4 Οκτωβρίου 1919 – 14 Μαΐου 1920: Απελευθέρωση της Θράκης
Γιατί δυο ξεχωριστές ημερομηνίες, όπου στην πρώτη εορτάζουμε την απελευθέρωση της Ξάνθης και στη δεύτερη την απελευθέρωση του Νομού Ροδόπης και του Νομού Έβρου; Τόσο πολύ χρόνο χρειάστηκε ο ελληνικός στρατός να μεταβεί από τη μια περιοχή στην άλλη;
Η απάντηση είναι όχι και μάρτυρες τα ιστορικά γεγονότα, που σημειώνουν την χρονική συνέχεια ενός μεγάλου ιστορικού γεγονότος, της απελευθέρωσης της Θράκης από τις ξένες δυνάμεις (Βούλγαροι, Ευρωπαίοι Σύμμαχοι, βλ. Γάλλοι) και την ενσωμάτωσή της στον εθνικό κορμό (κορύφωση η Συνθήκη των Σεβρών 28 Ιουλίου/10 Αυγούστου 1920).
4 Οκτωβρίου 1919: εισέρχεται η ΙΧ Ελληνική Μεραρχία με επικεφαλή τον υποστράτηγο Γεώργιο Λεοναρδόπουλο και τον Γάλλο στρατηγό Charpy. Οι Βούλγαροι αφοπλίζονται.
Στη συνέχεια οι γαλλικές δυνάμεις κατέλαβαν και τις υπόλοιπες περιοχές της Δυτικής Θράκης, η οποία διαιρέθηκε σε τρεις «κύκλους», δηλ. 1) την Ξάνθη, 2) την Κομοτηνή (τότε Γκιουμουλτζίνα) και 3) την Ορεστιάδα (τότε Καραγάτς) με αντίστοιχους στρατιωτικούς διοικητές, τον Γεώργιο Λεοναρδόπουλο και τους Γάλλους αξιωματικούς Doré και Roudeney. Τη γενική διοίκηση της Δυτικής Θράκης ασκούσε ο ο Γάλλος στρατηγός Charpy, κατόπιν σχετικής εξουσιοδότησης του Γάλλου Αρχιστράτηγου Franchet d’ Esperey. Η ευρύτερη περιοχή ονομάστηκε «Χώρα της Θράκης» κι επίσημη γλώσσα ήταν η Γαλλική. Την προάσπιση των ελληνικών συμφερόντων στη Δυτική Θράκη είχε ο στενός συνεργάτης του Ελευθερίου Βενιζέλου Χαρίσιος Βαμβακάς, ο οποίος στην Κομοτηνή προέβαλε σθεναρή αντίσταση στο σχέδιο αυτονομίας της Δυτικής Θράκης, το οποίο διέθετε ερείσματα από τους δυσαρεστημένους από τις επιπτώσεις του πολέμου διά της ανοχής (έμμεσης υποστήριξης) των γαλλικών συμμαχικών δυνάμεων.
14 Μαΐου 1920: στην προσπάθεια αποσταθεροποιητικών κινήσεων στη διασυμμαχική περιοχή της Δυτικής Θράκης διατάσσεται ο ελληνικός στρατός («η Στρατιά της Θράκης») αναλάβει εξ ονόματος των συμμάχων την κατάληψη και διοίκηση της Δυτικής Θράκης, αντικαθιστώντας τα Γαλλικά στρατεύματα. Συγκεκριμένα ο στρατηγός Γεώργιος Λεοναρδόπουλος έφτασε σιδηροδρομικώς στην Ορεστιάδα και το Πύθιο, ο αντιστράτηγος Επαμεινώνδας ή Παμίκος Ζυμβρακάκης κατέλαβε εισήλθε στην Κομοτηνή και ο στρατηγός, ενώ ο στρατηγός Κωνσταντίνος Μαζαράκης-Αινιάν κατέλαβε την Αλεξανδρούπολη.
Χρόνια Πολλά Θράκη!!! Χρόνια ελεύθερα και δημιουργικά να δίδεις στις γενιές που θα συνεχίσουν να έρχονται και να σε τιμούν!!!
Βιβλιογραφία – Πηγές
1) 100 Χρόνια «Η Καθημερινή»: Ενας αιώνας με ένα κλικ – 1920: Απελευθέρωση της Δυτικής Θράκης: http://www.kathimerini.gr/…/100-xronia-h-ka8hmerinh-enas-ai…
2) Κωνσταντίνος Βακαλόπουλος, Ιστορία του Βόρειου Ελληνισμού: Θράκη. Εκδοτικός Οίκος Αδελφών Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 1996.
3) Αθανάσιος Μουσόπουλος, 14 Μαΐου 1920: Μέρα Ελευθερίας για τη Θράκη: https://xanthi2.gr/…/14-%CE%BC%CE%B1%CE%90%CE%BF%CF%85-192…/
Dr. phil. Κωνσταντίνος Ι. Ζωγραφόπουλος
Ιστορικός – Βυζαντινολόγος
Υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος με την «Αγάπη για την Ξάνθη μας»
