Γράφει ο Γιάννης Ξηντάρας – Ψυχολόγος, www.paidi-efivos.gr
Η εφηβεία είναι η μεταβατική περίοδος μεταξύ της παιδικής ηλικίας και της ενήλικης ζωής, μία περίδος στην οποία το παιδί βιώνει σημαντικές αλλαγές τόσο στις βιολογικές όσο και στις ψυχικές του λειτουργίες. Το σώμα και οι ορμές τους αλλάζουν, ακόμα και οι επιθυμίες του τις οποίες του είναι δύσκολο να εκφράσει ή να ελέγξει…
Οι μεταβολές αυτές επηρεάζουν και τις σχέσεις του έφηβου με τον υπόλοιπο κοινωνικό του περίγυρο. Οι έφηβοι έχουν έντονα συναισθήματα, άγχος, νοιώθουν μπερδεμένα και δρούν αρκετά παρορμητικά. Ό,τι και αν προκαλεί τον θυμό, και γενικότερα τα συναισθήματα αυτά, το μόνο σίγουρο είναι ότι πρόκειτε για φυσιολογικές αντιδράσεις σε αυτήν την περίοδο της ζωής τους.
Αρχίζουν και αναζητούν την ταυτότητα τους , ποιόι είναι, που ανήκουν, με ποιόν τρόπο ταιριάζουν με τις παρέες τους, και το αντίθετο φύλλο. Ψάχνουν περισσότερη ανεξαρτησία σε σχέση με τους γονείς τους και τους φίλους τους, προσπαθούν να ξεχωρίζουν την διαφορά του σωστού και του λάθους, αναλαμβάνουν ευθύνες, εξερευνούν την σεξουαλικότητα τους και ξεκινούν να έχουν περισσότερες εμπειρίες, είτε ερωτικές είτε κοινωνικές.
Συχνά οι γονείς με αυτή την αλλαγή των παιδιών τους πανικοβάλλονται ή δεν ξέρουν πως πρέπει να χειριστούν την κατάσταση. Μην πανικοβάλλεστε! Μια χρήσιμη πληροφορία για τον κάθε γονιό σε αυτήν τη δύσκολη περίσταση είναι οι αναμνήσεις απο την δική του εφηβική ηλικία, τις σχέσεις του την εποχή εκείνη με τους άλλους και κυρίως με τους γονείς του (και γενικότερα με τα πρόσωπα – φορείς ”εξουσίας”: καθηγητές κλπ).
3 σημεία που μπορούν να κάνουν τη διαφορά στη διαχείρηση μιας κρίσης.
α. Όταν π.χ. σε έναν καβγά το παιδί υψώνει τον τόνο της φωνής του ή αντιδράει με θυμό μην βιαστείτε να αντιδράσετε με τον ίδιο τρόπο γιατί συνήθως κάτι τέτοιο επιφέρει τα αντίθετα αποτελέσματα. Αποφύγετε τις φωνές, τους χαρακτηρισμούς ή τους εκβιασμούς διότι αυτό θα ανάψει περισσότερο τα αίματα και θα ξεκινήσει ένας πόλεμος επικράτησης που όλο και θα μεγαλώνει και καμία άκρη δεν θα βγαίνει.. Αντί λοιπόν να του επιβληθείτε με φράσεις του τύπου «δεν θα βγεις ξανά για μία εβδομάδα» προτιμήστε το « μήπως χρειάζεσαι λίγο χρόνο μόνος σου να ηρεμίσεις;» – αν μπορείτε να είστε κι εσείς ήρεμοι φυσικά….
β. Να είστε ειλικρινής και να του εξηγήσετε ότι ο τρόπος που χειρίζεται τις καταστάσεις σας φέρνει σε δυσκολη θέση ή σας καθιστά αδύνατους για να μπορέσετε να τον/την ακούσετε και να το/την βοήθησετε…. Η ειλικρίνεια είναι ένας αποτελεσμάτικος τρόπος να λύνετε τα προβλήματα σας.
γ. Αντιμετωπίστε τους με σταθερότητα: Όποιοι και αν είναι οι μέθοδοι μας για να επικοινωνήσουμε με τους έφηβους , είτε είναι αυταρχικοί, είτε ήρεμοι, είτε επιεικές και ελαστικοί, συνιστάτε να είναι σταθεροί. Θα αναρωτηθείτε γιατί; Διότι οι έφηβοι βιώνουν την αστάθεια σε αυτή την περίοδο της ζωής τους και εμείς παραμένουμε τα πρότυπα τους και οι καθοδηγητές της ζωής τους όσο και ανεξάρτητα να θέλουν να δείχνουν…
Τα παραπάνω δεν υπόσχονται την τέλεια επικοινωνία και αρμονία μεταξύ των παιδιών μας , ούτε μπορούμε να ήμαστε οι τέλειοι γονείς. Με λίγη προσπάθεια, ψυχραιμία και σωστή επικοινωνία όμως η μπόρα θα περάσει…
Ο Γιάννης Ξηντάρας είναι Ψυχολόγος-Οικογενειακός Σύμβουλος, τ.συνεργ. στο Νοσοκομείο Παίδων “Αγία Σοφία”, μέλος της Ελληνικής Εταιρίας Εφηβικής Ιατρικής και του Ευρωπαικού Συλλόγου Ψυχοθεραπείας. Απόφοιτος Ε.Κ.Π.Α, επιστημονικός υπεύθυνος στο Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης “Επαφή”.
