Εδώ και περίπου 130 χρόνια, η συγκεκριμένη συνταγή για τα μελομακάρονα δεν έχει αλλάξει. Την έκανε η μαμά της γιαγιάς Σωσώς, η γιαγιά η Ελένη, που την έφερε από τη Σμύρνη κατά το δεύτερο προσφυγικό κύμα μετανάστευσης στην Κρήτη το 1924.

Όλες οι γυναίκες της οικογένειας μας, όπως θείες, ξαδέρφες κι ανιψιές, με όσες άλλες μοντέρνες συνταγές ή διαφορετικές εκδοχές των μελομακάρονων κι αν έχουν δοκιμάσει, πάντα καταλήγουν στην παραδοσιακή μας συνταγή, αυτή της γιαγιάς Ελένης.

Αξέχαστα, σε μια επίσκεψη στο σπίτι της θείας Φωφώς-αδερφή της Σωσώς, ένας καλεσμένος είχε ξετρελαθεί με τη συνταγή από τα μελομακάρονα, και τη ζήτησε. Αυτό που έχει σημασία δεν είναι ότι ήταν ένας απλός καλεσμένος, αλλά ένας από τους πιο δημοφιλής ζαχαροπλάστες της πόλης μας (δυστυχώς, δεν μπορώ να αναφέρω ονόματα).

Η συνταγή είναι τόσο απλή, που μέχρι κι εγώ μπόρεσα να την κάνω, όταν ήμουν φοιτήτρια στο πρώτο έτος της σχολής που η σχέση μου με τη μαγειρική περιοριζόταν στα βραστά μακαρόνια με κέτσαπ!

Υλικά για όλη την οικογένεια (και του δίπλα), αυτά είναι τα συστατικά για τη μεγάλη δόση

Για τη ζύμη

4 ποτήρια ελαιόλαδο
2 ποτήρια ζάχαρη
1 ποτήρι πορτοκαλόζουμο
1 ποτήρι αλουσά ή αλισίβα*
1 ½ κουταλάκι του γλυκού μαγειρική σόδα
1 κουταλάκι του γλυκού κανέλλα
½ κουταλάκι του γλυκού γαρύφαλλο
1 μικρό ποτηράκι κονιάκ
2 – 3 συσκευασίες αλεύρι – όσο σηκώσει, που λέμε
Για το μέλωμα

2 ποτήρια μέλι
1 ποτήρι ζάχαρη
2 ποτήρια νερό
Φλούδα πορτοκάλι προαιρετικά
Για το γαρνίρισμα

Χοντροκοπανισμένο καρύδι
Σησάμι καβουρντισμένο (ολόκληρο ή κοπανισμένο)
Κανέλλα
Σχήμα

Κάνεις σχεδιάκια με τα κουπ κατ
Ο κλασικός τρόπος της γιαγιάς Σωσώς: κάνεις μακρόστενα γιουβαρλάκια φαντάσου και μετά θα το κυλίσεις στην πίσω μεριά ενός μικρού κρυστάλλινου πιάτου για να πάρει υφή.
Εκτέλεση βήμα βήμα

Σε μια μεγάλη λεκάνη βάζεις το ελαιόλαδο, τη ζάχαρη, το πορτοκαλόζουμο, την αλισίβα, τη σόδα, την κανέλλα, το γαρύφαλλο και το κονιάκ.
Τα ανακατεύεις λίγο να ομογενοποιηθούν-μη φανταστείς με μίξερ, αν θέλεις με ένα κουτάλι ή όπως η γιαγιά Σωσώ με το χέρι σου.
Στη συνέχεια θα ρίξεις το αλεύρι. Το μυστικό είναι να το ρίχνεις σταδιακά. Την πρώτη συσκευασία θα την πάρει πολύ άνετα, και τη δεύτερη πιθανά. Στην τρίτη με προσοχή.
Η ζύμη πρέπει να είναι μαλακιά, και να ξεκολλάει από τα τοιχώματα της λεκάνης. Θα είναι πολύ μαλακιά, μη φοβάσαι, αλλά μην την κάνεις και σφικτή γιατί τα μελομακάρονα σου, θα θυμίζουν… βότσαλα!
Κάνεις τη ζύμη 1 μπάλα στη μέση της λεκάνης, την σκεπάζεις κι αφήνεις ένα εικοσάλεπτο να ξεκουραστεί.
Στο μεσοδιάστημα μέχρι να φουρνίσεις, ετοιμάζεις το σιρόπι για το μέλωμα.
Σε μια μεγάλη κατσαρόλα βάζεις το μέλι, τη ζάχαρη και το νερό σε δυνατή φωτιά.
Μόλις πάρει βράση, αρχίζεις να το ξαφρίζεις μέχρι να μείνει καθαρό το σιρόπι, και βάζεις σε πολύ χαμηλή φωτιά.
Έτοιμη για φούρνισμα. Σε προθερμασμένο φούρνο ψήνεις στους 180C για 15 λεπτά. Ίσως το πρώτο ταψί να χρειαστεί 20 λεπτά μέχρι να πάρει μπρος.
Όταν ψηθούν όλα, μόλις πέσει λίγο η θερμοκρασία τους (να είναι λίγο ζεστά), τα ρίχνεις σε ομαδούλες μέσα στην κατσαρόλα με το σιρόπι μελιού.
Για να είσαι σίγουρη, αν έχουν μελώσει επαρκώς μετράς μέχρι το 15. (Έτσι μου είχε πει η γιαγιά, το έκανα και όντως είχε αποτέλεσμα.)
Τα βγάζεις με μια τρυπητή κουτάλα, και τοποθετείς σε μια όμορφη πιατέλα, ενώ πασπαλίζεις κάθε στρώση με το μείγμα καρύδι-σησάμι-κανέλλα.
Αλουσά ή αλισίβα*

Βοηθάει στο πλάσιμο και το φούσκωμα. Παίρνεις μια κουταλιά της σούπας καθαρή στάχτη τζακιού (δηλαδή να μην έχεις ψήσει κάτι), και τη βράζεις με ένα περίπου λίτρο νερό. Μόλις βράσει, αφήνεις να κρυώσει, και να κατακάτσει η στάχτη. Έπειτα, σουρώνεις την αλισίβα σε ένα βάζο ή γυάλινο μπουκάλι. Για το σούρωμα θα χρειαστείς 3 βαμβακερά πανάκια, ώστε να καθαρίσει εντελώς το νερό.

ΤΙΡ

Μπορείς να κρατήσεις αυτή τη συνταγή σα βασική, και στο τέλος να τα καλύψεις με σοκολάτα ή να μη βάλεις τους ξηρούς καρπούς. Για παράδειγμα, εγώ βάζω μόνο κανέλλα και κάνω τα μελομακάρονα σε σχήμα φεγγαράκια και λουλουδάκια, αφήνοντας τα να καούν λιγάκι στο ψήσιμο.

Καλή επιτυχία & Καλά Χριστούγεννα να έχουμε!