Περισσότεροι από 500 άνθρωποι αυτοκτονούν ετησίως τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας, αφήνοντας πίσω τουλάχιστον 2500 πενθούντες, καθώς σύμφωνα με διεθνείς έρευνες, για κάθε μία αυτοκτονία μένουν πίσω τουλάχιστον 5-10 άτομα που πενθούν, όχι μόνο βιώνοντας τις ψυχοκοινωνικές συνέπειες του στίγματος της αυτοκτονίας, αλλά ανήκοντας παράλληλα, σε ένα ποσοστό 10-15%, στην πληθυσμιακή ομάδα υψηλής επικινδυνότητας για αυτοκτονία.
Ο αριθμός των αυτόχειρων στην Ελλάδα την τελευταία πενταετία, εμφανίζεται σταθερά αυξανόμενος, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, όπως αυτά διατίθενται από την ΕΛΣΤΑΤ (έως και το έτος 2014), αλλά και σύμφωνα με την αποτύπωση των επικαίρων τάσεων που διεξάγει το Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας.
Το λεγόμενο ισχυρό φύλο αποδεικνύεται ωστόσο εξαιρετικά ευάλωτο και μετράει περισσότερα θύματα σε σχέση με το γυναικείο. Ενδεικτικά, το 2014 καταγράφηκαν 459 αυτοκτονίες ανδρών και 115 γυναικών, το 2013 οι αντίστοιχοι αριθμοί ηταν 425 άνδρες και 91 γυναίκες, το 2012 ο απολογισμός ήταν 373 άνδρες και 94 γυναίκες. Συνολικά, για το διάστημα απο το 2000 έως το 2014 καταγράφηκαν 6.121 αυτοκτονίες.
Τα θλιβερά στοιχεία είδαν το φως της δημοσιότητας με αφορμή τη 10η Σεπτεμβρίου που έχει καθιερωθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τη Διεθνή Ένωση για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας και τη διεθνή επιστημονική κοινότητα ως η Παγκόσμια Ημέρα για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, προκειμένου να ενεργοποιηθεί η κοινή γνώμη με στόχο την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση του πληθυσμού στα πεδία της πρόληψης της αυτοκτονίας και των αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών.
Ανακοίνωση για την Παγκόσμια ημέρα πρόληψης της αυτοκτονίας
Από το Τμήμα Δημόσιας Υγείας της Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας ανακοινώνονται τα εξής σχετικά με την «Παγκόσμια Ημέρα Πρόληψης της Αυτοκτονίας» όπως έχει καθιερωθεί η 10ηΣεπτεμβρίου.
«Η επέτειος της 10ης Σεπτεμβρίου προέκυψε από τη συνεργασία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας με τη Διεθνή Συνεργασία για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας (IASP) και την Παγκόσμια Ομοσπονδία για την Ψυχική Υγεία. Το έτος θεμελίωσης είναι το 2003 και η φετινή επέτειος αποτελεί την 15η.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, η αυτοκτονία αποτελεί μία από τις είκοσι (20) πρώτες αιτίες πρώιμου θανάτου που μπορεί να προληφθεί. Επομένως, είναι σημαντικό η πρόληψη της αυτοκτονίας να συμπεριληφθεί στις προτεραιότητες των χωρών, ως προς τις στρατηγικές υγείας που αναπτύσσουν. Οι στρατηγικές πρόληψης θα πρέπει να έχουν πολυτομεακό χαρακτήρα καθώς το πρόβλημα είναι σύνθετο και αφορά σε ανθρώπους με διαφορετικά πολιτιστικά, οικονομικά, θρησκευτικά, μορφωτικά και λοιπά χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, μέχρι σήμερα μόνο 28 χώρες έχουν Εθνική Στρατηγική για την πρόληψη της αυτοκτονίας.
Στόχος της επετείου αυτής είναι η παγκόσμια αφύπνιση και ενημέρωση για το σοβαρό αυτό κοινωνικό φαινόμενο, καθώς και η ενίσχυση της ανάπτυξης στρατηγικών πρόληψης και προαγωγής της υγείας, που οδηγούν στην αντιμετώπισή του.
Κάθε χρόνο, περισσότεροι από 800.000 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους λόγω της αυτοκτονίας ενώ αυτοί που κάνουν απόπειρα αυτοκτονίας είναι έως και 25 φορές περισσότεροι. Αποτελεί δε τη δεύτερη αιτία θανάτου ατόμων ηλικίας από 15 έως 29 έτη.
Οι παράγοντες που προκαλούν την αυτοκτονία μπορεί να είναι ψυχολογικοί, κοινωνικοί, βιολογικοί, πολιτιστικοί και περιβαλλοντικοί.
Αξιοσημείωτη είναι η συσχέτιση των οικονομικών δυσχερειών και της ανεργίας με την αυτοκτονική τάση, που αναδείχθηκε στο πλαίσιο του 11ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Δημόσιας Υγείας 2016.
Πίσω από αυτές τις στατιστικές όμως είναι οι μεμονωμένες ιστορίες εκείνων των ανθρώπων που έχουν αμφισβητήσει, για πολλούς διαφορετικούς λόγους, την αξία της ζωής τους.
Η φετινή επέτειος έχει ως θέμα «Πάρτε ένα λεπτό, αλλάξτε μία ζωή» και απευθύνεται στις κοινότητες οι οποίες έχουν την υποχρέωση να προστατεύουν τα ευάλωτα μέλη τους.
Τα άτομα που έχουν ένα επεισόδιο σοβαρής αυτοκτονικής σκέψης ή απόπειρας συχνά λένε ότι δεν έψαχναν συγκεκριμένες συμβουλές, αλλά ότι η συμπόνια και η συμπάθεια από τους άλλους βοήθησαν να αλλάξουν τα πράγματα γύρω τους και να τους κατευθύνουν προς την ανάκαμψη.
Κατά τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας:
- Η σχέση μεταξύ αυτοκτονίας και ψυχικών διαταραχών (ιδίως κατάθλιψης και διαταραχών της χρήσης οινοπνεύματος) είναι καλά εδραιωμένη στις χώρες υψηλού εισοδήματος
- Πολλές αυτοκτονίες συμβαίνουν παρορμητικά σε στιγμές κρίσης εξαιτίας της αδυναμίας αντιμετώπισης των πιέσεων και των προβλημάτων, σε διαταραχές σχέσεων ή χρόνιο πόνο και ασθένεια.
- Επιπλέον, οι συγκρούσεις, οι καταστροφές, η βία, η απώλεια και η αίσθηση απομόνωσης συνδέονται στενά με την αυτοκτονική συμπεριφορά.
- Τα ποσοστά αυτοκτονίας είναι επίσης υψηλά μεταξύ των ευάλωτων ομάδων που υφίστανται διακρίσεις.
- Ο ισχυρότερος παράγοντας κινδύνου για αυτοκτονία είναι μια προηγούμενη απόπειρα αυτοκτονίας.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, η πρόληψη των αυτοκτονιών είναι ανεπαρκής εξαιτίας της απουσίας επαγρύπνησης και της παραδοχής (είναι ένα θέμα – ταμπού) ότι πρόκειται για ένα μείζον πρόβλημα Δημόσιας Υγείας. Δεν είναι τυχαίο ότι ο αριθμός των αυτοκτονιών συχνά χρησιμοποιείται ως Δείκτης της Ψυχικής Υγείας του πληθυσμού μιας χώρας
Είναι φανερό ότι η πρόληψη απαιτεί παρεμβάσεις καινοτόμες και μεγάλου εύρους με πολυτομεακή προσέγγιση, η οποία θα περιλαμβάνει εκτός από τον τομέα της Υγείας και άλλους τομείς όπως: την Εκπαίδευση, Απασχόληση, Δικαιοσύνη, Θρησκεία, Νομολογία, Πολιτική και τα ΜΜΕ.
Ένας από τους πυλώνες της πρόληψης είναι τα προγράμματα Αγωγής Υγείας, που με την συνεργασία πολλών φορέων, μπορούν να αλλάξουν τον τρόπο ζωής των ατόμων και να βελτιώσουν τη στάση τους απέναντι στα προβλήματα.
Επί πλέον απαιτείται κοινωνική υποστήριξη, οικογενειακή συνοχή και συμπαράσταση για την ενίσχυση του ψυχικού σθένους (με τη βοήθεια πάντοτε των ειδικών) των ατόμων που έχουν αυτοκτονικές τάσεις.
Δώστε ένα λεπτό και αλλάξτε μία ζωή».
