Βιογραφικό
Ο Αναστάσιος Σουϊτάρης γεννήθηκε στη Χρύσα της Ξάνθης. Οι γονείς του πρόσφυγες μικροκαλλιεργητές καπνού ποικιλίας «Μπασμά» .Εργάσθηκε σε μικρές επιχειρήσεις σε Ν.Π. και σε υπηρεσίες του Δημοσίου. Από 1968 έως το 1999 εργάσθηκε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης ως διοικητικός υπάλληλος από οπού και συνταξιοδοτήθηκε. Είναι παντρεμένος και έχει δύο παιδιά.
Ποιο είναι το επάγγελμα σας;
Συνταξιούχος του δημοσίου.
Το πρώτο σας βιβλίο έχει τίτλο ,«Ο Μπασμάς καπνός του πρώτου γιακά, διαδρομές μνήμης» ,εκδόσεις «Μέθεξις»,πως προέκυψε η ανάγκη να γράψετε για το συγκεκριμένο θέμα;
Είμαι μέλος μια ομάδας στο F/B η οποία αναζητεί και προβάλει παλιές φωτογραφίες της Ξάνθης με σκοπό την ανάδειξη του παρελθόντος. Μέσα στις χιλιάδες φωτογραφίες κάποιες , αρκετές από αυτές αναδείκνυαν τον τρόπο καλλιέργειας-επεξεργασίας του καπνού ποικιλίας μπασμά του Ι γιακά δηλαδή τη χωρική συσκευασία (καλό παστάλι). Γνώστης όλων των διαδικασιών του πρωτογενούς τομέα της καλλιέργειας του καπνού με το που αναρτιόταν σχετικές φωτογραφίες «έμπαινα» και τις σχολίαζα με κάθε λεπτομέρεια. Πολλοί φίλοι παρακολουθώντας τις λεζάντες και τα σχόλια μου, με παρότρυναν με εμμονή να καταγράψω μαζεμένες όλες τις διαδικασίες για να διασωθούν. Βέβαια το είχα πάντα κατά νου. Αυτοί όμως έγιναν αφορμή να πάρω την απόφαση.
Γράψατε για το παρελθόν και νοητά βρεθήκατε πάλι εκεί σε μια εποχή που ζήσατε ,τι γεύση σας άφησε αυτό το «ταξίδι στον χρόνο» ;
Γεύσεις πολλές και ποικίλες, πικρές όμως οι περισσότερες .
Αν αυτό το ταξίδι ήταν πραγματικό θα αλλάζατε κάτι η όχι;
Δεν θα άλλαζα γιατί θα έχανε την ομορφιά του, αφού θα έσπαγε η αλυσίδα των εναλλασσόμενων καταστάσεων που γεννούσαν και τα ανάλογα συναισθήματα, τα οποία μέχρι και σήμερα όταν θυμάμαι το… τότε, νοιώθω να με διατρέχουν με την ίδια ένταση .
Αν μπορούσατε να συγκρίνετε τους νέους στις δυο εποχές θα βλέπατε ομοιότητες, διαφορές, έχουν τα ίδια όνειρα ,τις ίδιες προσδοκίες ,την ίδια αγάπη για τη ζωή ,το ίδιο πάθος ,την ίδια αντοχή;
Οι ορίζοντες των περισσότερων νέων εκείνης της εποχής ήταν περιορισμένοι λόγω οικονομικών αδυναμιών αλλά και από την παντελή έλλειψη γνώσης, φαντασίας και κινήτρων. Κάποιοι δάσκαλοι που διαπίστωναν από νωρίς τα πνευματικά προσόντα των μαθητών τους μέσα στη τάξη, πήγαινα στους γονείς και τους εξηγούσαν γιατί πρέπει να στείλουν τα παιδιά τους «παραπέρα». Αυτοί ή το καταλάβαιναν και δεν είχαν τα χρήματα ή δεν το καταλάβαινα γιατί ήταν τελείως αγράμματοι. Δεν μπορεί να έχουν τα ίδια όνειρα γιατί το όνειρο για να γεννηθεί και να πραγματοποιηθεί βοηθιέται και από το οικογενειακό περιβάλλον, ούτε και τις ίδιες προσδοκίες αφού η προσδοκία είναι συνάρτηση του ονείρου. Η αγάπη ναι. Ποιος δεν αγαπά τη ζωή; Ως προς το πάθος και την αντοχή αυτά σε όλες τις εποχές και σε όλους τους ανθρώπους διέφεραν αφού το πάθος και η αντοχή πηγάζουν από τη ψυχική και τη σωματική υγεία.
Δεδομένου ότι το βιβλίο περιέχει πολλά βιωματικά στοιχεία ποια εικόνα από τα παιδικά σας χρόνια σας ήρθε πρώτη στο μυαλό κατά τη διαδικασία της γραφής;
Εκείνη του διαβάσματος. Όταν μαθητής στις πρώτες τάξεις του γυμνασίου τα βράδια του χειμώνα οι μεγάλοι παστάλιαζαν σε ένα δωμάτιο γεμάτο σκόνη με τη γκαζόλαμπα και εγώ προσπαθούσα να διαβάσω και άκουγα κάθε λίγο και λιγάκι τη αγράμματη μάνα μου να λέει τους άλλους σστ πιο σιγά, για να μπορέσω να διαβάσω.
Το βιβλίο σας περιέχει πολλά λαογραφικά στοιχεία της περιοχής , ποια είναι η σχέση σας με την Λαογραφία, θεωρείτε επαρκή τη διάδοση, προβολή από τους πολιτικούς και πολιτιστικούς φορείς της λαογραφίας στην περιοχή;
Οπωσδήποτε υπάρχουν άτομα και φορείς που ενδιαφέρθηκαν και ενδιαφέρονται για τη γνώση της, γιατί ασφαλώς πρόκειται για μια επιστήμη, τη διάδοση της και την προβολή της. Αρχής γενομένης από τον μπροστάρη αείμνηστο Στέφανο Ιωαννίδη, τη ΦΕΞ που διαχειρίζεται το λαογραφικό Μουσείο της πόλης, την περιφέρεια που παρακολουθεί το υπό ίδρυση καπνικό Μουσείο ενδεχόμενα να παραλείπω και κάποιους άλλους.
Πόσο χρόνο χρειάσθηκε να συλλέξετε το υλικό του βιβλίου και πόσο εύκολο η δύσκολο ήταν;
Ο χρόνος που χρειάστηκε για τη συλλογή του υλικού υπερέβη τα δυο χρόνια γιατί χρειάστηκε να επισκεφθώ μουσεία σε πόλεις, και σπίτια σε χωριά για να δω και να φωτογραφίσω. Τώρα ως προς τις δυσκολίες υπήρχαν και αυτές. Για παράδειγμα . Άντε να πείσεις την κομψού (γειτόνισσα) να σ’ ανοίξει τις πόρτες για φωτογράφιση .
Γράφετε σε ένα σημείο του βιβλίου «ο καπνοπαραγωγός με τα οποία χρήματα είχαν απομείνει στην τσέπη του μετά την εξόφληση του από τον καπνέμπορα ,το πρώτο μέλημα του ήταν να πάει να εξοφλήσει το χρέος του στον Μπακάλη…Αν το ποσό την οφειλόμενων δεν έφθανε για 5-10 δραχμές προτιμούσε να δανεισθεί από κανένα συγγενικό του πρόσωπο προκειμένου να ξοφλήσει το χρέος του». Θεωρείτε ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται;
Σήμερα ο τρόπος των συναλλαγών έχει αλλάξει και είναι δύσκολα να τις παρακολουθήσει κανείς. Νομίζω όμως θα υπάρχουν και καλοί χρεώστες και καλοί πιστωτές. Οι εξαιρέσεις όμως θα υπάρχουν πάντα .
Δεδομένου ότι ακόμη υπάρχουν φυτείες καπνού στην περιοχή και αρκετός κόσμος δραστηριοποιείται ακόμη ποιο είναι κατά την γνώμη σας το μέλλον του καπνού στην χώρα μας;
Όχι ελπιδοφόρο, γιατί οι καπνοκαλλιεργητές μειώνονται διαρκώς και αυτό γιατί δεν βλέπουν το μέλλον ευοίωνο αφού και η κατανάλωση του καπνού μειώνεται διαρκώς με την απαγόρευση του καπνίσματος. Και αυτοί που καλλιεργούν μη έχοντας να επιλέξουν κάτι άλλο ζούνε με την αβεβαιότητα αν μπορέσουν να πωλήσουν τη σοδειά τους .
Γιατί πιστεύτε ότι ενώ ο τόπος μας είναι εύφορος οι προσπάθειες που γίνονται για την αξιοποίηση του είναι ελάχιστες και τις περισσότερες φορές χωρίς σωστό σχεδιασμό, συνέχεια και συνέπεια από την πλευρά της πολιτείας;
Δυστυχώς δεν διδαχθήκαμε και ούτε διδασκόμαστε από τις άλλες χώρες τις μεθόδους που χρησιμοποιούν και επιτυγχάνουν το καλύτερο. Και ποιο είναι αυτό; Να ξέρουν τι παράγουν πόσο παράγουν και που το διαθέτουν. Αυτά από πλευράς πολιτείας. Από πλευράς παραγωγών υπάρχει μια δυσκαμψία μια δυσπιστία. Άντε να πεις το παραγωγό να αλλάξει καλλιέργεια.
Μετανιώσατε για κάποια σας επιλογή;
Όχι. Μπορώ να πω ότι έκανα κατάθεση ψυχής αβίαστα.
Ποιο βιβλίο διαβάσατε τελευταία και ποιο θα προτείνατε και γιατί;
Αν μ’ άφηνες τη λέξη να σου μάθω του Δημήτρη Μπουραντά Το βιβλίο που διάβασα τελευταία .
Το βιβλίο που προτείνω για τα ηχηρά ανθρωπιστικά μηνύματα του. Να ζεις, να αγαπάς, και να μαθαίνεις, του Μπουσκάλια .
Ποια είναι το επόμενο συγγραφικό σας βήμα;
Ξεκίνησα την καταγραφή του προσφυγικού πληθυσμού της Χρύσας βήμα-βήμα. Μικρασιατών, Θρακών, Ασβεστοχωριτών από τα χρόνια της άφιξης τους και εντεύθεν.
Μπουζάρας Δημήτρης