Πετρελαϊκό σοκ: Παγκόσμια ανησυχία για την τιμή του «μαύρου χρυσού» – Ντόμινο αυξήσεων και στην Ελλάδα

Παγκόσμια ανησυχία για την ασφάλεια αλλά και για τις τιμές του πετρελαίου στην παγκόσμια αγορά έχει προκαλέσει η κρίση στον Περσικό κόλπο, μετά τις επιθέσεις στις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της Aramco το προηγούμενο Σάββατο.

Η επίθεση στο μεγαλύτερο εργοστάσιο επεξεργασίας πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας ανάγκασε τη χώρα σε διακοπή των ημερήσιων εξαγωγών της σε ποσοστό που ξεπερνάει το 50%, που μεταφράζεται στο 5% της παγκόσμιας παραγωγής αργού πετρελαίου.

Οι τιμές του πετρελαίου καταγράφουν τη μεγαλύτερη ημερήσια αύξηση από το 1991 μετά τις επιθέσεις. Οι τιμές αρχικά έκαναν άλμα κατά 20% φτάνοντας τα 71 δολάρια για να κινηθούν στη συνέχεια στα 66,5 δολάρια το βαρέλι. Σήμερα οι τιμές του αμερικανικού αργού πετρελαίου ανέρχονται στα 61,87 δολάρια το βαρέλι.

Την ίδια στιγμή ο  Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ κατηγορεί για τις επιθέσεις το Ιράν απειλώντας τη χώρα με πόλεμο, ανεβάζοντας κατακόρυφα το θερμόμετρο στις αγορές.

Το Ιράν από την πλευρά του κινήθηκε να δεσμεύσει πλοίο με καύσιμα για φερόμενο λαθρεμπόριο καυσίμων στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Ειδικοί του τομέα, σύμφωνα με το AP, εκτιμούν πως η ένταση που έχει προκληθεί στη Μέση Ανατολή θα μπορούσε να κρατήσει τις τιμές στα ύψη για καιρό ενώ το πόσο θα κοστίσει στην παγκόσμια οικονομία το πλήγμα αυτό θα εξαρτηθεί από το πόσο θα κρατήσει η μείωση της παροχής πετρελαίου από τη Σαουδική Αραβία.

Τα σενάρια της Goldman Sachs

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Goldman Sachs, οι τιμές ανά βαρέλι μπορεί να ξεπεράσουν ακόμη και τα 75 δολάρια, εφ’ όσον εντός τριών μηνών, δεν επιστρέψει σε κανονικούς ρυθμούς η παραγωγή στο διυλιστήριο.

Μάλιστα παρέθεσαν και τέσσερα πιθανά σενάρια, τα οποία είναι τα εξής:

• Αν η μειωμένη παραγωγή διατηρηθεί για περισσότερες από 6 εβδομάδες τότε οι τιμές του πετρελαίου μπρεντ θα μπορούσαν γρήγορα να ανέβουν πάνω από 75 δολάρια το βαρέλι. Μία τέτοια εξέλιξη θα οδηγούσε τις ΗΠΑ να ρίξουν βαρέλια πετρελαίου στην αγορά από Στρατηγικά Αποθέματα Πετρελαίου που χρησιμοποιούνται σε έκτακτες περιπτώσεις
• Εφόσον η ζημιά αποκατασταθεί εντός μίας εβδομάδας τότε οι τιμές του πετρελαίου ενδέχεται να ανέβουν κατά 3 με 5 δολάρια το βαρέλι προκειμένου να δείξουν τους αυξανόμενους κινδύνους για την αγορά.
• Αν η μισή παραγωγή της Σαουδικής Αραβίας μείνει εκτός αγοράς για 2 με 6 εβδομάδες αυτό θα ανεβάζει τις τιμές πετρελαίου μπρεντ κατά 5 με 14 δολάρια το βαρέλι.
• Μία σημαντική απώλεια στην αγορά για περισσότερους από τρεις μήνες με τιμή στο βαρέλι πετρελαίου πάνω από 75 δολάρια θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγάλη ζήτηση και προσφορά πετρελαίου.

Οι κερδισμένοι και οι χαμένοι

Μεγάλος χαμένος της όλης υπόθεσης θεωρείται καταρχάς η Σαουδική Αραβία.

Η επίθεση θέτει ερωτηματικά για την ικανότητα του βασιλείου να προστατεύει τις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις του –από τις οποίες εξαρτώνται τα έσοδά του– παρά τις τεράστιες επενδύσεις που έχουν γίνει για τον σκοπό αυτόν.

Το σχέδιο εισαγωγής της Aramco στο Χρηματιστήριο θα αναβληθεί κατά πάσα πιθανότητα, επειδή η επίθεση αυτή ίσως πλήξει την αξία της μετοχής της. «Εάν η εταιρεία, οι υποδομές της και τα αποθέματά της κινδυνεύουν, οι επενδυτές θα ζητήσουν περισσότερα για τα χρήματα που θα δώσουν», εξήγησε ο Νιλ Γουίλσον, αναλυτής στην Markets.com.

Παρά την οξεία αντίδρασή τους στην όλη υπόθεση, σύμφωνα με αναλυτές της JBC Energy, οι ΗΠΑ μπορεί να επωφεληθούν από αυτήν την επίθεση εναντίον του πετρελαϊκού κολοσσού της Σ. Αραβίας, χάρη στη δική τους παραγωγή, που έχει ενισχυθεί και από την μαζική εξόρυξη σχιστολιθικού πετρελαίου.

«Οι ΗΠΑ απλώς θα συνεχίσουν την άντληση και οι αυξημένες τιμές το μόνο που θα κάνουν είναι να στηρίξουν την ανάπτυξη της αμερικανικής παραγωγής», είπε ο Γουίλσον.

Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε ότι η χώρα του μπορεί να χρησιμοποιήσει τα στρατηγικά αποθέματά της ώστε να μετριάσει βραχυπρόθεσμα κάποιο ενδεχόμενο σοκ στις αγορές. Το γεγονός αυτό ανάγει τις ΗΠΑ, ως εξαγωγείς πετρελαίου πλέον, σε εναλλακτική δύναμη ρύθμισης της προσφοράς, σύμφωνα με τον αναλυτή Ντέιβιντ Τσίταμ της XTB.

Από την άλλη πάντως, η αύξηση της τιμής του πετρελαίου μπορεί να πιέσει περισσότερο την ανάπτυξη που έχει μπει σε φάση επιβράδυνσης.

Το Ιράν, μετά τις κυρώσεις που του επέβαλαν οι ΗΠΑ και το εμποδίζουν να πουλήσει το δικό του πετρέλαιο στο εξωτερικό, κατηγορείται τώρα ευθέως από την Ουάσινγκτον για την επίθεση του Σαββάτου. Ο Ντόναλντ Τραμπ απείλησε με αντίποινα την Τεχεράνη.

Η Κίνα, που έχει ήδη εμπλακεί σε έναν εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ, εκτιμάται ότι θα πληγεί από την επίθεση επειδή η ενεργοβόρα οικονομία της εξαρτάται κατά πολύ από τις τιμές του πετρελαίου.

Η δεύτερη μεγαλύτερη χώρα εξαγωγός πετρελαίου, η Ρωσία, «ασφαλώς είναι μεταξύ εκείνων που δηλώνουν έτοιμες να αναπληρώσουν το κενό, εφόσον χρειαστεί» και κατά συνέπεια να επωφεληθεί βραχυπρόθεσμα, σύμφωνα με τον αναλυτή της Oanda Κρεγκ Έρλαμ. Πολλά ωστόσο θα εξαρτηθούν από το χρονικό διάστημα που θα χρειαστεί η Σαουδική Αραβία για να αποκαταστήσει τις ζημιές και να επαναφέρει την παραγωγή της στα προηγούμενα επίπεδα, πρόσθεσε.

Ο μεγαλύτερος χαμένους από όλους είναι οι καταναλωτές. Η αναμενόμενη αύξηση της τιμής της βενζίνης θα μπορούσε να πλήξει την παγκόσμια οικονομία, αφού θα περικόψει τον προϋπολογισμό των καταναλωτών. Στη Γαλλία, για παράδειγμα, αναμένεται ότι εντός των επόμενων ημερών η τιμή της βενζίνης θα αυξηθεί κατά 4-5 λεπτά, όπως εκτιμά ο Φρανσίς Ντισέ, ο πρόεδρος της γαλλικής Ένωσης Πετρελαιοβιομηχάνων (UFIP).

Ντόμινο και στην Ελλάδα

Η έκρυθμη κατάσταση στον Περσικό εκτιμάται ότι θα πυροδοτήσει «ντόμινο» αυξήσεων στις τιμές πετρελαίου, βενζίνης και φυσικού αερίου διεθνώς.

Οι εκτιμήσεις στελεχών της πετρελαϊκής αγοράς, θεωρούν βέβαιη μια αύξηση στις τιμές λιανικής των καυσίμων.

Πιστεύεται πως με μια αύξηση στα 70 δολάρια ανά βαρέλι, οι τιμές της βενζίνης μπορούν να φτάσουν ως το 1,65 ευρώ ανά λίτρο, ενώ στα νησιά, να αγγίξει τα 2 ευρώ. Ανάλογη αύξηση περιμένουν και στο πετρέλαιο θέρμανσης, το οποίο κυμαίνεται αυτή τη περίοδο λίγο πάνω από το 1 ευρώ (1,20 στα νησιά) και δεν αποκλείουν να ανέβει κατά περίπου 20 λεπτά.