ΘΡΑΚΗ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821 – ΟΛΟΚΛΗΡΩΝΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΕΟΡΤΑΣΜΟ ΤΩΝ ΔΙΑΚΟΣΙΩΝ ΧΡΟΝΩΝ

ΜΑΘΗΜΑΤΑ 2021 – 2022

ΣΤΟ ΛΥΚΕΙΟΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΔΩΝ ΤΗΣ ΞΑΝΘΗΣ

Θέματα Ιστορίας και Πολιτισμού

Διδάσκων: Θανάσης Μουσόπουλος

ΤΡΙΤΗ 21 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2021, ΏΡΑ 6 μμ

ΘΡΑΚΗ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821 – ΟΛΟΚΛΗΡΩΝΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΕΟΡΤΑΣΜΟ ΤΩΝ ΔΙΑΚΟΣΙΩΝ ΧΡΟΝΩΝ

   Η ενιαία Θράκη ήταν μια ιδιαίτερα αναπτυγμένη περιοχή, οικονομικά, κοινωνικά  και πολιτιστικά.  Η θέση της γυναίκας είχε βελτιωθεί και υπήρχε κοινοτική οργάνωση. Πολλοί είχαν γίνει μέλη της Φιλικής Εταιρείας, τέταρτος στην ιεραρχία ήταν ο Αντώνιος Κομιζόπουλος από τη Φιλιππούπολη. Πολλοί Θρακιώτες πήραν μέρος στον αγώνα της Μολδοβλαχίας, στον Ιερό Λόχο. Πολλοί επίσης βοηθούσαν οικονομικά, ενώ άλλοι κατέβηκαν στην επαναστατημένη Ελλάδα. Καράβια από την Αίνο, όπως η «Καλομοίρα» με τον Αντώνη Βισβίζη και την γυναίκα του Δόμνα πήραν μέρος σε πολλές ναυτικές επιχειρήσεις. Παρόλο που η Θράκη, καθώς βρισκόταν κοντά στην Κωνσταντινούπολη, ήταν σε δυσχερή θέση όσον αφορά τις επαναστατικές πράξεις, εντούτοις έγιναν πολλές τοπικές εξεγέρσεις στη  Σωζόπολη, Καλλίπολη, περιοχή Διδυμοτείχου, στις περιοχές Φιλιππουπόλεως, Βάρνας, Αγχιάλου, Μεσημβρίας, Μάκρης, Μαρώνειας και Κεσσάνης. Όλες οι εξεγέρσεις καταπνίγηκαν στο αίμα. Αναφέρουμε το ολοκαύτωμα της Σαμοθράκης το Σεπτέμβριο του 1821, όπου η τουρκική βιαιότητα είναι χαρακτηριστική – 700 άνδρες φονεύονται και όλα τα γυναικόπαιδα στέλνονται στα σκλαβοπάζαρα.

Όταν ο Κωστής Παλαμάς το 1940 έλεγε «Μεθύστε με τ’ αθάνατο κρασί του Εικοσιένα», κυρίως δήλωνε τη διαχρονική και συνεχή σημασία του επαναστατικού ανολοκλήρωτου Αγώνα του ελληνικού λαού.

Μέσα στα διακόσια χρόνια που πέρασαν από την έκρηξη της Επανάστασης συνέβησαν πολλά και σημαντικά γεγονότα, που δείχνουν τη συνέχεια και αλληλουχία γεγονότων που έχουν μερικά κοινά χαρακτηριστικά. Μια διελκυστίνδα ανάμεσα σε εσωτερικούς και εξωτερικούς παράγοντες.  Από τη μια μεριά οι ποικιλώνυμοι έχοντες και κατέχοντες που επιζητούν τη διατήρηση των κεκτημένων και από την άλλη ο απλός άνθρωπος του λαού που έχει όραμα για έναν καλύτερο και δίκαιο κόσμο. Ανάμεσά τους στέκονται οι ξένες δυνάμεις, μεμονωμένα ή σε συσσωματώσεις οικονομικές, πολιτικές, στρατιωτικές. Το γενικότερο πλαίσιο εντάσσεται στο λεγόμενο Ανατολικό Ζήτημα.

*

Τιμώντας, λοιπόν, την Επανάσταση του 1821 έχουμε μπροστά μας  ξεδιπλωμένα αυτά τα διακόσια χρόνια αγώνων και κατακτήσεων του ελληνικού λαού.

Μετά το τέλος του αγώνα του 1821 και τη δημιουργία του μικρού ελληνικού κράτους, ακολούθησε ένας δύσκολος αιώνας για τους υπόδουλους ελληνικούς πληθυσμούς. Το Οθωμανικό κράτος επέβαλε τιμωρίες πολύ σκληρές ως αντίποινα για τους αγώνες. Θανατώσεις, διωγμούς και καταπίεση αντιμετώπισαν οι Έλληνες της καταρρέουσας οθωμανικής αυτοκρατορίας. Παρόλα αυτά κατά το 19ο αιώνα σε όλα τα επίπεδα οι υπόδουλοι Έλληνες / οι Ελληνίδες πήγαιναν μπροστά.

Προβληματίστηκα, πώς θα ήταν σωστό να ολοκληρώσω τούτο το κείμενό μου. Να μιλήσουμε μήπως για το τι ακολούθησε την περίοδο της Επανάστασης, με τη δημιουργία του Ελληνικού κράτους, με τον Καποδίστρια, με τον  Όθωνα και τους συν αυτώ; Αλλά και τι έγινε  μετά; Όλα δείχνουν ότι οι στόχοι της Επανάστασης έμειναν ανεκπλήρωτοι. Ότι ως τις μέρες μας παλεύουμε για να ολοκληρώσουμε την Επανάσταση του  ’21. Να δεχτούμε – δέχομαι – τη διαρκή Επανάσταση;

*

Στίχοι του Κώστα Βάρναλη θ’ αφήσουν το τελευταίο χάδι του Αγώνα:

Λαός δεν είν’ αυτό που βλέπετε, είναι πολιτεία.
Θα τονε βρείτε δουλευτή κι αγωνιστή σε κάμπο,
σε θάλασσα, σε φάμπρικα, σε κάτεργα, σε τάφους.
Αυτός πατρίδα κι ανθρωπιά, το σήμερα και τ’ αύριο
και το μεγάλο χτες. Και στ’ άγιο βήμα της ψυχής του,
σεις, Αρετή και Λευτεριά, στημένες στον αιώνα.
Κι είναι μαζί του όλ’ οι λαοί του κόσμου αναστημένοι
κι «όθε χαράζει, ώσπου βυθά», του ηλιού το δρόμο παίρνουν
για σε, Αρετή και Λευτεριά, με το σπαθί στο χέρι.

ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ – ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021