Γράφει ο Γιάννης Ξηντάρας, Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπευτής στην Αθήνα (www.xidaras.gr)
Άγχος, στρες, κρίσεις πανικού, καταπιεσμένα συναισθήματα, ανεκπλήρωτες ανάγκες, λόγια που δεν ειπώθηκαν, σκέψεις που δεν εκφράστηκαν… και τέλος η ζωή που δεν ζήσαμε! Μία αλυσίδα στάσεων και συμπεριφορών που συχνά έχουν μια κοινή αφετηρία: Την αδυναμία ενός ανθρώπου να μιλήσει για τον ίδιο του τον εαυτό, για αυτό που είναι, γι’ αυτό που θέλει αλλά και για ότι δεν θέλει, δεν μπορεί. Αντ’ αυτού σκύβει το κεφάλι και (γενικώς) συμφωνεί. Συμφωνεί ακόμα κι όταν διαφωνεί, όταν κάτι δεν του αρέσει, όταν ξέρει εκ των προτέρων το αρνητικό, το δυσάρεστο για αυτόν αποτέλεσμα…
Γιατί; Γιατί δεν μπορεί να πει “όχι”, δεν μπορεί να αρνηθεί; Γιατί εν μπορεί να στεναχωρήσει τον άλλον, γιατί φοβάται μήπως ο άλλος (ή οι άλλοι) θυμώσει, απογοητευτεί, μήπως τελικά σχηματίσει μία άσχημη εικόνα για εκείνον. Έτσι ο άνθρωπος που δεν μπορεί να πει “όχι”, συναινεί και ταυτόχρονα υπογράφει την καταδίκη του σε μία ζωή που δεν επιλέγει.
Δυστυχώς αρκετές φορές μία τέτοια συμπεριφορά έχει προεκτάσεις ως τον γάμο, την εργασία κι άλλες σημαντικές σχέσεις που καθορίζουν τα θεμέλια τη ζωή μας. Κατά συνέπεια ζούμε μία ζωή όπου ο πραγματικός μας εαυτός στην καλύτερη περίπτωση απουσιάζει (απάθεια, άνοια, κατάθλιψη), ενώ σε άλλες είναι εκεί παρών και βιώνει κάθε λεπτό την καταδίκη του. Μπορείτε να φανταστείτε μεγαλύτερη αυτό-τιμωρία από αυτή; Να μην ζείτε την μία και μοναδική ζωή σας;
Η απάντηση εν συντομία, βρίσκεται στα τρία γράμματα της αντίστασης: Να μπορείς να λες ΄ΟΧΙ! Να μπορείς να εκφράζεις τον εαυτό σου χωρίς φόβο αλλά με πάθος, να μπορείς να είσαι ο εαυτός σου χωρίς λογοκρισία, χωρίς την έννοια του “τι θα πει ο κόσμος”, χωρίς να τον συγκρίνεις με τα εξώφυλλα των περιοδικών, χωρίς να τον τραυματίζεις στην προκρούστια κλίνη του lifestyle.
Να είσαι απλά ο εαυτός σου κι όταν δεν θέλεις κάτι να μπορείς να λες “ΟΧΙ”. ” Όχι, ευχαριστώ”, “ΌΧΙ, δεν συμφωνώ”, “ΌΧΙ, δεν μου αρέσει”, “ΟΧΙ, δεν θέλω”, “ΟΧΙ, δεν μπορώ”…
Δεν είναι κακό, ούτε είναι ντροπή, ούτε είναι λάθος, να λέμε “ΟΧΙ”. Είναι ”αυτό που είναι”, η αλήθεια του καθενός. η δυνατότητα του, η επιθυμία του, η ανάγκη του, η πίστη ή ιδεολογία του. Είναι αυτό που είναι ο εαυτός του, η φύση του, οι αξίες του. Αν σεβαστούμε τον εαυτό μας, αν μάθουμε να τον ακούμε, αν γίνουμε συναισθητικοί πρώτα με εμάς τους ίδιους τότε ο δρόμος του αυτοπροσδιορισμού είναι βατός και προσβάσιμος.
Όμως εξίσου σημαντικό είναι ότι με τον τρόπο αυτό μαθαίνουμε να σεβόμαστε και τους άλλους (οι οποίοι ταυτόχρονα έχουν κι αυτοί δικαίωμα στο “ΟΧΙ”). Με τελικό προορισμό τον αλληλοσεβασμό, την αποδοχή και την αξιοπρέπεια, η ζωή μας μπορεί (και της αξίζει) να γίνει πολύ καλύτερη, πολύ πιο ενδιαφέρουσα και πολύ πιο απλή: μία ωραία ζωή γεμάτη προσωπικά νοήματα, τα νοήματα του καθένα από εμάς…
Ο Γιάννης Ξηντάρας είναι Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπευτής στην Αθήνα, πτυχιούχος Πανεπιστημίου Αθηνών, μέλος του Συλλόγου Ελλήνων Ψυχολόγων και της Εθνικής Εταιρείας Ψυχοθεραπείας Ελλάδος. τ. συνεργ. στο Ευγενίδειο Νοσοκομείο Επιστημονικός Υπεύθυνος στο Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης “Επαφή”.
