Τεχνολογική εκπαίδευση στην Ελλάδα. Ένα απόστημα που έπρεπε να «σπάσε»

 

Γράφει ο Αλέξανδρος Παυλικιάνος

 

Οι προτάσεις της ΕΛΜΕ Ξάνθης σε συνδυασμό με τις θέσεις της ΟΛΜΕ με πήγε πίσω μία εικοσαετία όταν εβρισκόμενος σε χώρα της Βόρειας Ευρώπης έβλεπα όλο το εκπαιδευτικό σύστημα της Χώρας να έχει «πέσει» με τα μούτρα στην Τεχνολογική εκπαίδευση.

Η πόλη η οποία ζούσα ήταν μία πόλη με μεγάλο λιμάνι, με  Σιδηρόδρομο, μετρό πολλά εργοστάσια πολλά δημόσια και ιδιωτικά έργα.

 Η  πολιτεία έπρεπε να οργανώσει την τεχνολογική της εκπαίδευση.

Το μελετούσαν, απ ότι μου έλεγε τότε ένα καθηγητής, από το 1970 και ξεκίνησαν την δεκαετία του 80 να το εφαρμόζουν και τέλος στην δεκαετία του 90, όταν εγώ βρέθηκα στην συγκεκριμένη Χώρα της Βόρειας Ευρώπης, είχαν υιοθετήσει το σύστημα της Τεχνολογικής Εκπαίδευσης ομαδοποιημένο και οι ρόλοι του σχολείου και του ΟΑΕΔ ήταν συγκεκριμένοι.

Το σχολείο όσο καιρό ο μαθητής έκανε την πρακτική του εκπαίδευση βαθμολογούσε την απόδοση του και ο ΟΑΕΔ του πλήρωνε την ασφάλεια και την πρακτική του.

Παράλληλα στην Ελλάδα, όλον αυτόν τον χρόνο,  ο κάθε γονιός είχε όνειρο να δει το παιδί του γιατρό, δικηγόρο και γενικά επιστήμονα.

Όταν μάλιστα  ρώτησα τον συνομιλητή μου γιατί τόσο μεγάλη βαρύτητα στην Τεχνολογική Εκπαίδευση και όχι στην Ανώτατη, η απάντηση του, δείχνοντας μου αναλυτικό πίνακα Πανεπιστημιακών Σχολών της Ελλάδος,  αριθμού φοιτητών ανά σχολή και φυσικά πόσοι φοιτητές θα στελέχωναν με την επιστήμη τους την οικονομία της Χώρας μας. Η απάντηση του είχε και μία δόση ειρωνείας αλλά εκείνη την εποχή δεν την αξιολόγησα.

Η Ελλάδα, μου είπε, πληρώνει τα μαλλιά της κεφαλής της για να βγάλει επιστήμονες θα τους αγοράσουμε κοψοχρονιά.

Όταν  πριν από 2  χρόνια ξαναβρέθηκα στην ίδια Χώρα, ο Γερμανός γιατρός σε μία ιδιωτική κλινική έπαιρνε 12.000 ευρώ  και το «αγορασμένο» από την συγκεκριμένη Χώρα, πτυχίο του Έλληνα γιατρού της κρίσης, πληρωνόταν 5.000 ευρώ.

Ο Γερμανός απόφοιτος της Τεχνολογικής εκπαίδευσης στο εργοτάξιο έπαιρνε  τα ίδια χρήματα με τον απόφοιτο της Τεχνολογικής Εκπαίδευσης με τον Έλληνα μετανάστη της κρίσης.

Σήμερα, η Ελλάδα της κρίσης, βρίσκεται με ανενεργά  πτυχία των «ευγενών» επαγγελμάτων και καθόλου τεχνολογική εκπαίδευση.

Ποια χώρα λοιπόν θα στηρίξουν αυτοί οι κλάδοι;

Μία Χώρα που αγγίζει τα 2 εκ. ανέργους και μία κυβέρνηση που στην μέση της Χρονιάς αλλάζει εκπαιδευτικό σύστημα στην Τεχνολογική εκπαίδευση;

 

 

ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ Η ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΛΜΕ ΞΑΝΘΗΣ

 

Το Υπουργείο  Παιδείας,  λίγο πριν τα Χριστούγεννα,  απέστειλε στα ΕΠΑΛ το Σχέδιο Οδηγού Εφαρμογής του 4ου Μεταλυκειακού έτους-Τάξης Μαθητείας για την υλοποίηση του κατά το σχολικό έτος 2016-17. Το Δ.Σ. της ΟΛΜΕ υπογραμμίζει και πάλι την αναγκαιότητα αναβάθμισης και ενίσχυσης της ΤΕΕ (τεχνικοεπαγγελματικής εκπαίδευσης) με βάση και τις θέσεις της ΟΛΜΕ, για μια ΤΕΕ που πρέπει: 

να συγκεντρώνεται σε ένα σχολείο επαγγελματικής εκπαίδευσης με πιο ενιαία δομή,

να μεταφέρει την επιλογή επαγγέλματος και την εξειδίκευση του μαθητή σε πιο ώριμη ηλικία,

να δίνει διέξοδο στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση,

να προσφέρει πρακτική άσκηση με ασφάλιση και αμοιβή και μια εποπτευόμενη και οργανωμένη επαφή με την εργασία σε ενήλικες μαθητές που είναι ήδη κάτοχοι του απολυτηρίου Λυκείου.

(Θέσεις και Προτάσεις της ΟΛΜΕ για το «Νέο Σχολείο» – «Νέο Λύκειο», Γενικό – Τεχνολογικό, 20/05/2011 και Απόφαση Γ.Σ. Προέδρων, 8/6/06).

Με τη θεσμοθέτηση του 4ου Μεταλυκειακού έτους- Τάξης Μαθητείας στα ΕΠΑΛ από φέτος (ν.4386) το ΔΣ τονίζει τους όρους και τις προϋποθέσεις για την ουσιαστική λειτουργία του, ώστε να αποτελέσει, μαζί με την θεσμοθέτηση  και άλλων αλλαγών που έγιναν, (αύξηση εισακτέων στα ΑΤΕΙ, ποσοστό 1% εισακτέων στα ΑΕΙ, μη πρόωρη ειδίκευση, κατάργηση ΕΠΑΣ-ΟΑΕΔ), ή πρέπει να γίνουν, (αύξηση χρηματοδότησης, ανανέωση εξοπλισμού εργαστηρίων, επιμόρφωση εκπαιδευτικών, αλλαγές στο περιεχόμενο αναλυτικών προγραμμάτων, βιβλίων κ.α.), ισχυρό κίνητρο για την ενίσχυση της ΤΕΕ. Ζητάμε παράλληλα την κατάργηση του ν. 4186 – μεταβατικές τροπολογίες αυτού του νόμου είναι οι ρυθμίσεις του ν.4386- και την αντικατάστασή του με νέο νομοθετικό πλαίσιο για μια νέα ΤΕΕ αντάξια του ρόλου στης σε μία σύγχρονη και αναπτυγμένη χώρα και πόλο έλξης για τους νέους και τις νέες μας.

Είναι θετικό το γεγονός – με βάση πάντοτε τις θέσεις που είχε η ΟΛΜΕ – ότι υλοποιείται στο έτος αυτό η σύνδεση των αποφοίτων ΕΠΑΛ με την εργασία, η περαιτέρω ειδίκευσή τους,  η άσκηση εποπτείας από τους εκπαιδευτικούς των ΕΠΑΛ στη μαθητεία, ο καθορισμός από το ΥΠΠΕΘ του περιεχομένου σπουδών και κατευθύνσεων κατάρτισης στο χώρο εργασίας, η συμμετοχή των εκπαιδευτικών ΕΠΑΛ στην πραγματοποίηση του προγράμματος και η αξιοποίηση του εξοπλισμού και των εργαστηρίων ΕΠΑΛ και ΕΚ, η εξασφάλιση αμοιβής, ασφαλιστικών δικαιωμάτων και δικαιωμάτων υγείας στον μαθητευόμενο, η συμμετοχή του εκπαιδευτικού στα ΚΠΑ (κέντρα προώθησης απασχόλησης), η υπογραφή συμβάσεων με άμεση ευθύνη του ΕΠΑΛ, το γεγονός ότι η μαθητεία αναφέρεται μόνο σε ενήλικες, και επίσης το ότι ο χρόνος παραμονής στην εργασία θεωρείται συντάξιμος και υπολογίζεται ως χρόνος για απόκτηση άδειας εξάσκησης επαγγέλματος,  κ.α.

Όμως παράλληλα παραμένουν ορισμένα ιδιαίτερα κρίσιμα και ανησυχητικά στοιχεία αφ ενός για την επιτυχή έκβαση του όλου εγχειρήματος και αφ ετέρου να εξασφαλισθεί η μη διολίσθηση της μαθητείας  σε στενή κατάρτιση, σε σχολείο της αγοράς και σε χρησιμοποίηση των μαθητευομένων ως φτηνής και ευέλικτης εργασιακής δύναμης για την αντικατάσταση εργαζομένων και θέσεων εργασίας. Τονίζουμε την ανάγκη οι συνάδελφοι και οι σύλλογοι των ΕΠΑΛ να εντείνουν τις προσπάθειες και την επαγρύπνησή τους ώστε να αποκλειστούν αρνητικές πλευρές και πιθανές παρεκκλίσεις.

Εκτιμάμε  ότι  απαραίτητοι όροι είναι :

Η εφαρμογή με απόλυτο τρόπο της εποπτείας, του ελέγχου, των αναλυτικών προγραμμάτων, των φύλλων έργου και κατευθύνσεων στο περιεχόμενο της μαθητείας, που πρέπει να δοθούν από το ΙΕΠ και το ΥΠΠΕΘ.

Η επιμόρφωση των εκπαιδευτών και των εκπαιδευτικών, καθώς και ή άμεση χρηματοδότηση για καλύτερα εργαστήρια και εξοπλισμό στα ΕΠΑΛ και ΕΚ.

Η αναλογία ημερών στην εργασία και στο σχολείο να αλλάξει από 4 προς 1, σε 3 προς 2, ώστε να παρέχονται και συμπληρωματικά στο ΕΠΑΛ στέρεες ευρείες τεχνολογικές γνώσεις και δεξιότητες, που στο συγκεκριμένο χώρο εργασίας μπορεί για διάφορους λόγους να μην μπορούν να προσφερθούν.

Η καθολική συμμετοχή των αποφοιτησάντων ΕΠΑΛ στο 4 έτος. Η κατάργηση των ΕΠΑΣ-ΟΑΕΔ και η ενσωμάτωσή τους στην ΤΕΕ υπό την αιγίδα του ΥΠΠΕΘ. Η πραγματοποίηση του 4ου έτους δεν πρέπει να οδηγήσει επίσης σε κατηγοριοποιήσεις και διακρίσεις μεταξύ των ΕΠΑΛ και σε απόπειρες συγχωνεύσεων.

Οι σαφείς ρυθμίσεις των επαγγελματικών δικαιωμάτων που θα προκύψουν από την εφαρμογή του 4ου έτους .

Η μη καταστρατήγηση των εργασιακών δικαιωμάτων των εκπαιδευτικών που θα εμπλακούν στις διαδικασίες του 4ου έτους, επειδή το όλο πρόγραμμα εντάχθηκε στην μη τυπική εκπαίδευση, με την αιτιολογία του Υπουργείου ότι έτσι “θα αποφευχθεί η ενσωμάτωση της κατάρτισης στο τυπικό εκπ/κο σύστημα”. Τα εργασιακά τους δικαιώματα πρέπει να εναρμονίζονται με αυτά που ισχύουν στην τυπική εκπαίδευση κατ’  αναλογία.

Η αύξηση των μέχρι στιγμής 7 ειδικοτήτων που εντάσσονται στη μαθητεία, μέχρι να συμπεριληφθούν όλες οι ειδικότητες των ΕΠΑΛ, για να αποφευχθούν αντιπαραθέσεις και ενίσχυση κάποιων ειδικοτήτων έναντι άλλων.

Η νέα ΤΕΕ σαφώς δεν πρέπει να βασίζεται στις ανάγκες της αγοράς και των επιχειρήσεων. Θα πρέπει να μπορούν να ενταχθούν νέες ειδικότητες που καθιστούν απαραίτητες οι τεχνολογικές και επιστημονικές εξελίξεις, όπως και η ανάγκη ανάπτυξης όλων των δυνατοτήτων της χώρας. Γι αυτό είναι αναγκαίο ένα νέο πλαίσιο με ευθύνη και έλεγχο του ΥΠΠΕΘ και με συμμετοχή εκπροσώπων του κλάδου.

Η Στελέχωση ΚΠΑ πρέπει να προχωρήσει άμεσα για την οργανωμένη ανεύρεση θέσεων μαθητείας σε συνεργασία και με ΕΠΑΛ και φορείς.

Το να διευκρινιστούν οι απαιτήσεις και ο τρόπος πιστοποίησης για απόφοιτους του 4ου έτους, καθώς και η σωστή προετοιμασία προπαρασκευαστικών μαθημάτων πριν την πιστοποίηση από εκπαιδευτικούς των ΕΠΑΛ με αμοιβή.

Διαπιστώνουμε επίσης ότι η καθυστέρηση της οργάνωσης και της εφαρμογής της μαθητείας από την αρχή της σχολικής χρονιάς 2016-17, αναγκάζει το ΥΠΠΕΘ να προχωρήσει σε βιαστική εφαρμογή της από τον Φεβρουάριο του 2017 με πολλά προβλήματα που θα προκύψουν από αυτό – πως θα καλυφθούν και πότε οι 9 μήνες, αν θα επεκταθεί και τους θερινούς μήνες, αν θα αναζητηθούν  και από ποιους (ακόμα και από μαθητές προβλέπεται) θέσεις μαθητείας σε επιχειρήσεις κλπ.

Είναι σαφές ότι επειδή οι πολιτικοοικονομικές συνθήκες είναι δύσκολες, οι παρεμβάσεις μας, οι  διεκδικήσεις μας και η ετοιμότητά μας είναι κάτι περισσότερο από αναγκαίες.  Οι οικονομικές, κοινωνικές και εκπαιδευτικές ανάγκες για την παραπέρα ισχυροποίηση και στήριξη της ΤΕΕ δεν μπορούν άλλο να παραμένουν κενό γράμμα. Δεν μπορούμε άλλο να αφήσουμε να υπονομεύεται το μέλλον και η ανάπτυξη της ΤΕΕ.