Η φωτογραφία που μπήκε σχεδόν σε κάθε σπίτι, ναι, και στο δικό σου!
Αυτή είναι η ιστορία ενός από τα πιο αναγνωρίσιμα «κλικ» στον κόσμο
Το όνομα του φωτογράφου είναι Charles O’Rear και ίσως στους περισσότερους να μην λέει πολλά. Το όνομα της φωτογραφίας είναι Bliss και ίσως αυτό να αρχίζει να χτυπά μερικά καμπανάκια. Πού την έχω δει… Πού την έχω δει…
Ναι, ναι, είναι πολύ πιθανό να την έχετε δει, να τη βλέπατε για πολύ καιρό, να ήταν το ακλόνητο φόντο όταν ανοίγατε τον υπολογιστή σας. Κι ας μην σας λέει τίποτα το όνομα του φωτογράφου, κι ας σας θυμίζει κάτι απροσδιόριστο το όνομα της φωτογραφίας.
Bliss λοιπόν, είναι η φωτογραφία που επέλεξε η Microsoft για το default φόντο στο default θέμα των Windows, στην έκδοση του 2001. Είναι αυτή που βλέπαμε οι περισσότεροι ανοίγοντας τον υπολογιστή εκείνα τα μακρινά χρόνια: έναν καταπράσινο λόφο με φόντο τον καταγάλανο ουρανό και διάσπαρτα μερικά σύννεφα.
Αυτό το τοπίο αντίκρισε με τα ίδια του τα μάτια, ολοζώντανο μπροστά του, ο φωτογράφος Charles O’Rear, τον Ιανουάριο του 1996, περιδιαβαίνοντας στην Καλιφόρνια, όπου για χρόνια φωτογράφιζε τους αμπελώνες. Και χωρίς να το γνωρίζει, πατώντας το κουμπάκι της φωτογραφικής του μηχανής, θα έστελνε το καλιφορνέζικο τοπίο στην ηλεκτρονική αθανασία και στην ευρεία αναγνωρισιμότητα που εξασφαλίζει η λέξη Windows.
«Στους φωτογράφους αρέσει να γίνονται διάσημοι για φωτογραφίες που δημιούργησαν, εγώ δεν το ‘δημιούργησα’ αυτό», έλεγε ο ίδιος ο φωτογράφος για το διάσημο «κλικ» του. «Απλώς έτυχε να βρίσκομαι εκεί τη σωστή στιγμή και το κατέγραψα. Δεν είχα ιδέα, όταν έβγαλα τη φωτογραφία πως θα μπορούσε να συμβεί όλο αυτό. Είναι μάλλον η πιο αναγνωρίσιμη φωτογραφία στον πλανήτη».
Ο Charles O’Rear γεννήθηκε στο Μιζούρι το 1941 και έπιασε στα χέρια του φωτογραφική μηχανή στην ηλικία των δέκα ετών. Ήταν εκείνες οι απλές και οικονομικές μηχανές Brownie της Kodak και ήταν ένα πάθος που έμελλε να κρατήσει μια ζωή. Φιλοδοξία του ήταν να γίνει πιλότος και στα 16 του πήρε τη σχετική άδεια. Η καριέρα του άρχισε ως αθλητικός ρεπόρτερ ενώ το 1961 πήγε από την Butler Daily Democrat στην Emporia Gazette, ως φωτογράφος. Έναν χρόνο μετά άρχισε να δουλεύει στην The Kansas City Star ως φωτορεπόρτερ και το 1966 μετακόμισε στο Λος Άντζελες και εντάχθηκε στους φωτογράφους των Los Angeles Times. Το 1971 το National Geographic τον προσέλαβε για να καταγράψει τις ζωές Ρώσων χωρικών στην Αλάσκα ενώ το 1978 το περιοδικό τον έστειλε να φωτογραφίσει τους αμπελώνες της κοιλάδας Νάπα, στην Καλιφόρνια. Εκεί γεννήθηκε η αγάπη του O’ Rear για τις φωτογραφίσεις αμπελώνων και κρασιών κι ακολούθησε η μετακόμισή του στην περιοχή. Το 1985 το περιοδικό τον έστειλε στην Ινδονησία, όπου κουβάλησε 500 φιλμ κι έβγαλε 1.500 φωτογραφίες.
Το 1980, έγινε ο συνιδρυτής του φωτογραφικού πρακτορείου Westlight, από κοινού με τον Craig Aurness. Το πρακτορείο εξαγοράστηκε το 1998 από την Corbis, εταιρεία που είχε ιδρύσει μια δεκαετία νωρίτερα ο Μπιλ Γκέιτς.
Τον Ιανουάριο του 1996, ο O’Rear βρέθηκε να οδηγεί στις κομητείες Νάπα και Σονόμα της Καλιφόρνιας, με σκοπό να επισκεφθεί τη σύντροφό του και μετέπειτα σύζυγό του Daphne Irwin, όπως κάθε Παρασκευή απόγευμα. Συνεργάζονταν για ένα βιβλίο σχετικά με την οινοπαραγωγό πολιτεία. Ο φωτογράφος περίμενε και προσδοκούσε μια καλή «φωτογραφική ευκαιρία» εκείνη την ημέρα, καθώς μια καταιγίδα είχε μόλις περάσει από την περιοχή και οι χειμωνιάτικοι άνεμοι είχαν καθαρίσει εντυπωσιακά την ατμόσφαιρα. Οδηγώντας κατά μήκος της Sonoma Highway, παρατήρησε τον λόφο, χωρίς τους αμπελώνες που συνήθως καλύπτουν την περιοχή. Είχαν ξεριζωθεί λίγα χρόνια νωρίτερα λόγω μιας μόλυνσης που είχε προσβάλει τα φυτά. Το γρασίδι ήταν τέλειο, καταπράσινο, ο ήλιος έλαμπε, υπήρχαν μερικά μόνο σύννεφα. Το σκηνικό του φάνηκε τέλειο. Σταμάτησε το αυτοκίνητό του σε κάποιο σημείο κοντά στα σύνορα των κομητειών Νάπα και Σονόμα, έβαλε τη φωτογραφική μηχανή Mamiya RZ67, που είχε μαζί του, πάνω στο τρίποδό του, έβαλε ένα φιλμ Velvia στη μηχανή και πάτησε το κουμπί. Κάνοντας πολλά χρόνια αργότερα τον απολογισμό της επιτυχίας της εν λόγω φωτογραφίας, ο O’Rear την απέδωσε στον συνδυασμό της συγκεκριμένης φωτογραφικής μηχανής και του συγκεκριμένου φιλμ. Έβγαλε τέσσερις λήψεις κι επέστρεψε στο αυτοκίνητό του. Η φωτογραφία είναι προϊόν εκείνης της μοναδικής στιγμής και όχι αποτέλεσμα κανενός είδους επέμβασης, επιμένει ο φωτογράφος.
Καθώς η φωτογραφία δεν ήταν σχετική με το περιεχόμενο του βιβλίου που ετοίμαζε με την Irwin, ο άνδρας την καταχώρισε ως φωτογραφία αρχείου στο πρακτορείο Westlight, το οποίο αργότερα συγχωνεύτηκε με το Corbis, διαθέσιμη για κάθε ενδιαφερόμενο επί πληρωμή. Λίγα χρόνια αργότερα, η ομάδα ανάπτυξης των Windows XP επικοινώνησε με τον φωτογράφο μέσω του Corbis. «Δεν είχα ιδέα τι έψαχναν» θυμόταν κάποια χρόνια μετά. «Ήθελαν μια φωτογραφία που να αποπνέει γαλήνη; Ήθελαν για μια φωτογραφία που να δείχνει ηρεμία;» Η Microsoft την ήθελε για φόντο στο νέο- τότε- λειτουργικό της σύστημα Windows XP, που βγήκε το 2001. Μάλιστα δεν ήθελε απλώς να αγοράσει τη φωτογραφία για τη χρήση αυτή, αλλά να αγοράσει συνολικά τα δικαιώματά της. Πρόσφεραν στον O’Rear ποσό που, σύμφωνα με τον ίδιο, ήταν το δεύτερο μεγαλύτερο που είχε δοθεί ποτέ σε φωτογράφο για μία και μόνη φωτογραφία. Το ποσό αυτό δεν γνωστοποιήθηκε καθώς υπεγράφη συμφωνία εμπιστευτικότητας, λέγεται όμως πως ήταν εξαψήφιο.
Μετά τη συμφωνία, ο O’Rear έπρεπε να στείλει στη Microsoft το πρωτότυπο φιλμ και να υπογράψει στα σχετικά έγγραφα. Με την αξία όμως του αντικειμένου προς μεταφορά, οι εταιρείες κούριερ αρνήθηκαν να το μεταφέρουν καθώς αυτή ξεπερνούσε το ανώτατο ποσό που μπορούσε να καλύψει η ασφαλιστική τους. Έτσι, η Microsoft έστειλε στον φωτογράφο ένα εισιτήριο για το Σιάτλ, για να πάει ο ίδιος το φιλμ στα γραφεία της. «Δεν είχα ιδέα τι θα απογίνει, νομίζω πως κανείς, ούτε οι μηχανικοί ούτε κανείς στη Microsoft δεν είχε ιδέα πως θα είχε τόση επιτυχία» έλεγε ο ίδιος.
Η Microsoft έδωσε στη φωτογραφία το όνομα Bliss και την ενέταξε, σε ρόλο-κλειδί- στην καμπάνια των Windows XP. Ακολουθώντας την επιτυχία που είχαν τα Windows, ως αναπόσπαστο μέρος τους, η φωτογραφία έγινε μια από τις πιο γνωστές στην ιστορία. Η Microsoft την επέλεξε επειδή συμπύκνωνε την εμπειρία που η εταιρεία ήθελε να προσφέρει στους πελάτες της, ελευθερία, πιθανότητα, ησυχία, ζεστασιά κτλ.
Πριν γνωστοποιηθεί πως επρόκειτο για έναν πράσινο λόφο της Καλιφόρνιας, οι εικασίες για την προέλευση της φωτογραφίας που είχε εντωμεταξύ μπει σε εκατομμύρια σπίτια σε όλο τον κόσμο έδιναν κι έπαιρναν. Γαλλία, Αγγλία, Ελβετία, Νέα Ζηλανδία, Ουάσιγκτον, Ιρλανδία, Γερμανία, ένα σωρό μέρη σε όλο τον κόσμο «διεκδικούσαν» την «πατρότητά» της. Υποστηρίχτηκε πως η φωτογραφία είχε υποστεί ψηφιακή επεξεργασία, ακόμα και πως είχε δημιουργηθεί εξαρχής σε υπολογιστή με τη χρήση και τον συνδυασμό πολλών διαφορετικών φωτογραφιών. Παρότι ο O’Rear διέψευσε τον ισχυρισμό αυτό και ξεκαθάρισε πως η φωτογραφία είχε υποβληθεί χωρίς να υποστεί καμία αλλαγή, η Microsoft παραδέχθηκε πως την πείραξε ελαφρώς, κόβοντας την αριστερή πλευρά της και ενισχύοντας το πράσινο χρώμα του λόφου, κάνοντάς το πιο «ζωντανό».
Πολλοί είναι κι εκείνοι που προσπάθησαν να αναβιώσουν τον καταπράσινο λόφο της Καλιφόρνιας, αναπαράγοντας στον φακό τους το τοπίο που είδε και φωτογράφισε ο O’Rear. Φαίνεται όμως πως το τοπίο και ο ορίζοντας έχουν αλλάξει, καθώς ο λόφος έχει φυτευτεί, με αποτέλεσμα η «αντιγραφή» της φωτογραφίας να είναι, προς το παρόν τουλάχιστον, αδύνατη. Αυτό, ωστόσο, δεν έχει σταματήσει άλλους φωτογράφους από το να προσπαθούν να δουν μέσα από τον φακό τους το τοπίο που καθήλωσε τον O’Rear περισσότερα από είκοσι χρόνια πριν και έκανε το «κλικ» του να γράψει ιστορία.
