Τα τελευταία χρόνια με την αύξηση του ηλεκτρονικού εμπορίου, των πωλήσεων πάσης φύσεως προϊόντων εξ αποστάσεως και τον συνδυασμό της πώλησης με παράδοση εντός αστικών ή ημιαστικών περιοχών, χιλιάδες –κυριολεκτικά- εργαζόμενοι βρέθηκαν να χειρίζονται μηχανοκίνητα δίκυκλα. Πρόσφατα προστέθηκαν και τα ηλεκτροκίνητα ποδήλατα!
Οι συνθήκες εργασίας όλων αυτών κάθε άλλο παρά εύκολες είναι και λόγω της κρίσης η μαύρη εργασία ήρθε να προστεθεί σε όσα ήδη αντιμετώπιζαν.
Ταχυμεταφορές και «ντελίβερι»
Αν και οι κανόνες ασφαλείας σε πολλές περιπτώσεις δεν τηρούνται ακόμη και από επαγγελματίες, όπως είναι οι διανομείς των ΕΛΤΑ, το σοβαρότερο και εξαιρετικά επικίνδυνο πρόβλημα επικεντρώνεται στον ιδιωτικό τομέα απασχόλησης. Εδώ μπορούμε να διακρίνουμε δύο περιπτώσεις με σημείο διαφοροποίησης τον ιδιοκτήτη του οχήματος!
Όταν το όχημα ανήκει στον επαγγελματία (φυσικό πρόσωπο ή εταιρεία) έχει αυτός την ευθύνη για τη νομιμότητα και την αρτιότητα του οχήματος. Επίσης, ορίζεται με σαφήνεια ποια σχέση συνδέει την επιχείρηση με τον αναβάτη που το χρησιμοποιεί. Όταν μάλιστα φέρει τα διακριτικά της εταιρείας τότε οι έλεγχοι μπορούν να γίνονται πιο εμπεριστατωμένα και προφανώς οι ευθύνες επιμερίζονται όπως αντιστοιχούν δηλ. τροχαίες παραβάσεις στον αναβάτη, παραλείψεις που αφορούν το όχημα ή προβλήματα ασφάλειας στον ιδιοκτήτη.
Δυσκολότερη γίνεται η περίπτωση όπου ο αναβάτης – διανομέας χρησιμοποιεί δικό του όχημα, χωρίς διακριτικά που να τον συνδέουν με τον εργοδότη συνήθως, οπότε οι έλεγχοι δεν είναι εύκολοι και ο εργοδότης δε φέρει ευθύνες για την κατάσταση του οχήματος!
Τι γίνεται στις περιπτώσεις αυτές;
Συνήθως οι εργαζόμενοι δουλεύουν σπαστό 8ωρο μέρα παρά μέρα και σαββατοκύριακα –πιθανόν διπλοβάρδια μεταξύ των εργαζομένων λόγω αυξημένης ζήτησης, πιθανόν και τα σαβ/κα. Ανασφάλιστοι με αμοιβή 30 ευρώ την ημέρα συν όποια εξτραδάκια (4-5 ευρώ την ώρα). Τα χρήματα αυτά δεν αποτελούν καθαρή αμοιβή του εργαζόμενου, αλλά περιλαμβάνουν βενζίνες, συντήρηση του οχήματος επειδή το όχημα είναι του εργαζόμενου και όχι του εργοδότη! Υπολογίστε φθορές, ασφάλιση, τεχνικός έλεγχος καταλαβαίνουμε ότι η αμοιβή δεν καλύπτει ούτε το «ενοίκιο» ενός οχήματος για μία μέρα! Φυσικά η καλή κατάσταση και η λειτουργία του οχήματος είναι αποκλειστικά ευθύνη του εργαζόμενου και το βαραίνει εξ ολοκλήρου. Να σημειωθεί ότι τα οχήματα αυτά κάνουν περίπου 100 με 150 χλμ τη μέρα (τις μέρες με πολλές παραγγελίες) όλα τα χιλιόμετρα διανύονται εντός αστικού ή ημιαστικού περιβάλλοντος, χωρίς να αποκλείεται στα μεγάλα αστικά συγκροτήματα τα χιλιόμετρα να είναι έως και διπλάσια!
Πολλοί καταστηματάρχες (συνήθως μικρών επιχειρήσεων) επιλέγουν το ντελίβερι σαν μια μέθοδο για να βγάζουν γρήγορο, εύκολο και μαύρο χρήμα, μη κόβοντας αποδείξεις με την γνωστή πάντα δικαιολογία “Α, θα έφυγε στο δρόμο απ’ τον αέρα”, αφήνοντας έτσι πάντα τον ντελιβερά να αντιμετωπίσει τον πολλές φορές οργισμένο πελάτη.
Το “μαύρο” ντελίβερι σε κάποιες περιπτώσεις επιλέγεται από τις μικρές επιχειρήσεις, επειδή αποφεύγουν τα κλασσικά κουτιά με την επωνυμία της εταιρίας για να μη δίνουν «στόχο» και να αποφεύγουν τα πρόστιμα.
Δίνονται επίσης οδηγίες προς τους ντελιβεράδες αν κάποιος φορέας κάνει έλεγχος να μη σταματούν εκτός αν είναι τροχονομικός έλεγχος!
Ένα άλλο στοιχείο ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ουσιαστικό είναι η πίεση για την παράδοση του προϊόντος που άλλοτε δεν υφίσταται, άλλοτε όμως είναι ασφυκτική – ακόμη και από εταιρείες ταχυμεταφορών! Αυτό πολλές φορές οδηγεί σε παραβίαση του Κ.Ο.Κ. Δυστυχώς οι παραβιάσεις εδώ είναι κυριολεκτικά θανατηφόρες δηλ. παραβίαση ερυθρού σηματοδότη, ανάποδα σε μονόδρομο, κίνηση επάνω σε πεζοδρόμιο κ.α.
Σε ΟΛΕΣ τι περιπτώσεις ο εξοπλισμός προστασίας είναι αποκλειστικά υπόθεση του ντελιβερά-εργαζόμενου!
Οι προτάσεις μας για την ασφάλεια των αναβατών
Όσον αφορά την εργασιακή σχέση – που δεν αποτελεί αντικείμενό μας – θα περιοριστούμε να ζητήσουμε οι έλεγχοι στις επιχειρήσεις να ξεκαθαρίζουν τελικά ΤΗ ΣΧΕΣΗ εργασίας έχει ο ντελιβεράς. Όταν διαθέτει το όχημά του για τους σκοπούς του εργοδότη αλλάζει υποχρεωτικά και η σχέση εργασίας με ότι συνεπάγεται αυτό. Εργάζεται και αμείβεται ως υπάλληλος, αλλά αναλαμβάνει την διανομή … εργολαβικά!
Ξεκαθαρίζοντας τη σχέση αυτή, ξεκαθαρίζει και το πεδίο των ευθυνών για την τροχαία κίνηση του εργαζόμενου δηλ. ποιος οφείλει να συντηρεί το όχημα και να διαθέτει τον εξοπλισμό προστασίας, ο οποίος είναι υποχρεωτικός (κράνος) από τον Κ.Ο.Κ. αλλά και από το είδος του οχήματος (δηλ. γάντια, μπουφάν, παπούτσια, αδιάβροχα κλπ κατάλληλα για μηχανοκίνητο δίκυκλο και όχι για ψάρεμα ή οικοδομή! Εδώ έρχεται η Ευρωπαϊκή Οδηγία (REGULATION (EU) 2016/425 OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL of 9 March 2016 on personal protective equipment and repealing Council Directive 89/686/EEC) που ορίζει τις προδιαγραφές του εξοπλισμού.
Να σημειώσουμε ότι εξοπλισμός προστασίας μπορεί να είναι ΜΟΝΟ ατομικός δηλ. το κράνος δεν μπορεί να είναι κοινό ακόμη και αν δύο εργαζόμενοι φορούν το ίδιο μέγεθος κράνους! Το ίδιο ισχύει για γάντια, παπούτσια κλπ.
Θα πρέπει η μεταφορά να γίνεται ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ με μηχανοκίνητα δίκυκλα εφοδιασμένα με κατάλληλα κιβώτια σταθερά προσδεμένα στο όχημα και όχι με κρεμασμένα στα τιμόνια τσαντάκια ή ότι άλλο φαντάζεται ο κάθε ένας! Είναι θέμα ασφάλειας όλων!
Τέλος, ο εντοπισμός των επιχειρήσεων αυτών αποτελεί «εύκολη» υπόθεση, αφού όλες διαφημίζονται πολύ έντονα και εκεί ακριβώς βασίζουν και τον κύκλο εργασιών τους.
Μοτοθέσις, Δεκέμβριος 2016
