ΠΟΜΑΚΟΙ. ΑΥΤΟΙ ΟΙ ΓΝΩΣΤΟΙ ΑΓΝΩΣΤΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΟΥ ΖΟΥΝ ΕΔΩ !

ΠΟΜΑΚΟΙ. ΑΥΤΟΙ ΟΙ ΓΝΩΣΤΟΙ ΑΓΝΩΣΤΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΟΥ ΖΟΥΝ ΕΔΩ !A

Με μία από τις τρεις «συνιστώσες» της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης, τους Πομάκους, να ασχοληθούμε επί τέλους ! Να δούμε, κυρίως, το παρελθόν τους στοιχεία για την καταγωγή κ την ιστορία τους που δεν είναι ευρέως γνωστά κ αποδεικνύουν ότι οι Πομάκοι είναι πιθανότατα, απόγονοι αρχαίων ανυπότακτων Θρακικών φυλών.

Ξεκινάμε από τα πολύ γνωστά. Είναι λαός της νοτιοανατολικής Βαλκανικής Χερσονήσου. Ζουν στη Βουλγαρία, την Ελλάδα, τη FΥΡΟΜ, την Αλβανία κ κάποιοι λίγοι στην Τουρκία.

Στην Ελλάδα ζουν κυρίως στους νομούς Ξάνθης, Ροδόπης κι σε πολύ μικρό ποσοστό στο νομό Έβρου. Σύμφωνα με την απογραφή του 1961, στο νομό Ξάνθης, σε σύνολο 89.594 κατοίκων, οι 18.904 ήταν Πομάκοι. Στον νομό Ροδόπης , σε σύνολο 109.201 κατοίκων, οι 7.259 ήταν Πομάκοι, ενώ στο νομό Έβρου, σε σύνολο 157.760 κατοίκων, μόνο 780 ήταν Πομάκοι. Συνολικά, στους 356.555 κατοίκους της Θράκης οι 26.935 ήταν Πομάκοι. Σήμερα ο αριθμός τους υπολογίζεται σε 45.000 περίπου. Από τους 150.000 Πομάκους, οι περισσότεροι ζουν στη Βουλγαρία. Γενικά τα στοιχεία δεν είναι απόλυτα ακριβή, καθώς, συνήθως, στις απογραφές κακώς, κάκιστα, οι μουσουλμάνοι καταγράφονται ενιαία κ όχι ανά πληθυσμιακή ομάδα. Οι Πομάκοι ζουν στην οροσειρά της Ροδόπης, τόσο στην ελληνική όσο κ στη βουλγαρική πλευρά. Τα κυριότερα πομακοχώρια του νομού Ξάνθης είναι τα: Εχίνος, Μύκη, Σάτρες, Ωραίο, Θέρμες, Κιμμέρια κ Σέλερο, Γλαύκη, Κένταυρος, Καλότυχο, Κύκνος, Πάχνη, Μέδουσα, Έρανος κ Πόρτα. Στο νομό Ροδόπης, τα κυριότερα πομακοχώρια είναι: Κέχρος, Χλόη, Βυρσίνη, Κάρδαμος, Σμιγάδα , Κύμη, Μυρτίσκη, Μελίταινα, Κρυστάλλη, Εσοχή κ Ραγάδα.

Τέλος στον Έβρο κυριότερα πομακοχώρια είναι η Ρούσσα ,η Σιδηρώ, το Σιδηροχώρι, το Μέγα Δέρειο κ το Γονικό.

Στην ανατολική Ροδόπη κ στα πομακοχώρια του Έβρου, συναντάμε τους κιζιλμπάσηδες, μια αλεβίτικη αίρεση Μπεκτασήδων με ιδιαίτερα πολιτιστικά χαρακτηριστικά, που αποτελούν περίπου το 5% των Πομάκων κ οι οποίοι έχουν πολλά κοινά με τους Έλληνες θρησκευτικά πολιτισμικά χαρακτηριστικά αν κ είναι μουσουλμάνοι.Σύμφωνα με το κορυφαίο ελληνικό λεξικό, το «Χρηστό Λεξικό της Νεοελληνικής Γλώσσας», της Ακαδημίας Αθηνών (έκδοση 2014), η λέξη «Πομάκος» προέρχεται από τη βουλγαρική λέξη pomac. Tο Λεξικό Μπαμπινιώτη (έκδοση 2012), γράφει: ετυμ. Μεταφορά του γερμ. Pomaken , πιθ. βουλγ. Pomak, από λ.(έξη) που σήμαινε βοηθός.Η λέξη πομακικός, σύμφωνα πάντα με το Λεξικό Μπαμπινιώτη, πρωτοεμφανίστηκε το 1891. Στο «Λεξικό της Νεοελληνικής Γλώσσας», έκδοση του Ινστιτούτου Μανόλη Τριανταφυλλίδη , διαβάζουμε επίσης, ότι η λέξη Πομάκος προέρχεται από τη βουλγαρική λέξη Pomac. Περισσότερες εκδοχές έχει συμπεριλάβει στο σπουδαίο βιβλίο του «ΠΟΜΑΚΟΙ», ο Πέτρος Δ. Θεοχαρίδης. Ας τις δούμε με λεπτομέρειες. Υπάρχει εκδοχή ότι η λέξη Πομάκος, προέρχεται από τη βουλγαρική λέξη Pomak, που προέρχεται από το πομακικό κ βουλγαρικό «πομάγκαμ», που σημαίνει «βοηθώ». Σύμφωνα με τη βουλγαρική άποψη, το όνομά τους αυτό, το πήραν οι Πομάκοι από τη βοήθεια που πρόσφεραν στους Οθωμανούς για την κατάπνιξη της βουλγαρικής επανάστασης. Όμως, η λέξη Πομάκος, υπήρχε πριν το 1876. Στο περιοδικό «Βύρων» I, το 1874 δημοσιεύτηκε το «Ελληνικόν λεξιλόγιον εκ της Ροδόπης». Ο συγγραφέας του λεξιλογίου Γ. Σκορδέλης, γράφει μεταξύ άλλων : «Και σήμερον (1874) δε έτι έχουσιν οι λαοί διαφόρους ονομασίας, κατά τόπους, καλούνται Ρούπτσοι, Αχριανίδες, Πόμακοι, Τσιτάκοι, Δαγλήδες… Περί των Πομάκων ή Πομμάκων μετά μεγίστου ενδοιασμού υποβάλλω την παραγωγήν παρά το ποτί (προτί=προς) κ Μακετία (Μακεδονία) οιονεί Ποτμαίνητες=Παραμακεδόνες, γείτονες τη Μακεδονία. Ουχ ήττον παραβλητέα η λέξις Πομμάκ κατ’ αναλογίαν με το Πολλάτ (Πολλονία), Πομμέρν (Πομμερανία). (Διατηρούμε τη γραφή του κειμένου στην αρχική του μορφή) Μία ενδιαφέρουσα άποψη είναι πως η λέξη «Πομάκος» προέρχεται από τη λέξη της πομακικής γλώσσας «πομάτσιτι», που σημαίνει «δοκιμασμένοι, καταφρονεμένοι». Η ονομασία αυτή, θα δόθηκε από τους Έλληνες κατά τα χρόνια της οθωμανικής αυτοκρατορίας, καθώς όντως οι Πομάκοι υπέφεραν τόσο από τους Οθωμανούς όσο κ από τους Βούλγαρους. Ο Κ. Άμαντος, στο έργο του «Οι Βόρειοι Γείτονες της Ελλάδος», γράφει: «Το όνομα Πομάκοι δεν ηρμηνεύθη μέχρι τούδε ασφαλώς, κατά τίνας σημαίνει τους κατοίκους του ΡΟΜΑ, αρχαίου θρακικού τοπωνυμίου» Ο Κ.Μ. Αποστολίδης, στο «Αρχείο θρακικού θησαυρού», τ. Η’ σ. 104 , γράφει : «Η ετυμολογία της λέξεως είναι ακαθόριστη. Εκ της καταλήξεως ακ φαίνεται ότι η λέξη είναι τουρκική αγνώστου σημασίας». Το βέβαιο είναι ότι το όνομα «Πομάκοι» δόθηκε στα χρόνια της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Οι Οθωμανοί χρησιμοποιούσαν κ το όνομα «Αχριάν». Προφανώς, από το ελληνικό Αγριάνες (ή Αγραίοι). Για τους Πομάκους κ την καταγωγή τους, υπάρχουν πολλές απόψεις, που διαφέρουν μεταξύ τους. Ο Θεοχαρίδης, υιοθετεί την άποψη ότι οι Πομάκοι είναι αυτόχθονες κάτοικοι της Ροδόπης, όπου ζουν εδώ επί χιλιάδες χρόνια. «Ονομάζονταν Αγριάνες κ ήταν Θρακοέλληνες, Έλληνες της Θράκης. Είχαν την ίδια με τους άλλους Έλληνες θρησκεία κ μιλούσαν την ελληνική γλώσσα, όπως κ όλοι οι άλλοι Έλληνες», αναφέρει χαρακτηριστικά. Στα βυζαντινά χρόνια, το όνομά τους από «Αγριάνες» έγινε «Αχριάνες». Η Ροδόπη ονομάστηκε Αχριδώ ή Αχριδός. Με την επικράτηση του Χριστιανισμού στη Ροδόπη, οι Αγριάνες έγιναν Χριστιανοί. Χτίστηκαν τότε πολλές εκκλησίες, παρεκκλήσια κ χριστιανικά Μοναστήρια. Μάλιστα αυτά ήταν τότε πολλά στη Ροδόπη, ώστε αργότερα οι Τούρκοι την ονόμασαν Ντεσπότ – Νταγ, δηλαδή Δεσποτοβούνι. Οι Βούλγαροι από τα χρόνια του Κρούμου (803- 814) ως ακόμα κ την εποχή της οθωμανικής αυτοκρατορίας, προσπαθούσαν να «εκβουλγαρίσουν» τους κατοίκους της Ροδόπης. Μπόρεσαν όμως, μόνο γλωσσικά να τους «εκβουλγαρίσουν». Η συνείδηση των Πομάκων παρέμενε ελληνική. Στα χρόνια της οθωμανικής κυριαρχίας, οι πολλές στερήσεις, η πίεση, οι απειλές, η βία κ τα βασανιστήρια, οδήγησαν τους Πομάκους στον εξισλαμισμό για να επιβιώσουν. Οι Τούρκοι μετέφεραν από τη Μ. Ασία Γιουρούκους για να τους ελέγχουν επειδή ήσαν ανυπότακτοι κ τους τρομοκρατούσαν κ τους λήστευαν. Έτσι τριακόσια περίπου χρόνια μετά την κατάκτηση της Ροδόπης από τους Οθωμανούς, στα χρόνια του σουλτάνου Μεχμέτ IV και του Μεγάλου Βεζίρη Μεχμέτ Κιοπρουλού (1656 – 1661), Έλληνα που αλλαξοπίστησε κ τούρκεψε, ομαδικά οι προύχοντες των πομακικών χωριών μαζί τους χριστιανούς ιερείς τους παρουσιάστηκαν στον ανώτατο διοικητή της Φιλιππούπολης ασπάστηκαν τον μουσουλμανισμό παρά τις προσπάθειες του μητροπολίτη Φιλιππούπολης Γαβριήλ (1636 – 1672). Όταν οι προύχοντες επέστρεψαν στα μέρη τους, επέβαλαν τη νέα θρησκεία, κ οι κάτοικοι της Ροδόπης έγιναν μουσουλμάνοι (1672). Ο Γ. Σκαλιέρης («Λαοί κ Φυλαί της Μ. Ασίας, Αθήναι 1922, σελ. 91, γράφει ότι οι Πομάκοι είναι Θράκες που εξισλαμίστηκαν. Ο Τσέχος Γκάιτλερ, θεωρεί τους Πομάκους ως απογόνους των Θρακών, της πολεμικής φυλής των Αγριάνων που κατοικούσαν στη Ροδόπη κ τα γύρω μέρη. Παλαιότερα, ζούσαν σε ολόκληρη την περιοχή από την Φιλιππούπολη ως τον Αξιό κ ήταν περίπου 400.000.Ο Albert Dumont, στο έργο του «Βούλγαροι» (1881) αναφέρεται στο ορεινό διαμέρισμα της «Δέσποτα Πλανίνα», που βρίσκεται μεταξύ της επαρχίας Φιλιππουπόλεως κ επαρχίας Σερρών κ γράφει : «…Οι κάτοικοι ούτοι, ους ονομάζουσι Βουλγάρους Πομάκους, ομιλούσιν σλαβιστί, αλλ’ έχουσιν τύπον, ο οποίος δεν ομοιάζει ούτε προς τους Βουλγάρους, ούτε προς τους Σέρβους.Οι Πομάκοι εκλαμβάνονται ως Μουσουλμάνοι, επειδή έχουσι τζαμία τινά, χωρίς να γιγνώσκωσι τον Κοράνιον κ χωρίς ν’ ασκώσει τους νόμους, ως αυτό περιλαμβάνει»Ο Κ. Άμαντος, στο βιβλίο του «Οι Βόρειοι Γείτονες της Ελλάδος», γράφει (σελ. 44)«Δια τούτο πιστεύω ότι οι Πομάκοι της Ροδόπης, ήτοι οι Σλαβόφωνοι Μωαμεθανοί αυτής είναι μείγμα τούτων των παλαιότερων Τούρκων κ Σλάβων, δεν είναι δηλαδή καθαροί Σλάβοι ή Βούλγαροι, ως γράφεται συνήθως». Ο Μ. Αποστολίδης, γράφει : «Θρακοέλληνες είναι κ οι ελληνόφωνοι Πομάκοι καλούμενοι Γραβανίτηδες κ Μαρήδες, οικούντες κυρίως επί των ταπεινών (ενν. χαμηλών) υπωρειών της μέσης ανατολικής Ροδόπης παρά τω παραποτάμω του Έβρου Ερυθροποτάμω, μεταξύ Διδυμοτείχου κ Ορτάκιοι. Ωσαύτως οι Ροδοπαίοι της περιφέρειας Timrisch κατά τας σωζομένας τοπικάς παραδόσεις ήσαν Θρακοέλληνες, ότε εξισλαμίσθησαν μεσούντος του ΙΖ’ (17ου) αιώνος και είχον Ελληνικήν φλέβα». Ο Ν. Μοσχόπουλος, στο έργο του «Η Ελληνική Θράκη» γράφει: «Η καταγωγή των μουσουλμάνων τούτων, οίτινες κατοικούν εις τας βορείους περιοχάς της Δυτικής Θράκης, είναι αρκετά σκοτεινή. Εν όμως είναι βέβαιον: Βούλγαροι δεν είναι». Τέλος σε άρθρο του στην εφημερίδα «Έθνος» στις 17/11/1947, ο Α. Δασκαλάκης γράφει : Οι Πομάκοι αποκηρύσσουν με αγανάκτησιν ότι είναι Βουλγαρικής καταγωγής. Προτάσσουν ιστορικά, γλωσσολογικά κ ανθρωπολογικά επιχειρήματα προς απόδειξιν ότι είναι αυτόχθονες κ ιθαγενείς κάτοικοι της Θράκης. Πριν φθάσουν έως εκεί Βούλγαροι κ Τούρκοι. Επομένως, δεν έχουν καμίαν εθνικήν συγγένειαν ούτε με τους μεν ούτε με τους δε, ενώ είναι συγγενέστατοι με τους Έλληνες. Οι Βούλγαροι ισχυρίζονται ότι οι Πομάκοι είναι ομοεθνείς τους. Όμως οι βουλγαρικοί χάρτες τους αναφέρουν ως ξεχωριστή εθνότητα. Ο Σέρβος Vidjick, στον εθνογραφικό χάρτη του, σημειώνει τους Πομάκους ως ξεχωριστή εθνότητα. Ομοίως, ο επιτελικός γερμανικός χάρτης του 1940, σημειώνει ξεχωριστά την περιοχή όπου κατοικούν οι Πομάκοι. Βασικό επιχείρημα των Βούλγαρων στις θεωρίες αυτές, είναι το γλωσσικό ιδίωμα των Πομάκων . Αλλά όπως γράφει κ ο σπουδαίος ιστορικός K.I Beloch : «Η γλώσσα μόνη δεν αρκεί βεβαίως δια τον καθορισμόν της ατομικότητος ενός λαού. Νέγρος τις ομιλών αγγλικά ουδαμώς είναι κ Άγγλος δια τούτο ». Όπως αναφέραμε, οι Πομάκοι συμμετείχαν στην καταστολή της εξέγερσης των Βουλγάρων το 1876.Οι Τούρκοι από την άλλη πλευρά, θεωρούν ότι οι Πομάκοι είναι Τούρκοι που έχασαν την γλώσσα τους όχι όμως την θρησκεία τους. Σε άρθρο που δημοσιεύτηκε μετά τους Βαλκανικούς πολέμους, ο Φαΐκ Βέης, που υπήρξε κ βουλευτής Αδριανούπολης, διατύπωσε τη θεωρία ότι οι Πομάκοι κατάγονται από τους Πετσενέγους (ή Πατσινάκες). Λαός τουρανικής καταγωγής που κινήθηκε τον 8ο αιώνα από τον Βόλγα προς την Δύση κ έκανε αισθητή την παρουσία του στις περιοχές βόρεια του Εύξεινου Πόντου τον 9ο αιώνα. Συγγένευαν με τους Κουμάνους κ μιλούσαν την ίδια γλώσσα ενώ ζούσαν ημινομαδικό βίο. Σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο τον Πορφυρογέννητο, διακρίνονταν σε 8 φυλές κ 40 γένη κ ζούσαν μεταξύ Δούναβη κ Δνείπερου (10ος αιώνας).Έκαναν συνεχείς επιδρομές εναντίον του Βυζαντινού θέματος της Χερσώνας, των Ρώσων του Κιέβου κ των Βουλγάρων της ποτάμιας οδού του Δνείπερου. Ήταν πρόθυμοι σύμμαχοι των Βυζαντινών, των Ρώσων κ των Βούλγαρων, στις μεταξύ τους συγκρούσεις .Τον 11ο αιώνα, επιχείρησαν αλλεπάλληλες επιδρομές εναντίον του Βυζαντίου(1036, 1040,1046,049,1059 κλπ.) Η εμφάνιση των Πολοβίτσι, ενός συγγενικού λαού των Πετσενέγκων τον 12ο αιώνα κ η παρουσία τους στην περιοχή βόρεια από τον Εύξεινο Πόντο, είχε σαν αποτέλεσμα την παρακμή κ τη βαθμιαία εξαφάνιση των Πετσενέγκων από το προσκήνιο.Νωρίτερα, είχαν υποστεί ισχυρό πλήγμα από τους Βυζαντινούς που τους συνέτριψαν στη μάχη του Λεβουνίου, κοντά στον ποταμό ‘Εβρο (1091). Επικεφαλής του Βυζαντινού στρατού, ήταν ο αυτοκράτορας Αλέξιος Α’ Κομνηνός.Ο Κ. Παπαρρηγόπουλος γράφει πως όσοι Πετσενέγκοι επιβίωσαν, κατευθύνθηκαν προς τη Σαρδική (Σοφία) κ απορροφήθηκαν από τους Βούλγαρους κ τους Ούγγρους. Οι Οθωμανοί ονόμαζαν τους Πομάκους ”Αχριάν”. Μεταξύ Πομάκων κ Τούρκων, υπήρχε ως το1950 περίπου, έντονη αντιπαλότητα. Βλακώδη λάθη της ελληνικής πολιτείας, συντέλεσαν στο να εμφανίζονται οι Τούρκοι ως ”αδελφοί” κ προστάτες των Πομάκων. Το ότι οι Πομάκοι, σχεδόν σίγουρα, είναι απόγονοι των αρχαίων Αγριάνων, προκύπτει κ από το ότι «… μία από τις τρεις θρησκευτικές αιρέσεις που κατανέμεται η φυλή των Πομάκων φέρει ειδικώς το όνομα ”Αγριανοί” που τους χωρίζει από τους άλλους ομοεθνείς τους…».(Δ.Κ Βογαζλής, ”Αρχείο Θρακικού Θησαυρού”, τ.12)

Η πρώτη προσπάθεια των Πομάκων για αυτονόμηση, έγινε το 1879. Τον προηγούμενο χρόνο, με τη Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου, οι περισσότεροι Πομάκοι εντάσσονταν στην τεράστια Βουλγαρική Ηγεμονία. Οι Πομάκοι κινήθηκαν για αυτονόμηση της περιοχής τους, χωρίς αποτέλεσμα.Με τις αποφάσεις του Συνεδρίου του Βερολίνου το βουλγαρικό κράτος – γίγας, έμεινε ουσιαστικά στα χαρτιά.Το 1913,αν κ ο ελληνικός στρατός απελευθέρωσε τη Θράκη, με τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου, η Δυτική Θράκη παραχωρήθηκε στη Βουλγαρία. Οι Πομάκοι ζήτησαν την αυτονόμηση της περιοχής της Ροδόπης κ τη μη ένταξή της στη Βουλγαρίας, όμως δεν τα κατάφεραν.Το 1919, με τη Συνθήκη του Νεϊγί, καθορίστηκαν τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα, όπως ισχύουν μέχρι σήμερα. Τότε έγινε δημοψήφισμα στον Εχίνο, για το αν οι Πομάκοι προτιμούν να ενταχθούν στην Ελλάδα ή τη Βουλγαρία κ το σύνολο σχεδόν των Πομάκων, ψήφισε την ένταξή τους στο ελληνικό κράτος ! Το αίτημα τους όμως δεν έγινε δεκτό.Μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, στο Συνέδριο της Ειρήνης του Παρισιού (1946), παρουσιάστηκαν εκπρόσωποι των Πομάκων, οι Χαμβδή Χουσείν Φεχμή Μπέης κ Χακή Σουλεϊμαν Βέης, που ζήτησαν την “απόσπασή” τους από τη Βουλγαρία κ την ένταξή τους στην Ελλάδα. Η Ελλάδα με την σχεδόν μόνιμη ανικανότητα της πολιτικής της ηγεσίας κ της εθελοδουλείας της στο στρατόπεδο των ΗΠΑ δεν μπόρεσε να τους υποστήριξε κ δεν το πέτυχαν. Ταυτόχρονα επισκέφτηκαν τις Η.Π.Α. κ την έδρα του Ο.Η.Ε., ζητώντας να ενταχθούν στην Ελλάδα κ οι Πομάκοι της Βουλγαρίας. Ο αμερικανικός τύπος, έγραφε: “Από την Ουάσινγκτον αναγγέλθηκε ότι αντιπρόσωποι μιας φυλής που ιστορείται από της προ του Μεγάλου Αλεξάνδρου εποχής, έφτασαν στην πρωτεύουσα για να επιδιώξουν την ελευθερία των Πομάκων, ενός λαού που κατοικεί στη Ροδόπη, ανάμεσα στην Ελλάδα κ τη Βουλγαρία”.Η Συνθήκη της Λωζάνης κ οι Μειονότητες – Η απίστευτη ενέργεια της κυβέρνησης Παγάγου Τι αναφέρεται όμως στη Συνθήκη της Λωζάνης για τις μειονότητες στην Ελλάδα ; Στο άρθρο 45, διαβάζουμε : “Τα αναγνωρισθέντα δια των διατάξεων τους παρόντος Τμήματος δικαιώματα εις τας εν Τουρκία μη μουσουλμανικάς μειονότητας, αναγνωρίζονται επίσης υπό της Ελλάδος εις τας εν τω εδάφει αυτής ευρισκομένας μουσουλμανικάς μειονότητας” Το ελληνικό κείμενο, χρησιμοποιεί τον όρο “μουσουλμανικές μειονότητες”, στον πληθυντικό. Στα πρωτότυπα κείμενα της Συνθήκης, σε γαλλικά κ αγγλικά, αναφέρονται αντίστοιχα οι θρησκευτικοί όροι “la minorite musulmanl” κ “Moslem minority” (μουσουλμανική μειονότητα”, στον ενικό αριθμό).Λίγο πριν την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης, στο νομό Ξάνθης ζούσαν 14.824 Πομάκοι, στο νομό Ροδόπης 8.000 Πομάκοι κ στο νομό Έβρου 675 Πομάκοι (Σύνολο 23.499 Πομάκοι). Το 1951, στο νομό Ξάνθης ζούσαν 18.722, στο νομό Ροδόπης 7.213 Πομάκοι κ στο νομό Έβρου 657 Πομάκοι (Σύνολο 26.592 Πομάκοι).Η Τουρκία, που όπως είδαμε κ στο άρθρο μας για την Ίμβρο κ την Τένεδο καταπατούσε από την πρώτη στιγμή τη Συνθήκη της Λωζάνης, επιδίωκε να δημιουργήσει εθνική τουρκική μειονότητα στη Δυτική Θράκη. Από το 1924 ήδη, άρχισε τις επίσημες διαμαρτυρίες προς την ΚτΕ για εγκατάσταση Ελλήνων προσφύγων σε μουσουλμανικές ιδιοκτησίες στη Δυτική Θράκη. Ο Ε. Βενιζέλος, μεγάλος Έλληνας πολιτικός που όμως προσδεδεμένος στενά στο άρμα της Αγγλόφιλης πολιτικής το 1930 δέχτηκε την ίδρυση τουρκικού προξενείου στην Κομοτηνή, χωρίς ουσιαστικά κανένα αντάλλαγμα πουλώντας κ την Ανατολική Θράκη. Το μεγαλύτερο, ίσως λάθος της Ελλάδας στο θέμα της μουσουλμανικής μειονότητας, έγινε το 1953 από την κυβέρνηση του αδύναμου κ ίσως αφελούς Παπάγου. Μετά από διάβημα του Τούρκου πρεσβευτή στην Αθήνα Τζεμίλ Χουσνί Ταράν, δόθηκε εντολή, να χρησιμοποιείται για τη μειονότητα ο όρος “τουρκική” αντί του “μουσουλμανική”.Μάλιστα, όπως φαίνεται στο δεύτερο από τα έγγραφα που παραθέτουμε, διατάσσεται άμεση αντικατάσταση πινακίδας σχολείου στο χωριό Άρατος ! Ζητείται, επιγραφή “Μουσουλμανικόν Σχολείον να αντικατασταθεί αμέσως…Προς τιμήν τους, οι Πομάκοι, αρνήθηκαν να εκτελέσουν αυτή τη διαταγή. Μόνο ένα (του Εχίνου), από τα 76 σχολεία του νομού Ξάνθης, άλλαξε την πινακίδα του. Επίσης, παρά τα όσα προβλέπει η Συνθήκη της Λωζάνης ,για διδασκαλία της μητρικής γλώσσας των Πομάκων, αυτό δεν συμβαίνει. Στα πομακικά σχολεία, διδάσκεται η τουρκική γλώσσα.Η γλώσσα των Πομάκων, είναι ένα τοπικό γλωσσικό ιδίωμα, δημιούργημα της συγχώνευσης γλωσσικών στοιχείων της ελληνικής, της βουλγαρικής και τουρκικής γλώσσας.Με την υποστήριξη του Δ’ Σώματος Στρατού, ο Πομάκος Ριτβάν Καρά – Χότζα, κυκλοφόρησε το 1995, το πρώτο Πομακο – Ελληνικό λεξικό. Από τότε, μέχρι σήμερα, το λεξικό αυτό έχει γνωρίσει πολλές αναθεωρημένες εκδόσεις, με πιο πρόσφατη αυτή του 2017 ως : Βασικό Μορφολογικό) “Λεξικό της Πομακικής”, με 50.000 λημματικές καταχωρήσεις.Όσο για το DNA των Πομάκων, επιβεβαιώνει ότι οι Πομάκοι “βρίσκονται γενετικά πλησιέστερα προς τους Ευρωπαίους κ τους Έλληνες” κ γενετικά πλησιέστερες ομάδες προς αυτούς, είναι οι Έλληνες κ Βούλγαροι.Αυτά για τους Πομάκους κ την Εθνολογική τους καταγωγή που είναι στην πραγματικότητα ένα παραμελημένο Ελληνικό φύλο και που στην πλήρη ενσωμάτωσή του κ απόλυτη αφομοίωσή του στον Εθνικό κορμό αντίπαλοι υπήρξαν οι κοινωνικές ανισότητες οι οποίες οφείλονται συχνά όσα καθορίζουν το επίπεδο της μόρφωσης, οι ανισότητες που οφείλονται στις διαφορετικές ταυτότητες των μαθητών με άλλη θρησκεία, κουλτούρα κ μητρική γλώσσα, η πολιτική διγλωσσία, οι προκαταλήψεις κ τα στερεότυπα αλλά κ οι εμμονές.Σημαντικό ρόλο έπαιξε το γεγονός ότι

στις 17 Νοεμβρίου 1995 καταργούνται από τον οραματιστή τότε υπουργό Εθνικής Αμυνας Γεράσιμο Αρσένη οι «επιτηρούμενες ζώνες» από την ορεινή Θράκη μέχρι την Ηπειρο κ έτσι οι μπάρες στα Πομακοχώρια πέφτουν που κρατούσαν ελεύθερους φυλακισμένους τους Πομάκους κ που δεν τους επιτρέπετο η ελεθεροεπικοινωνία κ να εξέλθουν από τα χωριά τους επισκεπτόμενοι ελεύθερα την πόλη της Ξάνθης ή φυσικά να μεταβούν στο εξωτερικό. Το εν λόγω γεγονός οδήγησε σε απομόνωση την εκεί διαμένουσα θρησκευτική μουσουλμανική μειονότητα δίνοντας πεδίο στην Άγκυρα στη βάση του μεγαλοϊδεατισμού της εξωτερικής πολιτικής της να κάνει βήματα ανιστόρητης πολιτικής να υποδύεται την προστάτιδα των Μουσουλμάνων της Θράκης για να τους χρησιμοποιεί σαν όργανο κ μοχλό των πολιτικών της επιδιώξεων στη Βαλκανική.

Διασκευή

Μάκης Τουμάσης

Δημοσιογράφος πρώην διευθυντης Ελληνικης πρεσβειας πΓΔΜ Σκόπια