ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2016 – 2017
- Τμήματα Αρχαίων Ελληνικών (για ενήλικες)
- Ιστορίας/Λαογραφίας Θράκης
Διδάσκων καθηγητής: Θανάσης Μουσόπουλος, Φιλόλογος-Συγγραφέας
ΤΕΤΑΡΤΗ 25 Ιανουαρίου 2016
Το κεντρικό θέμα των μαθημάτων κατά το τετράμηνο Οκτωβρίου 2016 – Ιανουαρίου 2017 θα είναι: Ο Φιλοσοφικός Λόγος στην ελληνιστική και ρωμαϊκή εποχή και στην ύστερη αρχαιότητα
- ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ: Σκεπτικισμός
Στο πρώτο μάθημα του 2017 θα μελετήσουμε τον Σκεπτικισμό στην τελευταία φάση του, μέσα από το έργο του ιατρού και φιλόσοφου ο οποίος θεωρούσε ότι η φιλοσοφία έχει «αγωγικό» και «θεραπευτικό» χαρακτήρα. Χρησιμοποιούσε την έκφραση «σκεπτική αγωγή» (κατεύθυνση) για να αναφερθεί στη σκεπτική θεωρία και σχολή. Θα δούμε ότι στόχος του σκεπτικού φιλοσόφου είναι να προσφέρει στον άνθρωπο ελευθερία στην πράξη, να του προκαλέσει την αβεβαιότητα για δεδομένες αλήθειες, και την «εποχή», την άρνηση δηλαδή εκφοράς κρίσης για το αγαθό και το κακό. Η αταραξία, η απάθεια και η εσωτερική γαλήνη, στάσεις που ελευθερώνουν τον άνθρωπο από ακούσιες και άλογες συγκινήσεις, προβάλλονται επίσης από τους Σκεπτικούς ως οδοί που οδηγούν στην ευδαιμονία.
Πώς μπορώ να είμαι ευτυχισμένος;
Διότι αυτός που έχει τη γνώμη ότι κάτι είναι εκ φύσεως καλό ή κακό βρίσκεται σε διαρκή ταραχή: όταν του λείπουν αυτά που θεωρεί πως είναι καλά, πιστεύει ότι τον καταδιώκουν τα εκ φύσεως κακά, και κυνηγάει, όπως νομίζει, αυτά που είναι αγαθά• όταν πάλι αποκτήσει αυτά που θεωρεί αγαθά, πέφτει σε ακόμη μεγαλύτερη ταραχή, από την παράλογη και πέρα από κάθε μέτρο έπαρσή του, και, από φόβο μήπως αλλάξουν τα πράγματα, κάνει τα πάντα για να μην χάσει αυτά που θεωρεί αγαθά. Απεναντίας, αυτός που δεν ορίζει με βεβαιότητα ποια είναι εκ φύσεως καλά ή κακά ούτε αποφεύγει ούτε επιδιώκει κάτι με ζήλο, μένει γι’ αυτό ατάραχος […] Έτσι λοιπόν, και οι Σκεπτικοί είχαν την ελπίδα ότι θα ανακτήσουν την αταραξία, κρίνοντας οριστικά την αναντιστοιχία μεταξύ των αντικειμένων της αίσθησης και των αντικειμένων της σκέψης, καθώς όμως δεν κατάφεραν να το επιτύχουν, κατέληξαν στην εποχή• με τη σειρά της η αταραξία ακολούθησε ως σύμπτωμα την εποχή, όπως η σκιά ακολουθεί το σώμα.(Σέξτος Ἐμπειρικός, Πυρρώνειαι Ὑποτυπώσεις, Ι, 27 και Ι, 29)
- ΙΣΤΟΡΙΑ / ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΘΡΑΚΗΣ: και Νεοελληνικός Πολιτισμός
Στο πρώτο μάθημα του 2017 θα αναφερθούμε στη ζωή και στο έργο του Κ.Θ.Δημαρά (1904 – 1992), που με το πλούσιο έργο του έπαιξε πρωτοποριακό ρόλο στην ανάδειξη του νεοελληνικού πολιτισμού.
ΓENΝΗΣΗ: Αθήνα 21 Μαΐου 1904
ΘANΑΤΟΣ: Παρίσι 18 Φεβρουαρίου 1992
Kριτικός και ιστορικός της νεοελληνικής λογοτεχνίας, ο πρώτος και σημαντικότερος μελετητής του νεοελληνικού διαφωτισμού. Ξεκίνησε τις σπουδές του στην Iατρική, αλλά ύστερα γράφτηκε στην Φιλοσοφική Aθηνών και πήρε τελικά πτυχίο από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το οποίο και τον αναγόρευσε διδάκτορα Φιλολογίας. Τα επιστημονικά του δημοσιεύματα άρχισαν από το 1926. Συνεργάστηκε με πολλά έντυπα (όπως Eλληνικά Γράμματα και Πρωΐα, αλλά κυρίως Tο Bήμα και Nέα Eστία). Tο έργο ζωής του Δημαρά είναι η Iστορία της Nεοελληνικής Λογοτεχνίας (πρώτη έκδοση 1948), όπου συνέθεσε γνωστά και άγνωστα στοιχεία καταγράφοντας την πορεία της νεοελληνικής λογοτεχνίας, ερμηνεύοντας και εντάσσοντάς την σε ευρωπαϊκό πλαίσιο. Tο τελευταίο συνθετικό του έργο ήταν το Kωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος: H Eποχή του-H Zωή του-Tο Έργο του, όπου το έργο του μεγάλου ιστορικού θεωρείται από νέα οπτική γωνία, και εξετάζεται ο ρόλος του στη διαμόρφωση των νεοελληνικών νοοτροπιών. Διετέλεσε Γενικός Διευθυντής του Iδρύματος Kρατικών Yποτροφιών από την σύστασή του το 1951, και Διευθύνων Σύμβουλος του Eθνικού (τότε Bασιλικού) Iδρύματος Eρευνών, επίσης από την σύστασή του το 1961. Aπομακρύνθηκε και από τις δύο θέσεις από το δικτατορικό καθεστώς του 1967, και αποδέχτηκε πρόσκληση του πανεπιστημίου της Σορβόννης για να διδάξει στην έδρα Nέας Eλληνικής Λογοτεχνίας, καθώς και να διευθύνει το Nεοελληνικό Iνστιτούτο. Tις θέσεις αυτές διατήρησε έως το 1978, οπότε και αποσύρθηκε από την ενεργό υπηρεσία.
Τα μαθήματα των Αρχαίων Ελληνικών για ενηλίκους πραγματοποιούνται στις 18:15-20:00 και Ιστορίας Λαογραφίας της Θράκης πραγματοποιούνται στις 20:15-21:00 στο αναγνωστήριο «Κυριάκος Σταματιάδης» της βιβλιοθήκης του Ιδρύματος στην καπναποθήκη «Π», στην οδό Καπνεργατών 9 στην Ξάνθη
Η παρακολούθηση στο τμήμα Ιστορίας και Πολιτισμού Θράκης είναι δωρεάν
