Στο προοίμιο του υπό διαβούλευση νομοσχεδίου με τίτλο: Ενίσχυση του Δημόσιου Πανεπιστημίου –Πλαίσιο λειτουργίας μη κερδοσκοπικών παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων και συγκεκριμένα στο Μέρος Α’ Οργανωσιακές αλλαγές στη δομή του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης (Άρθρα 1-12) προβλέπεται στο άρθρο 9 η μετατροπή της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών σε Μονοτμηματική Σχολή με την ίδρυση του Τμήματος Ανθρωπιστικών Σπουδών που θα αποτελέσει προϊόν συγχώνευσης των υφιστάμενων Τμημάτων Ιστορίας & Εθνολογίας (ίδρ. 1990), Ελληνικής Φιλολογίας (ίδρ. 1993), Γλώσσας, Φιλολογίας & Πολιτισμού Παρευξείνιων Χωρών (ίδρ. 2000).
Το νέο Τμήμα προβλέπεται να χορηγεί δύο πτυχία το ένα υπό τον τίτλο: Φιλολογίας, Ιστορίας και Ανθρωπολογίας και το δεύτερο υπό τον τίτλο: Ψηφιακών Εφαρμογών στις Τέχνες και στον Πολιτισμό. Τα λειτουργούντα Τμήματα, επιπλέον, θα πάψουν να δέχονται νέους φοιτητές τον Σεπτέμβριο του 2025.
Πρόκειται για μία κίνηση απαξίωσης και συρρίκνωσης των ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών σε ένα νομοσχέδιο που αφενός επιχειρεί να νομιμοποιήσει την αντισυνταγματική λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα και αφετέρου, διά των συγχωνεύσεων με πρώην Τμήματα του Διεθνούς Πανεπιστημίου, μεγαλώνει και ιδρύει άλλες Σχολές στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο.
Έχει προηγηθεί η συστηματική απαξίωση της Σχολής, όπως και άλλων όμορων Τμημάτων, με την επιβολή της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (ΕΒΕ) και την τεχνητή συρρίκνωση των εισακτέων, με την χωρίς σχέδιο ίδρυση όμορων Σχολών και Τμημάτων σε άλλα ΑΕΙ τα τελευταία χρόνια, την υποβάθμιση των επαγγελματικών προοπτικών των αποφοίτων προκειμένου να εμφανίζεται με τη λογική του «ώριμου φρούτου» ότι η κυβέρνηση δίνει λύση σε ένα πρόβλημα που εν πολλοίς αυτή και οι πολιτικές της δημιούργησαν.
Η συγχώνευση που επιχειρείται:
- Γίνεται σε αντιεπιστημονική βάση καθώς πουθενά στην Ελλάδα δεν υφίσταται συνύπαρξη στο ίδιο Τμήμα της Φιλολογικής Επιστήμης με την Ιστορία ή την Ανθρωπολογία. Προς τούτο μάλιστα υπάρχουν αρκετά ψηφίσματα διαμαρτυρίας από Τμήματα Φιλολογίας και επιστημονικούς φορείς Φιλολόγων.
- Καταργεί εντελώς τις Σπουδές Περιοχών (Regional Studies) και τη διδασκαλία σε Πανεπιστημιακό επίπεδο γλωσσών των Παρευξείνιων χωρών από το ΔΠΘ.
- Δημιουργεί ένα νέο Πρόγραμμα Σπουδών Ψηφιακών Εφαρμογών στις Τέχνες και στον Πολιτισμό το οποίο, εν πρώτοις, δεν αποτελεί αυτοτελή επιστήμη καθώς από τον τίτλο του δηλώνεται πως πρόκειται για διδασκαλία εφαρμογών. Επιπλέον, σήμερα δεν υπάρχουν το απαιτούμενο διδακτικό προσωπικό, οι εργαστηριακές υποδομές και εγκαταστάσεις, ούτε, μάλιστα, εντάσσεται στη στρατηγική του Πανεπιστημίου η δημιουργία ενός τέτοιου προγράμματος.
- Παρότι περιλαμβάνει μεταβατικές διατάξεις για άλλα τμήματα και σχολές που συνενώνονται με όμορες τους, για τα υπό συγχώνευση Τμήματα της Σχολής όλες οι προβλέψεις σχετικά με τον τρόπο διαμόρφωσης και οργάνωσης των προγραμμάτων, την κινητικότητα των διδασκόντων, τα επαγγελματικά δικαιώματα παραμένουν θολές και ασαφείς.
- Δεν λαμβάνει υπόψιν πως τα όμορα υφιστάμενα Τμήματα είναι Τμήματα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας (του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας) ή Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας (του Πανεπιστημίου Αιγαίου) ή Ιστορίας και Αρχαιολογίας με Τομέα Λαογραφίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας (του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων).
- Συρρικνώνει τη θεραπεία των αντικειμένων Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών στο ΔΠΘ ενώ ταυτόχρονα ιδρύει ή μαζικοποιεί άλλες υφιστάμενες σχολές. Σε μια περιοχή όπως η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη στην οποία κατοικεί η μεγαλύτερη και αναγνωρισμένη μειονότητα της χώρας, στην οποία υπάρχουν σημαντικές αρχαιολογικές θέσεις, στην οποία έχουν εγκατασταθεί μεταναστευτικοί πληθυσμοί, στην οποία καταγράφονται στρατηγικές επιβίωσης εθνοτικών ομάδων, στην οποία υπάρχουν πόλεις με πλούσιο βιομηχανικό παρελθόν, στην οποία υπάρχουν μνημεία της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, στην οποία λειτουργεί ένα σοβαρό Εθνολογικό Μουσείο, το Υπουργείο Παιδείας κρίνει πως η έρευνα και η διδασκαλία για τα ως άνω ζητήματα περισσεύει.
Υπό αυτό το πρίσμα θεωρούμε πως η συγχώνευση δεν αποτελεί λάθος μόνο διότι «κλείνει» ουσιαστικά το Τμήμα που εμείς σπουδάσαμε, αλλά και διότι υποβαθμίζει συνολικά την επιστημονική, την ερευνητική και την πολιτισμική συμβολή των σπουδών αυτών στην περιοχή και δείχνει πως οι ιθύνοντες δεν αντιλαμβάνεται τον ρόλο που μπορούν να παίξουν στη διαπολιτισμική κατανόηση, την συνύπαρξη και τον πλουραλισμό.
- Να διασφαλιστεί η αυτοτελής και αυτοδύναμη λειτουργία των Τμημάτων Ιστορίας και Εθνολογίας, Γλώσσας Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξεινίων Χωρών και Φιλολογίας στο ΔΠΘ.
- Εάν αποφασιστεί η μετονομασία της Κατεύθυνσης Εθνολογίας σε Ανθρωπολογία, όπως προτείνει το νομοσχέδιο, πρέπει να χρησιμοποιηθεί ο διεθνώς αναγνωρισμένος όρος Κοινωνική Ανθρωπολογία κατ’ αντιστοιχία των ελληνικών όμορων πανεπιστημιακών τμημάτων.
- Να γίνει σεβαστή η επιστημονική παράδοση της Ιστορίας, της Φιλολογίας, της Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στην χώρα.
- Να γίνει σεβαστή από το Υπουργείο Παιδείας η υπόδειξη του αριθμού των εισακτέων από τις Γενικές Συνελεύσεις των Τμημάτων των Φιλοσοφικών και Ανθρωπιστικών Σχολών.
- Να καταργηθεί η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής ως μηχανισμός τεχνητής αποστέρησης εισακτέων από το Δημόσιο Πανεπιστήμιο.
Καλούμε:
- Όλες τις επιστημονικές και επαγγελματικές ενώσεις Ιστορικών, Φιλολόγων, Κοινωνικών Ανθρωπολόγων και Λαογράφων να λάβουν θέση για το ως άνω ζήτημα.
- Τα όμορα Τμήματα των Ελληνικών Πανεπιστημίων να προασπιστούν την παρουσία των Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών στα δημόσια πανεπιστήμια.
- Τους συναδέλφους και τις συναδέλφισσές μας, απόφοιτους και απόφοιτες του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας, να υπογράψουν το παρόν ψήφισμα το οποίο: θα αποσταλεί ηλεκτρονικά στο Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού και όλα τα κόμματα του Ελληνικού Κοινοβουλίου, θα κατατεθεί ως σχόλιο στη διαβούλευση του νομοσχεδίου, και θα αποσταλεί σε όλες τις επιστημονικές και επαγγελματικές ενώσεις και όλα τα όμορα πανεπιστημιακά Τμήματα της χώρας.
