Χαράλαμπος Θαμνίδης, διευθυντής Οικονομικών, Japan Tobaco International Hellas
Οικονομική Επιθεώρηση, Ιούλιος 2022, τ.1020
ΑΓΡΟΔΙΑΤΡΟΦΙΚOΣ ΤΟΜEΑΣ
συνέντευξη στον Χάρη Σαββίδη
Όταν κανείς σκέφτεται τον αγροτικό τομέα να παράγει εισροές για μεταποίηση, δίπλα από την αγροτοδιατροφική δραστηριότητα βρίσκει – ιστορικά πάντως – τον καπνό. Σκεφθήκαμε λοιπόν να απευθυνθούμε σε μια καπνοβιομηχανία με δραστηριότητα στην Ελλάδα αλλά και διεθνές αποτύπωμα: την Japan Tobacco.
Σήμερα, η Japan Tobaco έχει στα χέρια της στην Ελλάδα τη ΣΕΚΑΠ – δημιούργημα, από τα μέσα της δεκαετίας του ‘70, του Αλέξανδρου Μπαλτατζή, που υπήρξε εμβληματική φιγούρα του συνεταιριστικού κινήματος. Τι απ’ αυτό το παρελθόν επιβιώνει;
Πράγματι, όπως σωστά αναφέρετε, ο πρωτεργάτης του συνεταιριστικού κινήματος Αλέξανδρος Μπαλτατζής έβαλε τα θεμέλια για την ίδρυση της ιστορικής καπνοβιομηχανίας ΣΕΚΑΠ, το 1975. Τέσσερις δεκαετίες αργότερα, το καλοκαίρι του 2018, η ΣΕΚΑΠ περνά στον όμιλο της Japan Tobacco Inc., στο πλαίσιο συμφωνίας-«πακέτο» για την εξαγορά της Donskoy Tabak, σημαίνοντας έτσι την είσοδο του εργοστασίου σε αναπτυξιακή τροχιά. Είναι προφανές ότι η απόφαση της JTI να επενδύσει στην Ελλάδα, αναβαθμίζοντας και αναπτύσσοντας το εργοστάσιο, αναβιώνει το ενεργό παρελθόν της και συνεχίζει να γράφει νέες σελίδες του επιτυχημένου αφηγήματος της παραγωγικής μονάδας σε μια από τις πλέον αδύναμες οικονομικά ζώνες της Ευρώπης, τη Θράκη. Χάρη στα επενδυτικά κεφάλαια ύψους άνω των 30 εκατ. ευρώ, σήμερα η ΣΕΚΑΠ έχει εναρμονιστεί με τα υψηλά εργοστασιακά πρότυπα της JTI διεθνώς, διαθέτει αναβαθμισμένες εγκαταστάσεις με σύγχρονο εξοπλισμό και νέες γραμμές παραγωγής, που κατασκευάζουν τα διεθνώς αναγνωρισμένα εμπορικά σήματά της (Winston, Camel), καθώς και τα παραδοσιακά σήματα της ΣΕΚΑΠ (BF, GR). Παράλληλα με τον εκσυγχρονισμό της μονάδας, δημιουργήθηκαν οι συνθήκες για την εκτόξευση της παραγωγικής δυνατότητας του εργοστασίου από 0,7 δισ. τσιγάρα σε περίπου 5 δισ. τσιγάρα σήμερα, με ταυτόχρονη εξαγωγική δραστηριότητα σε χώρες της ΕΕ, όπου σήμερα διοχετεύονται τα ¾ της παραγωγής. Κατά μία έννοια λοιπόν, η ΣΕΚΑΠ συνεχίζει αυτό το ένδοξο παρελθόν της ιστορικής καπνοβιομηχανίας, αλλά πλέον σε όρους και προδιαγραφές σύγχρονων ευρωπαϊκών εργοστασίων της JTI.
Με έδρα την Ξάνθη, η ΣΕΚΑΠ είχε διαδραματίσει (μέχρι το 2010-11) σημαντικό ρόλο στην περιφερειακή ανάπτυξη. Αυτή πάλι η διάσταση, πώς αισθάνεται η JTI ότι υπηρετείται σήμερα;
Η Ξάνθη είναι πράγματι ένα πολύ ενδιαφέρον γεωπολιτικό και εμπορικό σταυροδρόμι, μια πολλά υποσχόμενη περιοχή για επενδυτές. Η JTI, ως ένας παγκόσμιας εμβέλειας επιχειρηματικός παίκτης, αναγνωρίζει τη σημασία των επιχειρηματικών μονάδων τόσο για την περιφερειακή ανάπτυξη όσο και για τις τοπικές κοινωνίες στις χώρες όπου δραστηριοποιείται. Για την JTI η έδρα του εργοστασίου δεν αποτελεί εμπόδιο αλλά πρόκληση. Μια πρόκληση για ποιοτική παραγωγή, με σύγχρονες γραμμές παραγωγής, συνεχή εκπαίδευση και υιοθέτηση πολιτικών για την υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων, καθώς και στήριξη της τοπικής κοινωνίας και οικονομίας.
Αυξάνοντας την παραγωγική δραστηριότητα στο εργοστάσιο και συνακόλουθα την εξαγωγική του επίδοση, η JTI ανταποκρίνεται και συμβαδίζει με τον εθνικό στόχο της ενίσχυσης των ελληνικών εξαγωγών και συμβάλλει στην αύξηση του δείκτη απασχόλησης, ιδιαίτερα στην ακριτική αυτή περιοχή της χώρας.
Μια εξίσου σημαντική παράμετρος συμβολής του εργοστασίου στην ανάπτυξη και, ευρύτερα, τη βιωσιμότητα συνιστά και η εξέλιξή του σε μια από τις πλέον φιλικές προς το περιβάλλον μονάδες, η λειτουργία της οποίας βασίζεται στις αρχές της αειφόρου ανάπτυξης, με σημαντικά αποτελέσματα σε σχέση με το 2018: 100% χρήση πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας, μείωση κατά 52% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και εξοικονόμηση ενέργειας, μείωση κατά 60% της χρήσης νερού και διαχείριση του 100% των αποβλήτων, με άνω του 70% να ανακυκλώνονται και το υπόλοιπο να ανακτάται στην ενέργεια, με αποτέλεσμα μηδενική επίπτωση στο περιβάλλον.
Πώς βλέπετε να αναπτύσσεται και η σχέση με την παραγωγή – υπάρχει διάσταση συμβολαιακής γεωργίας;
Η JTI στοχεύει διαρκώς στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας, της παραγωγικότητας και της βελτίωσης του δείκτη εξαγωγών. Έχει υιοθετήσει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση, που αγγίζει όλα τα στοιχεία της ελληνικής οικονομίας και συμβάλλει σε κάθε πτυχή της: από τη συστηματική προμήθεια των ελληνικών καπνών για τα προϊόντα μας ανά τον κόσμο και την επένδυση στον μετασχηματισμό του εργοστασίου της Ξάνθης έως τη διασφάλιση των θέσεων εργασίας και, φυσικά, τη συμβολή της στα κρατικά έσοδα και στον όγκο των εξαγώγιμων προϊόντων. Η JTI συνεχίζει να στηρίζει τη συμβολαιακή γεωργία και καπνοκαλλιέργεια αγοράζοντας τα άριστης ποιότητας ελληνικά καπνά για τα προϊόντα της ανά τον κόσμο εδώ και πάνω από 40 χρόνια. Συγκεκριμένα φέτος αύξησε την αγορά καπνού κατά 30% σε σχέση με πέρυσι, στηρίζοντας τους τοπικούς καλλιεργητές και την κοινότητα.
Ποια η στρατηγική ανάπτυξης της JTI σήμερα στην Ελλάδα;
Η στρατηγική ανάπτυξης της JTI στην Ελλάδα συμβαδίζει με την εθνική στρατηγική της χώρας και τον κοινό στόχο για περισσότερο εξωστρεφή οικονομία, αύξηση των επενδυτικών και αναπτυξιακών ρυθμών, διόγκωση της ανταγωνιστικότητας και της εξαγωγικής επίδοσης. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στη Β. Ελλάδα, εκεί όπου βρίσκεται και η έδρα του εργοστασίου μας. Θεωρούμε ότι πρέπει η περιοχή να καταστεί ένας ισχυρός πόλος έλξης ξένων επενδυτών και μια περιοχή με οργανωμένη παραγωγική και εξαγωγική δραστηριότητα.
Με την απαράμιλλη ισχύ της Νο.1 εταιρείας στην κατηγορία των συμβατικών προϊόντων καπνού στη χώρα, αλλά κυρίως με ισχυρά εργαλεία της την υψηλή τεχνογνωσία και τεχνολογία της κορυφαίας εταιρείας στα προϊόντα αυτά, η JTI αύξησε την παραγωγική της ικανότητα κατά 7 φορές από την εξαγορά το 2018. Η στρατηγική ανάπτυξης εστιάζει ιδιαίτερα στην περαιτέρω ενεργοποίηση του εξαγωγικού βραχίονα με αύξηση του όγκου εξαγώγιμων προϊόντων και διεύρυνση του χάρτη των χωρών που υποδέχονται προϊόντα της JTΙ από την ελληνική μονάδα.
Χάρη στην επένδυση και την εξαγωγική δράση της JTI, όπου 3 στα 4 πακέτα που παράγονται προορίζονται για εξαγωγή, οι θέσεις εργασίας στο εργοστάσιο αυξήθηκαν κατά 25%. Με την αύξηση της παραγωγικής δύναμης του εργοστασίου αυξήθηκαν παράλληλα και οι έμμεσα απασχολούμενοι και συνεργάτες της περιφερειακής αγοράς εργασίας, συμβάλλοντας στην τόνωση της τοπικής οικονομίας.
Ποιο το μέλλον της καπνοκαλλιέργειας; Ποιες οι προοπτικές της καπνοβιομηχανίας διεθνώς με φόντο την αντικαπνιστική εκστρατεία;
Το μέλλον της καπνοκαλλιέργειας αποτυπώνεται στις σχετικές έρευνες και κλαδικές μελέτες και συνιστά ένα δύσκολο στοίχημα. Η JTI παραμένει σταθερή στη δέσμευσή της για ποιότητα και καινοτομία, που βρίσκονται πάντα στην καρδιά των προϊόντων μας, ενώ, όπως προανέφερα, συνεχίζει να προμηθεύεται συστηματικά τα ελληνικά καπνά για την παραγωγή των προϊόντων της ανά τον κόσμο.
Σεβόμαστε τη νομοθεσία που διέπει τα προϊόντα καπνού, συμπεριλαμβανομένης και της αντικαπνιστικής, τα οποία συνιστούν για εμάς το αδιαπραγμάτευτο πλαίσιο που καθορίζει και οριοθετεί όλες τις δράσεις μας και την επικοινωνία με τον καταναλωτή. Παράλληλα αναπτύσσουμε δράσεις για την περιστολή του παράνομου εμπορίου, συμβάλλοντας στις προσπάθειες της κυβέρνησης, καθώς πιστεύουμε ότι η συνεργασία όλων των ενδιαφερομένων μερών είναι απαραίτητη για την καταπολέμηση του φαινομένου, το οποίο πλήττει την αγορά και τους καταναλωτές και στερεί τα δημόσια ταμεία από τα αντίστοιχα φορολογικά έσοδα.
Προσέρχεσθε στις εναλλακτικές μορφές καπνίσματος (προϊόντα θέρμανσης καπνού αντί παραδοσιακών τσιγάρων);
Τα συμβατικά προϊόντα καπνού συνεχίζουν να αποτελούν κεντρική μας επιχειρηματική δραστηριότητα και τα δυνητικά μειωμένα προϊόντα κινδύνου θα συνεχίσουν να συνυπάρχουν τόσο στην αγορά όσο και στα επενδυτικά σχέδια της εταιρείας, με στόχο την παροχή προϊόντων υψηλής ποιότητας στους ενήλικες και ενημερωμένους καταναλωτές. Απώτερος στόχος μας είναι στο μέλλον να ενισχύσουμε τη θέση της JTI στην αγορά επενδύοντας σε νέες τεχνολογίες και νέα προϊόντα, στηρίζοντας παράλληλα την ηγετική μας θέση στα συμβατικά προϊόντα και ενισχύοντας τον εξαγωγικό όγκο των προϊόντων μας από το εργοστάσιο της Ξάνθης.
Στην JTI πιστεύουμε στην ελευθερία επιλογής των ενημερωμένων καταναλωτών και δέσμευσή μας είναι να τους παρέχουμε ποιοτικά προϊόντα, επενδύοντας στην καινοτομία για ποιοτικά προϊόντα που ανταποκρίνονται στις νέες τάσεις και απαιτήσεις.
Βλέπαμε προσφάτως την JTI να συμμετέχει ως βασικός υποστηρικτής του Συνεδρίου Invest GR Forum, που κάλυψε ακριβώς τις ξένες επενδύσεις με προοπτική στην Ελλάδα. Καθώς έχετε εξ ορισμού τη διεθνή ματιά, πώς θεωρείτε ότι διαμορφώνεται –πρακτικά, όχι σε επίπεδο σχεδιασμών και προθέσεων– το επενδυτικό περιβάλλον μετά τον Covid, μετά και το Ουκρανικό; Πόσο καίρια έχουν διαταραχθεί οι παγκόσμιες αλυσίδες αξίας; Πόσο αυτό επηρεάζει τον παγκόσμιο επενδυτικό χάρτη; Πού βρίσκεται στον χάρτη αυτό η Ελλάδα του 2022;
Η αλήθεια είναι ότι οι σημερινές προκλήσεις για όλους είναι μεγάλες, με κεντρικό σημείο τις υψηλότερες τιμές για προϊόντα ενέργειας όπως και για καταναλωτικά αγαθά, τη διατάραξη της λειτουργίας της αλυσίδας εφοδιασμού κ.λπ. Στην JTI παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις και βλέπουμε τις προοπτικές των επιμέρους αγορών, παρεμβαίνοντας προκειμένου να εξασφαλίσουμε τα εχέγγυα για βιώσιμη ανάπτυξη. Το αρνητικό είναι όλο αυτό το περιβάλλον που έχει διαμορφωθεί και οι συνέπειες στους ανθρώπους, στην επιβράδυνση της εκπλήρωσης των στόχων για ανάπτυξη, κλιματική αλλαγή και ευημερία. Παραμένουμε προσηλωμένοι στον στόχο μας, να επιστρέφουμε πόρους στην κοινωνία, με δράσεις και προγράμματα που συμβάλλουν στη βιωσιμότητα, όπως στην περιστολή του λαθρεμπορίου, στη μείωση της ανθρωπιστικής κρίσης, στην προστασία του περιβάλλοντος και στη διάδοση του πολιτισμού. Ξέρετε, οι αλυσίδες αξίας θα αναπροσαρμοστούν αργά ή γρήγορα. Τα κέρδη και οι όγκοι πωλήσεων θα ανακτηθούν μεσοπρόθεσμα. Ο επενδυτικός χάρτης θα χωράει πάντα την Ελλάδα. Το θέμα είναι πρωτίστως οι ανθρώπινες ζωές και δευτερευόντως η επισιτιστική κρίση και η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Όλα τα άλλα η αγορά και οι μεγάλες επιχειρήσεις έχουν την τεχνογνωσία και διαθέτουν τα κατάλληλα εργαλεία να τα διορθώσουν.
