματα που στέλνει η Τουρκία στην Ευρώπη με εξιλαστήριο θύμα την Ελλάδα.

Συγκεκριμένα, η Τουρκία ζητά απελευθέρωση των θεωρήσεων για τους Τούρκους πολίτες που επισκέπτονται την Ευρώπη, μέχρι το τέλος του χρόνου διαφορετικά δεν θα τηρήσει τις δεσμεύσεις της απέναντι στο μεταναστευτικό.

Αν υποθέσουμε ότι ισχύσει αυτό, τότε η Ελλάδα θα είναι το εξιλαστήριο θύμα καθώς ήδη δοκιμάζεται από το Μεταναστευτικό, καθώς η συμφωνία με την Τουρκία επιβάλλει τη διατήρηση στα ελληνικά νησιά όλων όσων φθάνουν από τα απέναντι παράλια και δεν δικαιούνται ασύλου, μέχρις ότου αποφασίσει η Αγκυρα την επανεισδοχή τους, που συνδέεται όμως με το σύστημα επανεγκατάστασης σε ευρωπαϊκές χώρες.

Κυπριακό

Η αγωνία της Αθήνας δεν σταματά στο προσφυγικό αλλά αφορά και στη διαχείριση του Κυπριακού, ειδικά ενόψει της συνεδρίασης στην Ελβετία το επόμενο προσεχές διάστημα.

Η Λευκωσία, ήδη στις συναντήσεις που προηγήθηκαν πριν τη Σύνοδο Κορυφής εξέφρασε την κάθετη διαφωνία της στο κλείσιμι των εκκρεμοτήτων της Άγκυρας υπενθυμίζοντας τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας, καθώς η Κομισιόν φαίνεται να επιχειρεί να παρακάμψει τις αντιρρήσεις αυτές.

Η αντίδραση της Ελλάδας

Ως Χλιαρή μπορεί να χαρακτηρίσει κάποιος την αντίδραση της Αθήνας στις νέες Τουρκικές προκλήσεις. Η Τουρκία δεν τρομάζει από ένα μήνυμα του ελληνικού ΥΠΕΞ στα media. Εδώ χρειάζεται άμεση και επίσημη ενημέρωση των Ευρωπαίων εταίρων, των Βρυξελλών και των Ηνωμένων Εθνών. Δεν μπορεί η Γερμανία να κάνει πρώτη αναφορά στο Διεθνές Δίκαιο και μετά η Ελλάδα που είναι και άμεσα εμπλεκόμενη στη τελική.

Οι απαντήσεις της Αθήνας στις προκλήσεις της Άγκυρας θα πρέπει να είναι αυτοματοποιημένες και αυστηρές και μάλιστα προς όλες τις κατευθύνσεις. Και σίγουρα όχι με χρονοκαθυστέρηση, ώστε επικοινωνιακά να μοιάζει ότι η Ελλάδα χρειάζεται πρώτα να πραγματοποιήσει συσκέψεις με όλες τις συμβαλλόμενες πλευρές και μετά να μπορέσει να πάρει μια απόφαση προκειμένου να προβεί σε δηλώσεις για τα αυτονόητα.

Προφανώς και αυτή τη στιγμή θα πρέπει να υπάρχει μετριοπάθεια και ψυχραιμία όμως σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να υπάρχουν λάθη και εφησυχασμοί.

Η αναφορά του Ερντογάν στην Συνθήκη της Λωζάνης στους κοινοτάρχες ούτε τυχαία είναι ούτε για «εσωτερική κατανάλωση» όπως προσπαθεί να υποβαθμίσει το γεγονός το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών στοχεύοντας ουσιαστικά στο να καθησυχάσει την ελληνική «κοινή γνώμη» στην κατεύθυνση της δικής μας «εσωτερικής κατανάλωσης.»

Ο Τούρκος Πρόεδρος δεν προσπαθεί απλά τη δεδομένη στιγμή να τα βάλει με τον Κεμαλισμό στο εσωτερικό της χώρας του , αλλά να να χαράξει νέους άξονες στην εξωτερική πολιτική της χώρας με στόχο την Ελλάδα, τα Βαλκάνια και την Μέση Ανατολή.

Ο Ερντογάν τη δεδομένη στιγμή πιέζει σε όλα τα μέτωπα και η Ελλάδα, αν δεν μπορέσει να ανταποκριθεί στη σκακιέρα, πολύ πιθανόν να είναι ένα από τα χαμένα κάστρα ανάμεσα στους κύριους παίχτες του παιχνιδιού (Ευρώπη-Τουρκία).