Ολόκληρο το φάσμα των ελληνοτουρκικών σχέσεων τέθηκε στην κοινή συνέντευξη τύπου του Αλέξη Τσίπρα με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Σε σαφώς πιο ελεγχόμενους τόνους από το διάλογο που είχαν, νωρίτερα την Πέμπτη, οι κ. Πρ. Παυλόπουλος και Τ. Ερντογάν, ο Έλληνας πρωθυπουργός επανέφερε το πλαίσιο των ελληνικών θέσεων, απαντώντας επί της ουσίας στο πακέτο διεκδικήσεων που αμέσως ή εμμέσως έθεσε ο Τούρκος Πρόεδρος.
Ειδικά για το ζήτημα της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης, για την οποία ο Τ. Ερντογάν επιχείρησε να εμφανιστεί ως «προστάτης», ο κ. Τσίπρας υπογράμμισε την ευαισθησία της κυβέρνησης, στέλνοντας σαφές μήνυμα ότι «τα ζητήματα των μεταρρυθμίσεων έναντι των Ελλήνων πολιτών είναι ζήτημα της ελληνικής κυβέρνησης και όχι διμερές».
Ο κ. Τσίπρας έθιξε το θέμα της Συνθήκης της Λωζάννης, λέγοντας πως αποτελεί «τον θεμέλιο λίθο για τις σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας». Ακολούθως έθεσε το θέμα της παραβατικότητας στο Αιγαίο, ζητώντας τον τερματισμό της. Παράλληλα υποστήριξε, όσον αφορά τους οκτώ Τούρκους στρατιωτικούς, πως οι αποφάσεις της ελληνικής δικαιούσύνης είναι απολύτως σεβαστές καθώς στην Ελλάδα ισχύει η διάκριση των εξοσιών. Από την πλευρά του ο Τούρκος Πρόεδρος έθεσε εκ νέου το θέμα του μουφτή της Θράκης, λέγοντας πως στο σημείο αυτό δεν τηρείται η Συνθήκη της Λωζάννης, αντιπαράβάλλοντας το με όσα ισχύουν για το Πατριαρχείο. Ο Τούρκος πρόεδρος μάλιστα το χαρακτήρισε «σοβαρή πληγή» συμπληρώνοντας πως «πιστεύω ότι ο αξιότιμος πρωθυπουργός θα συμβάλει στην επίλυση του ζητήματος». Παράλληλα ο κ. Ερντογάν διεμήνυσε πως «δεν εποφθαλμιούμε την εδαφική ακεραιότητα καμιάς χώρας και καμιάς γείτονας χώρας» προσθέτοντας πως «υπάρχουν θέματα στην Δυτική Θράκη».
Αναλυτικά οι τοποθετήσεις του κ. Τσίπρα
Κυπριακό
Τη θέση της Ελλάδας για μια επανενωμένη ομόσπονδη Κυπριακή Δημοκρατία, χωρίς εγγυήσεις και ξένα στρατεύματα, όπου Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι θα ζουν με ασφάλεια, διατύπωσε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας στη συνάντηση που είχε με τον πρόεδρο της Τουρκίας.
Όπως είπε ο κ. Τσίπρας, «η λύση αυτή θα πρέπει να βασίζεται στο πλαίσιο που έθεσε ο γγ του ΟΗΕ», και εξέφρασε την ελπίδα όλες οι πλευρές και η Τουρκία να συμβάλλουν ώστε οι συνομιλίες για το Κυπριακό να ξαναρχίσουν σύντομα.
Toυρκική παραβατικότητα στο Αιγαίο
«Συνομιλήσαμε ανοιχτά με τον Τούρκο πρόεδρο στην προσπάθεια μας να μην κρυφτούμε πίσω από διαφωνίες. Να τις εντοπίσουμε αλλά να άρουμε και παρεξηγήσεις, να καταλάβουμε ο ένας τι εννοεί ο άλλος. Μιλήσαμε για την ένταση στο Αιγαίο. Εγώ τόνισα ότι η παραβατική τουρκική αεροναυτική δραστηριότητα πρέπει να τερματιστεί. Η αυξανόμενες παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου και ειδικότερα οι εμπλοκές στο Αιγαίο αποτελούν κίνδυνο για τις σχέσεις μας και κυρίως αποτελούν κίνδυνο για τους πιλότους μας», είπε ο πρωθυπουργός.
ΜΟΕ και Υφαλοκρηπίδα
Παράλληλα ο πρωθυπουργός αποκάλυψε πως «συμφωνήσαμε να ξαναρχίσουμε συνομιλίες για Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και διερευνητικές συνομιλίες για υφαλοκρηπίδα». Ο κ. Τσίπρας έκανε λόγο για μία κρίσιμη περίοδο που χρειάζεται αμοιβαίες κατανοήσεις στη βάση του αλληλοσεβασμού και χωρίς εξάρσεις.
Τούρκοι στρατιωτικοί
Ο κ. Τσίπρας χαρακτήρισε αποτρόπαια την απόπειρα πραξικοπήματος και υπογράμμισε πως ελπίζει η Τουρκία να συνεχίσει τις δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις. Οσον αφορά την έκδοση των 8 Τούρκων υποστήριξε πως οι αποφάσεις της δικαιοσύνης γίνονται απολύτως σεβαστές, καθώς η Ελλάδα είναι μια χώρα δικαίου όπου βασική αρχή είναι η διάκριση των εξουσιών.
Τέλος κάλεσε τον Τούρκο Πρόεδρο να «ανοίξουμε μαζί ένα νέο κεφάλαιο στις ελληνοτουρκικές σχέσεις που δεν θα βασίζεται στην καχυποψία».
Αναλυτικά οι τοποθετήσεις του κ. Eρντογάν
«Η συνθήκη της Λωζάνης είναι μια συνθήκη που υπεγράφη από 11 χώρες. Στη συνθήκη υπάρχουν προβλέψεις μόνο για το Αιγαίο; Δεν υπάρχει τίποτε για το καθεστώς που διέπει τις δυο μειονότητες; Στη Δ. Θράκη έχουμε μουσουλμανική μειονότητα και πιστεύουμε πως στο θέμα αυτό μπορούν να γίνουν νέες σκέψεις» υποστήριξε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη διάρκεια των κοινών δηλώσεων με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα. Ο Τούρκος Πρόεδρος ανέφερε επίσης πως το κατά κεφαλή στην Ελλάδα είναι 15.000 ευρώ και στη Δ. Θράκη 2.000 με 2.500 ευρώ και προσέθεσε: «Υπάρχει οικονομικό χάσμα Για το θέμα τις μουφτείας. Ο αρχιμουφτής είναι διορισμένος δημόσιος υπάλληλος. Η συνθήκη της Λωζάνης προβλέπει ο Οικουμενικός Πατριάρχης να εκλέγεται από την Ιερά Σύνοδο».
Όταν υπήρξε μείωση του αριθμού ζήτησα από τον Πατριάρχη να υποδείξει μέλη που θα δώσουμε την τουρκική ιθαγένεια για να ξανά αποκτήσει τον απαιτούμενο αριθμό. Επίσης υπήρχε η πρόβλεψη ότι στα ταξίδια του στο εξωτερικό θα έπρεπε να έχει άδεια του έπαρχου, κάτι το οποίο εμείς καταργήσαμε.
Μουφτεία στη Θράκη
«Στη Δ. Θράκη το ζήτημα του αρχιμουφτή, κατά τη γνώμη μου, συνιστά σοβαρή πληγή και πιστεύω ότι ο αξιότιμος πρωθυπουργός θα συμβάλει στην επίλυση του ζητήματος» υποστήριξε ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν απαντώντας σε ερώτηση του ΑΠΕ-ΜΠΕ. Επισήμανε πως «δεν διαφωνούμε ότι είναι εσωτερικό ζήτημα της Ελλάδας, αλλά εάν μας δίνεται η άδεια μπορούμε να διατυπώσουμε την παράκλησή μας».
Ο Τούρκος Πρόεδρος εξέφρασε την άποψη πως «το ζήτημα των θρησκειών μπορεί να επιλυθεί και τεχνικά με συνεργασία των υπουργείων μας».
Κυπριακό
Για το Κυπριακό ο κ. Ερντογάν επισήμανε πως «πρέπει να κινηθούμε ομονοούντες ώστε να καταλήξουμε κάπου» και τόνισε: «Είμαστε μητέρες πατρίδες και εγγυήτριες δυνάμεις. Θέλουμε μια διαρκή και βιώσιμη λύση. Αυτό θέλει και η ελληνική πλευρά, αλλά τίθενται θέματα της τελευταίας στιγμής που μπορούν να θεωρηθούν υπεκφυγές ώστε να μην καταλήξουμε κάπου».
Αιγαίο
Ο Τούρκος Πρόεδρος όσον αφορά τα θέματα του Αιγαίου, υποστήριξε πως «είναι δυσεπίλυτα, αλλά μπορούν να λυθούν με συνομιλίες» και σημείωσε: «Πρέπει να κοιτάζουμε το γεμάτο μέρος του ποτηριού. Να προχωρήσουμε και να κάνουμε σταθερά βήματα».
Δεν εποφθαλμιούμε την εδαφική ακεραιότητα
Ακόμα, ο κ. Ερντογάν διαμήνυσε πως «δεν εποφθαλμιούμε την εδαφική ακεραιότητα καμιάς χώρας και καμιάς γείτονας χώρας» και υποστήριξε πως «δεν έχουμε πρόβλημα με θέματα ελευθερίας της πίστης. Υπάρχουν όμως θέματα στην Δυτική Θράκη».
Νωρίτερα στο Μαξίμου
«Καλωσήλθατε, κ. Πρόεδρε. Είναι ιστορική στιγμή να βρίσκεστε εδώ, στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη, ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Τουρκίας, μετά από 65 χρόνια. Έχουμε πολλά να συζητήσουμε» είπε ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας υποδεχόμενος τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο Μέγαρο Μαξίμου. «Πιστεύω, ότι ευθύνη μας είναι να οικοδομήσουμε τη συνεννόηση και το διάλογο και να βρούμε λύση σε σύνθετα προβλήματα και σύνθετες προκλήσεις» συνέχισε ο πρωθυπουργός.
Από την πλευρά του ο κ. Ερντογάν επανέλαβε πως οι δύο πλευρές «πρέπει να πιστέψουν ότι πρέπει να εστιάσουν στο γεμάτο ποτήρι, στο γεμάτο μέρος του ποτηριού και να μπορέσουν να παραμερίσουν το κενό του ποτηριού. Και χρειάζεται να οικοδομήσουμε τις συνομιλίες μας πάνω σε αυτή την αντίληψη. Να εστιάσουμε στο γεμάτο μέρος του ποτηριού».
