Η στρατηγική σημασία της νήσου Στρογγύλης
Το σύμπλεγμα Καστελλορίζου (Ρω, Καστελλόριζο, Στρογγύλη) έχει ιδιαίτερη σημασία, διότι επεκτείνει σημαντικά την ελληνική ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο. Από το σύμπλεγμα αυτό, το νησί το οποίο αποτελεί το κλειδί για τη σύνδεση ΑΟΖ Ελλάδας και Κύπρου δεν είναι το Καστελλόριζο, αλλά η νήσος Στρογγύλη. Συγκεκριμένα, μόνο αν η Στρογγύλη έχει πλήρη επήρεια ΑΟΖ, η ΑΟΖ της Ελλάδας μπορεί να εφάπτεται με την ΑΟΖ της Κύπρου.
Η νήσος Στρογγύλη έχει επομένως στρατηγική σημασία για τον καθορισμό των θαλασσίων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο. Στον βαθμό λοιπόν που η Στρογγύλη έχει πλήρη δικαιώματα, ορίζει μαζί με τα άλλα νησιά του συμπλέγματος Καστελλορίζου την κυριότητα των οικονομικών πόρων σε μια τεράστια θαλάσσια έκταση.
Κατά την Τουρκία – και κατά πολλούς εγχώριους υποστηρικτές των τουρκικών απόψεων – τα νησιά δεν έχουν ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα. Όπως προκύπτει όμως από τη Συνθήκη για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) του Montego Bay (1982), τα νησιά έχουν κατ’ αρχήν ίδια δικαιώματα με τις ηπειρωτικές ξηρές. Συγκεκριμένα στο Άρθρο 121, Παράγραφος 2 αναφέρεται ότι: «Με την εξαίρεση των προβλεπόμενων στην Παράγραφο 3, η αιγιαλίτιδα ζώνη, η συνορεύουσα ζώνη, η αποκλειστική οικονομική ζώνη και η υφαλοκρηπίδα μιας νήσου καθορίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις της παρούσας Σύμβασης που εφαρμόζονται και σε κάθε άλλο χερσαίο έδαφος.»
Ποιες όμως είναι οι εξαιρέσεις που προβλέπονται στην Παράγραφο 3; Ιδού τί αναφέρεται σχετικά: «Βράχοι οι οποίοι δεν μπορούν να συντηρήσουν ανθρώπινο μόνιμο πληθυσμό ή οικονομική ζωή δεν θα έχουν αποκλειστική οικονομική ζώνη ή υφαλοκρηπίδα». Το συμπέρασμα είναι σαφές: Τα νησιά που έχουν πληθυσμό και οικονομική ζωή μπορούν να έχουν και πλήρη δικαιώματα ΑΟΖ.
Όπως προκύπτει από τα παραπάνω, μεγάλης σημασίας για την αναγνώριση θαλασσίων δικαιωμάτων είναι τα νησιά να διαθέτουν πληθυσμούς και οικονομική δραστηριότητα. Αυτό αφορά έναν μεγάλο αριθμό μικρών ή και πολύ μικρών ελληνικών νησιών στο Αιγαίο, αλλά αφορά ιδιαιτέρως το σύμπλεγμα Καστελλορίζου για τους λόγους που προαναφέραμε.
Εύλογα λοιπόν ανακύπτει το ερώτημα: γιατί όλα αυτά τα χρόνια (από το 1982!) στη Στρογγύλη υπάρχει μόνο στρατιωτικό φυλάκιο; Γιατί το ελληνικό κράτος δεν χρηματοδότησε έναν μικρό εποικισμό της νήσου για να ενισχύσει τη θέση του σε ένα στρατηγικό θέμα; Από το 1982 δόθηκαν μίζες για εξοπλιστικά, έγιναν πανάκριβα έργα για τους Ολυμπιακούς του 2004 (και όχι μόνο), πληρώθηκαν άφθονες αργομισθίες στο δημόσιο και γενικά κατασπαταλήθηκαν, διασπαθίστηκαν, ενθυλακώθηκαν δισεκατομμύρια!… Σήμερα πάλι δίνονται εκατοντάδες εκατομμύρια για την εγκατάσταση παράνομων μεταναστών σε όλη τη χώρα και τοποθετούνται πανάκριβες γλάστρες με φοίνικες στο κέντρο της Αθήνας. Δεν είχε άραγε το ελληνικό κράτος χρήματα για να κάνει κάτι αντίστοιχο στη Στρογγύλη και να διασφαλίσει έλεγχο κοιτασμάτων αξίας εκατοντάδων δισεκατομμυρίων;
Ας ξεκινήσουν να κάνουν αυτά που πρέπει έστω και τώρα, αντί να προσπαθούν να πείσουν την ελληνική κοινή γνώμη ότι το Καστελλόριζο «είναι μακριά». Η αρχή θα μπορούσε να γίνει με κάποιο μετεωρολογικό ή επιστημονικό σταθμό, μετά με κάποιο φάρο, αργότερα και με την εγκατάσταση μερικών δημοσίων υπαλλήλων που θα τους δοθούν σπίτια και έξτρα κίνητρα.
