Περιβαλλοντική επιβάρυνση μετά την εν δυνάμει λειτουργία του νέου Αεριοστροβιλικού Σταθμού Συνδυασμένου Κύκλου (ΑΣΣΚ) της TERNA A.E. στη ΒΙΠΕ Κομοτηνής και πιθανά προβλήματα στην ανάπτυξη νέων παραγωγικών μονάδων στην ίδια ΒΙΠΕ με χρήση Φ.Α., ή άλλου καυσίμου που προκαλεί αέριους ρύπους.

ΕΙΣΗΓΗΣΗ

Στην πρώτη δια περιφοράς συνεδρίαση του ΠΣ (3^η του 2020) εισήχθη θέμα με τίτλο «Γνωμοδότηση για την έγκριση περιβαλλοντικών όρων επί της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Μ.Π.Ε). του έργου “Αεριοστροβιλικός Σταθμός Συνδυασμένου Κύκλου (ΑΣΣΚ) της TERNA A.E. με καύσιμο Φ.Α. Ονομαστικής Μικτής Ισχύος 665 MW, της επιχείρησης TEΡΝΑ ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΙ ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Α.Ε. το οποίο θα εγκατασταθεί στα Ο.Τ. 32 και 37 της ΒΙ.ΠΕ. Κομοτηνής της ΠΕ Ροδόπης». Για το παραπάνω θέμα με επιστολή μας ζητήσαμε αναβολή για τους παρακάτω λόγους:

1^ον. Το έργο είναι πολύ σοβαρό. Πρόκειται ίσως για το μεγαλύτερο εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας που θα γίνει στην Ελλάδα 665MW.

2^ον. Η Δ/ση Ανάπτυξης που γνωμοδοτεί απ’ ευθείας στο Υπουργείο, αδυνατεί να εκφράσει γνώμη λόγω ελλείψεων που εντόπισε στην ΜΠΕ της εταιρείας.

3^ον. Η Δ/ση Περιβάλλοντος που εισηγείται θετικά δεν λαμβάνει υπόψη της την συνεχή εκπομπή ρύπων, όσον αφορά τα οξείδια του αζώτου (ΝΟχ), από τις ήδη υφιστάμενες μονάδες και κυρίως την υφιστάμενη Θ/Η μονάδα ΔΕΗ αλλά μόνο την μέγιστη ωριαία τιμή.

4^ον. Επειδή δεν υπάρχει επαρκής χρόνος,  λόγου του μεγάλου όγκου και του εξειδικευμένου αντικειμένου,  να μελετήσουμε την ΜΠΕ της εταιρείας , αλλά και τις άλλες γνωμοδοτήσεις φορέων , όπως αυτές έχουν αναρτηθεί στο Ηλεκτρονικό Περιβαλλοντικό Μητρώο  (ΗΠΜ)

5^ον. Επειδή ήδη έχουν εκφραστεί επιφυλάξεις και από ειδικούς επιστήμονες, δημόσια διά του τοπικού τύπου (άρθρο στην εφημερίδα Παρατηρητής της Θράκης, 16-3-20)

6^ον. Επειδή η νέα μονάδα βρίσκεται πολύ κοντά σε κατοικημένες περιοχές και σε απόσταση 1700 μ  από τον οικισμό Αμάραντα που βρίσκεται νοτιοδυτικά  της υπό σχεδιασμό μονάδα με επικρατούντες ανέμους τους βορειοανατολικούς.

7^ον Επειδή ξεκαθαρίσαμε εξ αρχής ότι δεν είμαστε αντίθετοι στην επένδυση, αλλά επιθυμούσαμε κι επιθυμούμε να έχουμε σαφέστερη άποψη για τους εν δυνάμει κινδύνους από μία πρόσθετη περιβαλλοντική επιβάρυνση.

Αρχικά ζητήσαμε την αναβολή του θέματος σε προσεχή συνεδρίαση με την παρουσία όλου του επιστημονικού δυναμικού που διαθέτει η Περιφέρεια και εφ όσον το περιφερειακό συμβούλιο γνωρίσει προηγουμένως όλες τις εκπεφρασμένες απόψεις.

Επειδή η διοίκηση δεν ανταποκρίθηκε στο αίτημα μας για αναβολή, απευθύναμε δεύτερη επιστολή επισημαίνοντας ότι η ακολουθητέα διαδικασία ψήφισής του είναι παντελώς άκυρη για τους παρακάτω λόγους:

1. Με ανακοίνωση του Προέδρου του Περιφερειακού Συμβουλίου, στα πλαίσια της εφαρμογής της ΚΥΑ οικ1649/45/15-1-2014 (ΦΕΚ 45Β) ετέθησαν οι περιβαλλοντικοί όροι σε δημόσια διαβούλευση καλώντας τους πολίτες αλλά και τους φορείς να λάβουν γνώση της σχετικής μελέτης και να διατυπώσουν εγγράφως τις απόψεις τους. Στα πλαίσια αυτά δημοσιεύθηκε σχετική πρόσκληση στην εφημερίδα Χρόνος την 25/2/2020. Ως ημερομηνία έναρξης κατάθεσης των εγγράφων απόψεως ορίστηκε η 25^η Φεβρουαρίου 2020 και ως ημερομηνία λήξεως η 26/3/2020 (η ημερομηνία συνεδρίασης του ΠΣ! )
2. Κατά το παραπάνω όμως χρονικό διάστημα του ενός μήνα, λόγω κορονοϊού από 12/3/2020 οι δημόσιες Υπηρεσίες υπολειτουργούσαν και συνεχίζουν να υπολειτουργούν (μεταξύ αυτών και το αρμόδιο προς ενημέρωση Τμήμα Περιβάλλοντος της ΠΕ Ροδόπης), οι συγκεντρώσεις απαγορεύτηκαν (έτσι οι διάφορες συλλογικότητες δεν μπορούν να συνέλθουν και να συνεδριάσουν), και απαγορεύτηκε και η μετακίνηση των πολιτών.
3. Συνεπώς εξ αντικειμένου δεν μπορούσε να εφαρμοστεί το γράμμα του νόμου περί της δημόσιας διαβούλευσης και καθίστατο αδύνατη η συμμετοχή του κοινού σε αυτή. Ας σημειωθεί ότι οι ανακοινώσεις της Περιφέρειας για την διαβούλευση καλούσαν τους πολίτες να απευθυνθούν τηλεφωνικά για περισσότερες λεπτομέρειες στο Τμήμα Περιβάλλοντος της Π.Ε.Ροδόπης καλώντας τον αριθμό 2531023484 ο οποίος εδώ και πολύ καιρό «δεν αντιστοιχεί σε συνδρομητή» καθώς όλα τα τηλέφωνα της Υπηρεσίας έχουν αλλάξει.

Τελικώς το θέμα αποσύρθηκε από τον ίδιο τον πρόεδρο χωρίς ψηφοφορία όπως προκύπτει από τον σχετικό πίνακα των αποφάσων της 3^ης συνεδρίασης (26-3-2020) του ΠΣ.

Χωρίς τίποτε να αλλάξει, το θέμα επανεισήχθη στην δεύτερη δια περιφοράς συνεδρίαση (4^η του 2020) και εγκρίθηκε οριακά με την υπερίσχυση της ψήφου του προέδρου, με θετική γνωμοδότηση, με 23 ψήφους υπέρ και 22 κατά. (Απόφαση ΠΣ 89/2020).

Η εν δυνάμει λειτουργία του δεύτερου εργοστασίου παραγωγής ενέργειας με καύση φυσικού αερίου ελλοχεύει σημαντικούς κινδύνους τόσο για την περιβαλλοντική επιβάρυνση της περιοχής η οποία τείνει να γίνει ένα νέο ενεργειακό πεδίου τύπου Πτολεμαίδας/Κοζάνης με διαφορετικές ωστόσο περιβαλλοντικές επιβαρύνσεις.

Η μεγάλη έκλυση οξειδίων του Αζώτου που θα προστεθεί σε αυτό που εκπέμπει ήδη το παρακείμενο εργοστάσιο της ΔΕΗ είναι δεδομένη. Η θέση τεσσάρων τουλάχιστον οικισμών που βρίσκονται κατάντη του εργοστασίου σε σχέση με τους επικρατούντες ανέμους (Αμάραντα, Φύλακας Καλλιθέα Ίσαλος) και σε πολύ κοντινή απόσταση, απαιτεί πολύ προσεκτική ανάλυση των δεδομένων.

Με την λειτουργία του δεύτερου εργοστάσιου θα έχουμε αύξηση των ρύπων που προέρχονται από την καύση του ΦΑ. Και αν ακόμη βρισκόμαστε μέσα στα επιτρεπτά όρια, με τη λειτουργία των εγκατεστημένων μονάδων πλέον του νέου της ΤΕΡΝΑ, πιθανόν οι περιβαλλοντικές συνθήκες δεν θα επιτρέψουν άλλες μονάδες που θα χρησιμοποιούν το ίδιο καύσιμο να εγκατασταθούν στην περιοχή , ανεξάρτητα από το τι παράγουν.

Τεράστια σημασία έχει το πόσο συχνά το εργοστάσιο τίθεται σε λειτουργία και πότε σταματά. Την στιγμή του ανάμματος των μηχανών έχουμε μεγάλη συγκέντρωση ρύπων ιδιαίτερα οξειδίων του αζώτου. Εάν το άναμμα και σβήσιμο γίνεται συχνά αυτό αποτελεί πρόβλημα. Πρέπει να υπάρχει δέσμευση της εταιρείας ότι θα επιτρέπεται να ανάβει (λειτουργεί) και να σβήνει τις μηχανές σε αραιά διαστήματα που θα κρίνουν ειδικοί (πχ. μέχρι μια φορά το μήνα).

Ήδη υπάρχει αρθογραφία από επιστήμονες που έχουν εκφράσει επιφυλάξεις τους για την συσσώρευση των ρύπων στην ΒΙΠΕ Κομοτηνής και τον περιορισμό της προοπτικής ίδρυσης άλλων παραγωγικών μονάδων (άρθρο στην εφημερίδα ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ στις 23 Μαρτίου 2020, του κου Ε. Σταθάκη, Μηχανολόγου Μηχανικού).

Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με καύση φυσικού αερίου παράγει σχεδόν το ¼ των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, που είναι επιβλαβές στο περιβάλλον, σε σχέση με την καύση λιγνίτη δεν μας κάνει να είμαστε εξ αρχής αρνητικοί στην επένδυση.

Ωστόσο κάτω από τις σημερινές συνθήκες και εφ όσον το θέμα δεν συζητήθηκε με την παρουσία εκπροσώπων της εταιρείας και υπηρεσιακών παραγόντων που έχουν εκφράσει επιφυλάξεις για τη λειτουργία του εργοστασίου, φρονούμε ότι η ληφθείσα οριακά απόφαση εμπεριέχει κινδύνους για το μέλλον της περιοχής, τόσο περιβαλλοντικούς όσο και αναπτυξιακούς και ως εκ τούτου το θέμα πρέπει να επανεξετασθεί κάτω από άλλες συνθήκες.

Δεν πρέπει να μείνει ασχολίαστη η σπουδή του αντιπεριφερειάρχη Ροδόπης να κάνει «δική του» ξεχωριστή εισήγηση, επισημαίνοντας ότι δεν είμαστε εμείς που χορηγούμε την άδεια, απλά γνωμοδοτούμε και το μόνο που μας μένει είναι να ζητήσουμε περισσότερους περιβαλλοντικούς ελέγχους και δη να προστεθούν δύο ακόμη σταθμοί μέτρησης της μόλυνσης. Δηλαδή αφού γίνει το εργοστάσιο, εκ των υστέρων να δούμε εάν αυτό βλάπτει το περιβάλλον στην ευρύτερη περιοχή, ή εάν καθίσταται απαγορευτική η εγκατάσταση άλλου εργοστασίου στην ΒΙΠΕ λόγω της σώρευσης  οξείδιων του αζώτου. Η ενέργεια αυτή του κου αντιπεριφερειάρχη είναι τουλάχιστον άστοχη και περίεργη και μας κάνει ακόμη περισσότερο επιφυλακτικούς. Κανένας φορέας θεσμικά αρμόδιος για αδειοδότηση δεν μπορεί να είναι αντίθετος στην άποψη της τοπικής κοινωνίας ούτε να νοιάζεται περισσότερο από αυτήν για την προστασία και την ευημερία της!

Ως εκ τούτου εισηγούμαι την ανάκληση της 89/2020 απόφασης του ΠΣ ΑΜΘ για όλους τους προαναφερθέντες λόγους και την επανεισαγωγή του θέματος με παροχή διευκρινίσεων τόσο από την ίδια την εταιρεία, όσο και από την αρμόδια Δ/ση Ανάπτυξης, με ταυτόχρονη επανυποβολή πρόσκλησης προς το κοινό και τους φορείς να μελετήσουν τους περιβαλλοντικούς όρους και να εκφράσουν την άποψή τους.

Ο ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ

Κωνσταντίνος Κατσιμίγας

Περιφερειακός Σύμβουλος Π.Ε. Ροδόπης