ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ – ΥΜΝΟΣ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ
ΑΝΤΟΝΥ ΝΤΟΡ: «ΟΛΟ ΤΟ ΦΩΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΔΟΥΜΕ» (εκδ. Πατάκη 2016)
Του Θανάση Μουσόπουλου
Ένα μυθιστόρημα 637 σελίδων – Βραβείο Pulitzer 2015 που αμφιταλαντεύεσαι αν θέλεις να τελειώσει ή αν προτιμάς να το διαβάζεις για πολύ ακόμη.
Ο λόγος που το μυθιστόρημα αυτό του αμερικανού συγγραφέα Anthony Doerr προκαλεί αμείωτο το ενδιαφέρον είναι απλός. Ο Ντορ ξέρει την τέχνη του λόγου που συναρπάζει, που μιλά απλά για περίπλοκα πράγματα, που δεν φλυαρεί, ούτε περιπλέκει σκέψεις, ιδέες και συναισθήματα.
Ο συγγραφέας είναι μάστορας, με βούληση καθαρή και ευθύβολη. Ξέρει από την πρώτη ως την τελευταία σελίδα τι θέλει να πει και πώς να το πει. Δρόμοι και δρομάκια, λεωφόροι και μεγάλες οδοί διασταυρώνονται αλλά δεν μπερδεύονται. Οδηγούν στο τέλος με γλύκα και ανακούφιση.
Αν με ρωτούσατε τι ξεχώρισα ως θεματολογία και θέμα από το ποταμό των σελίδων, είναι δύο πράγματα: πώς ο απλός άνθρωπος μέσα σε μια δύσκολη κατάσταση (επί του προκειμένου ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος) μπορεί όχι μόνο να επιβιώσει αλλά και να δράσει – αυτό είναι το πρώτο. Και το δεύτερο, πώς ένα νέο τεχνικό μέσο (εδώ το ραδιόφωνο) αναδεικνύει το θετικό ρόλο του.
Ο Άντονυ Ντορ γεννήθηκε το 1973 στο Κλίβελαντ του Οχάιο. Πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα με τη συλλογή διηγηµάτων “The Shell Collector” (2002). Ακολούθησαν το µυθιστόρηµα “About Grace” (2004), το αυτοβιογραφικό βιβλίο “Four Seasons in Rome” (2007) και η επόμενη συλλογή διηγημάτων του, “Memory Wall” (2010). Το δεύτερο μυθιστόρημά του, “All the Light We Cannot See” (2014, ελλ. “Όλο το φως που δεν µπορούµε να δούµε”, μετάφραση Νίνας Μπούρη, εκδ. Πατάκη), έφτασε στις τελικές υποψηφιότητες για το National Book Award for Fiction και τιµήθηκε µε το βραβείο Πούλιτζερ, το 2015, φέρνοντάς του διεθνή αναγνώριση. Εκτός από τη συγγραφή βιβλίων, διατηρεί μία στήλη για τα επιστημονικά βιβλία στην εφημερίδα “The Boston Globe” και συνεργάζεται με το online περιοδικό “The Morning News”. Μένει στο Boise του Άινταχο µε τη σύζυγό του και τους δύο γιους τους.
Το μυθιστόρημα «Όλο το φως που δεν μπορούμε να δούμε» γράφτηκε μέσα σε δέκα χρόνια καθώς ο συγγραφέας του πραγματοποίησε εκτεταμένη έρευνα τόσο για τα ιστορικά γεγονότα όσο και για την τεχνολογία της εποχής.
«Όλο το φως που δεν µπορούµε να δούµε»
(από το οπισθόφυλλο της ελληνικής έκδοσης)
Η Μαρί Λορ Λεμπλάν ζει με τον πατέρα της στο Παρίσι, σε απόσταση αναπνοής από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, όπου εκείνος εργάζεται ως κλειθροποιός. Στα έξι της χρόνια τυφλώνεται κι ο πατέρας της φτιάχνει την τέλεια μινιατούρα της γειτονιάς τους για να της μάθει τον δρόμο για το σπίτι τους. Όταν εισβάλλουν οι Γερμανοί στη χώρα, τον Ιούνιο του 1940, πατέρας και κόρη φεύγουν για το Σαιν Μαλό, μεταφέροντας ένα επικίνδυνο μυστικό.
Ο Βέρνερ Πφέννιχ είναι ένα ορφανό αγόρι από τη Γερμανία που προορίζεται να δουλέψει στο ίδιο ανθρακωρυχείο που σκοτώθηκε ο πατέρας του. Όμως βρίσκει και επιδιορθώνει ένα χαλασμένο ραδιόφωνο και ξαφνικά η ζωή του γεμίζει καινούριες δυνατότητες. Χάρη στο ταλέντο του κερδίζει μια θέση σε μια από τις καλύτερες στρατιωτικές ακαδημίες, μπορεί όμως να κυνηγήσει το όνειρό του όποιο κι αν είναι το τίμημα;
Εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά, σε μια οχυρωμένη πόλη δίπλα στη θάλασσα, ένας γέρος ακούει μια φωνή χαμένη από καιρό και ανακαλύπτει νέους κόσμους χωρίς ποτέ να βγαίνει από το σπίτι του. Αλλά ο επικείμενος κίνδυνος δε θα του επιτρέψει να μείνει κλεισμένος μέσα για πάντα.
Με φόντο μια Ευρώπη που την καταπίνει σιγά σιγά ο Β΄ Παγκόσμιος πόλεμος, στην οποία οι ζωές συγκρούονται απρόβλεπτα, το Όλο το φως που δεν μπορούμε να δούμε φωτίζει το πώς, παρά τις αντιξοότητες, οι άνθρωποι προσπαθούν να κάνουν το καλό. Πρόκειται για μια συναρπαστική ιστορία θάρρους και θυσίας και για μια συγκλονιστική ελεγεία της αθωότητας.
«Ανυπέρβλητο… Ο Ντορ μπορεί να δώσει ζωή σε μια σκηνή μέσα σε μία παράγραφο». The Times
«Ζεις μέσα του, μαθαίνεις απ’ αυτό και δε θέλεις με τίποτα να τελειώσει…» Booklist
«Αυτό το συγγραφικό διαμάντι είναι συναρμολογημένο σαν παλιό ρολόι… Η γραφή και η εικονοποιία του Ντορ είναι εκθαμβωτικές. Έχει περάσει καιρός από την τελευταία φορά που με μάγεψε ένα μυθιστόρημα μ’ αυτόν τον τρόπο». Abraham Verghese, συγγραφέας του Cutting for Stone
«Ένα εντυπωσιακό, επικό μυθιστόρημα. Ο Άντονυ Ντορ γράφει πανέμορφα για το μυθικό και το προσωπικό, για σαλιγκάρια σε παραλίες και στρατούς που προελαύνουν, για τη μοίρα και την αγάπη και την ιστορία, και για όλες εκείνες τις αβάσταχτες στιγμές που κόβουν την ανάσα, όπου όλα αυτά συγκρούονται». Jess Walter, συγγραφέας του Beautiful Ruins
Το βιβλίο αυτό είναι κατάλληλο στη χειμωνιάτικη εποχή μας, στα δύσκολα που μας περιβάλλουν. Ο συγγραφέας είναι αισιόδοξος και θετικός μέσα στις αντιξοότητες και στις αναποδιές. Χωρίς διάθεση ιεραπόστολου και δασκάλου. Απλά συνοδοιπόρος και συνάνθρωπος. Καλό είναι να τον ακούσουμε:
«…ο Βέρνερ σκέφτεται πόσο καταπληκτικά μάταιο είναι να χτίζεις πολυτελή κτίρια, να γράφεις μουσική, να τραγουδάς τραγούδια, να τυπώνεις τεράστια βιβλία γεμάτα πολύχρωμα πουλιά μπροστά στη σεισμική, σαρωτική αδιαφορία του κόσμου – τι φιλοδοξίες που έχουν οι άνθρωποι! Γιατί να μπεις στον κόπο να γράψεις μουσική αφού η σιωπή και ο αέρας
είναι μεγαλύτερα; Γιατί να ανάψεις λάμπες αφού αναπόφευκτα θα τις σβήσει το σκοτάδι;…»
Θανάσης Μουσόπουλος
Φεβρουάριος 2018, στη Χιονισμένη Ξάνθη
