Πώς να αντιμετωπίσουμε κάποιες καταστάσεις με τα έφηβα παιδιά μας
Γράφει ο Ψυχολόγος-Οικογενειακός Σύμβουλος Γιάννης Ξηντάρας (paidi-efivos.gr)
Η περίοδος της εφηβείας προβληματίζει πολλούς γονείς: Πώς να συμπεριφερθούν στα παιδιά τους και πώς να τα αντιμετωπίσουν…; Οι εκρήξεις τους, η αδιαφορία τους, ο αλλαγμένος τρόπος συμπεριφοράς τους, τους οδηγούν σε ένα αδιέξοδο… Τοίχος τα ίδια τους τα παιδιά! Δεν ξέρουν πώς να συζητήσουν μαζί τους και πώς να συμπεριφερθούν. Πολλές φορές αυτή η απότομη αλλαγή από την παιδική ηλικία στην εφηβεία τους «σοκάρει», με αποτέλεσμα τις τριβές και τον συνεχή τεταμένο κλίμα.
Πάμε να δούμε μερικά παραδείγματα και πως θα μπορούσαμε να τα αντιμετωπίσουμε:
1). Ο έφηβος κατηγορεί τους γονείς του πως ό,τι και να κάνει θα τον κριτικάρουν και θα καταλήξουν πως τα κάνει όλα λάθος.
-Ο έφηβος «βλέπει» τους γονείς ως κριτές. Οι γονείς από την άλλη προσπαθούν να αμυνθούν στα λεγόμενα του παιδιού τους (δυστυχώς συχνά) με οργή και επιβολή. Ενώ οι γονείς θα πρέπει με ψυχραιμία και αυτοπεποίθηση να συζητήσουν με το παιδί τους, να κάνουν διάλογο, ακόμα κι αν έχουν διαφορετικές απόψεις… Έτσι μπορούν να συζητούν κάθε θέμα που προκύπτει δείχνοντας αμοιβαίο σεβασμό.
2). Ο έφηβος κατηγορεί τους γονείς του πως τον ρωτούν συνέχεια ερωτήσεις προσωπικές και «αδιάκριτες».
– Ο έφηβος θεωρεί πως οι γονείς εισέρχονται με την «βία» στον προσωπικό του χώρο και για αυτό δημιουργούνται κάποιες εντάσεις. Οι ερωτήσεις εκλαμβάνονται ως «ανακριτικές». Σε αυτό το σημείο, οι γονείς θα πρέπει να αντιληφθούν πως τα παιδιά τους δικαιούνται να έχουν τον προσωπικό τους χώρο και χρόνο. Τις στιγμές μοναχικότητας για να συσκεφτούν με τον εαυτό τους. Αυτό δεν σημαίνει πως θα σταματήσετε να τους ρωτήσετε πρακτικά ζητήματα όπως που βρίσκονται και τι ώρα θα επιστρέψουν στο σπίτι τους. Είναι ακόμα υπό την ευθύνη σας και τον έλεγχο σας αλλά μπορεί να σας αποκρύψει πως παρεξηγήθηκε με τον φίλο του ή πως την πρώτη ώρα του σχολείου δεν πήγε γιατί τον πήρε ο ύπνος.
3). Συζητήσεις γονέων και εφήβων με θέματα όπως εμφάνιση, σχολείο, βαθμοί συνήθως προκαλούν εκνευρισμό.
-Οι γονείς θα πρέπει να κατανοήσουν πως τα παιδιά του αρχίζουν να σχηματίζουν την προσωπικότητα τους και πολύ συχνά επηρεάζονται από τις τάσεις της εποχής ή από τις παρέες τους. Για αυτό μπορεί να επιλέξουν ένα τρόπο ντυσίματος που να μην αρέσει στους γονείς. Δεν είναι δυνατόν να επιβάλουν το γούστο τους και να περιμένουν πως το παιδί τους θα φοράει για παράδειγμα κουστούμι. Όμως, κρίνεται σκόπιμο να πείτε την άποψη σας όταν το ντύσιμο αρχίζει και παρεκκλίνει από τα πλαίσια του φυσιολογικού και τείνει προς μία αμφίεση… πιο αποκριάτικη. Επιπλέον, όσο αφορά το σχολείο και τους βαθμούς τους, όσο και αν διαμαρτύρονται οι έφηβοι… κατά βάθος τους αρέσει που οι γονείς του ανησυχούν και νοιάζονται για αυτούς. Θα πρέπει να υπάρχει διάλογος μεταξύ τους, ώστε να επιλύονται τα προβλήματα ή οι δυσκολίες που μπορεί να προκύψουν όπως μία αποβολή ή κάποιος χαμηλός βαθμός.
4). Συχνά οι έφηβοι κλειδώνονται στο δωμάτιο τους, και ουσιαστικά είναι σαν να μην υπάρχει στην οικογενειακή μάζωξη.
– Όπως αναφέραμε και προηγουμένως, οι έφηβοι δικαιούνται να έχουν τον προσωπικό τους χώρο. Αλλά για ποιο λόγο; Για να ακούσει με την ησυχία του την μουσική του, να διαβάσει, να μιλήσει στο τηλέφωνο ή και να χαλαρώσει θέλοντας να βάλει σε τάξη τις σκέψεις του. Αλλά τις στιγμές που η οικογένεια πρέπει να είναι όλοι μαζί όπως για παράδειγμα την ώρα του φαγητού ή μια οικογενειακή γιορτή θα πρέπει να συνεχίσουν να υπάρχουν και ας δυσανασχετούν με αυτό το γεγονός. Είναι σημαντικό να συνεχίσουν να υπάρχουν αυτές οι στιγμές καθώς θα αποτελέσουν τις αναμνήσεις τους στην ενήλικη ζωή τους.
Ο βασικός κανόνας που οφείλεται να έχετε στο μυαλό σας σε σχέση με τα έφηβα παιδιά σας είναι να τους προσφέρετε αγάπη, σεβασμό, σταθερότητα, γαλήνη και ασφάλεια. Σε αυτή την ηλικία τα παιδιά είναι μπερδεμένα ανάμεσα στην παιδική και την ενήλικη ζωή, ανάμεσα στην ελευθερία και την τήρηση των κανόνων, ανάμεσα σε εσάς και τις παρέες τους. Θα πρέπει να έχετε πάντα ανοιχτή την αγκαλιά σας και την θαλπωρή σας για να υποδεχτείτε το παιδί σας και να κρατήσετε ζωντανή την επικοινωνία μαζί τους.
_____________________________________________________________________
Ο Γιάννης Ξηντάρας είναι Ψυχολόγος-Παιδοψυχολόγος στο Περιστέρι, τ.συνεργ. στο Νοσοκομείο Παίδων “Αγία Σοφία”, μέλος της Ελληνικής Εταιρίας Εφηβικής Ιατρικής και του Ευρωπαϊκού Συλλόγου Ψυχοθεραπείας. Απόφοιτος Ε.Κ.Π.Α, επιστημονικός υπεύθυνος στο Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης “Επαφή”.
