Η κατοχική Τουρκία απέσυρε προσωρινά το “Ορούτς Ρέις” από την περιοχή του Καστελλόριζου, προαγγέλλοντας επάνοδο του, ενώ στην κυπριακή ΑΟΖ συνεχίζει τις παράνομες ενέργειες της. Η τακτική αυτή κίνηση από πλευράς Άγκυρας, αποσκοπεί στο να διευκολύνει την Άγκελα Μέρκελ, να αποφευχθούν κυρώσεις κατά της Τουρκίας, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που χρονικά τοποθετείται στις 24 και 25 Σεπτεμβρίου.
Οι προθέσεις θα φανούν και στο σημερινό Συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών, που αναμένεται να συζητήσει το θέμα των κυρώσεων. Η Λευκωσία, επιμένει, πάντως στις κυρώσεις καθώς δεν έχει άλλη επιλογή. Την ίδια ώρα, η Τουρκία θεωρεί πως αυτές οι κινήσεις θα θέσουν την Αθήνα ενώπιον διλημμάτων: Ή να υποστηρίξει τη Λευκωσία, που θα πρέπει να επιμείνει σε κυρώσεις από τη στιγμή που οι παραβιάσεις στην κυπριακή ΑΟΖ συνεχίζονται, ή να διαχωρίσει τη θέση της από την Κύπρο.
Πάντως, δεν μπορεί να θεωρηθεί τυχαίο το γεγονός ότι μόλις το τουρκικό ερευνητικό σκάφος αποχώρησε, ως αποτέλεσμα της μη ανανέωσης της NAVTEX, άρχισαν οι “συνήθεις ύποπτοι” των διπλωματικών παρασκηνίων να κάνουν λόγο για έναρξη διαλόγου, με τις ευλογίες της Μέρκελ. Σε αυτό το κλίμα εισήλθε και η κυβέρνηση Μητσοτάκη, προετοιμάζοντας το έδαφος για την έναρξη διερευνητικών συνομιλιών με την Τουρκία. Ένα διάλογο, που θα προσφέρει σε όλους άλλοθι, πλην όμως επί της ουσίας η Άγκυρα θα συνεχίζει την υλοποίηση των σχεδιασμών της στην Ανατολική Μεσόγειο.
Είναι πρόδηλο ότι η κατοχική Τουρκία, όλη αυτή την περίοδο, έστειλε ξεκάθαρα μηνύματα με πολλούς αποδέκτες. Επιδίωξε να κάνει σεισμικές έρευνες εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και το έπραξε ανενόχλητα. Έθεσε τον ελληνικό στόλο σε κατάσταση συναγερμού και επιχείρησε να δοκιμάσει τις αντοχές του. Το ελληνικό ναυτικό στάθηκε όλη αυτή την περίοδο, απέναντι στους Τούρκους επί ίσοις όροις αν και αριθμητικά ήταν σε δυσχερή θέση. Δεν κινήθηκε, ωστόσο, αποτρεπτικά.
Οι έρευνες έγιναν και θα συνεχιστούν όταν θα επανέλθουν οι Τούρκοι. Επιβεβαίωσαν πως αντιμετωπίζουν ενιαία τον χώρο από τον Έβρο μέχρι την Κύπρο. Διέκοψαν προσωρινά τις έρευνες στην ελληνική υφαλοκρηπίδα, συνεχίζουν στην κυπριακή ΑΟΖ. Η κίνηση με την ανανέωση της NAVTEX στην κυπριακή ΑΟΖ έγινε γνωρίζοντας πως οι αντιδράσεις θα είναι λιγότερες και πως ο αδύνατος κρίκος σε αυτή την αλυσίδα των εξελίξεων είναι η Κύπρος.
Δεν υπάρχει κίνδυνος σύγκρουσης, όπως με την Ελλάδα, καθώς η Κυπριακή Δημοκρατία δεν διαθέτει αποτρεπτικές δυνατότητες. Είναι δε σαφές πως όταν θα ξεκινήσουν οι διερευνητικές επαφές Αθήνας και Άγκυρας, η πίεση θα στραφεί στην Κύπρο, η οποία δεν θα έχει άλλη επιλογή, παρά να επιμένει στην επιβολή κυρώσεων κατά της Τουρκίας λόγω των συνεχιζόμενων παραβιάσεων στην ΑΟΖ της. Η Κυπριακή Δημοκρατία θα βρεθεί μόνη; Ίδωμεν.
Παρασκηνιακές διεργασίες για Κύπρο
Οι διάφοροι εν δυνάμει μεσολαβητές θεωρούν πως εάν ασκηθεί πίεση για να λυθεί το Κυπριακό, θα εκτονωθεί πλήρως η ένταση. Είτε δεν γνωρίζουν την Τουρκία είτε θέλουν να κλείσουν ένα ζήτημα που χρονίζει, όπως-όπως, στα μέτρα της Τουρκίας. Η Άγκυρα δεν ασχολείται με τη λύση του Κυπριακού, αλλά με το φυσικό αέριο και το στρατηγικό έλεγχο της περιοχής (“Γαλάζια Πατρίδα”). Άλλωστε η κατοχική Τουρκία έχει διαμηνύσει με δημόσιες τοποθετήσεις πως το πρόβλημα στην ανατολική Μεσόγειο είναι ο διαμοιρασμός των εσόδων.
Ωστόσο, παρασκηνιακά έχουν ξεκινήσει διεργασίες για ανάληψη πρωτοβουλίας μετά τις ψευδοεκλογές στα κατεχόμενα, που θα διεξαχθούν στις 11 Οκτωβρίου (πρώτος γύρος). Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες, σε συνέντευξη Τύπου στη Νέα Υόρκη την περασμένη Τετάρτη, εξήγγειλε τα επόμενα του βήματα: «Μόλις πραγματοποιηθούν (σ.σ. οι ψευδοεκλογές), είναι η πρόθεσή μου να συγκαλέσω ξανά τους πέντε βασικούς εταίρους –τις εγγυήτριες δυνάμεις και τις δύο κοινότητες– και επίσης να ξαναρχίσω τον διάλογο με τους ηγέτες των δύο κοινοτήτων, σε συνέχεια του δείπνου που οργάνωσα στο Βερολίνο, πριν από λίγους μήνες».
Είναι σαφές πως όλες οι κινήσεις, παράλληλες και ταυτόχρονες, παραπέμπουν σε μια λογική “πακετοποίησης”. Για επίλυση ελληνοτουρκικών και Κυπριακού, που επί του παρόντος η Άγκυρα τα αντιμετωπίζει υπό τη μορφή της “σαλαμοποίησης”. Οι διάφοροι μεσολαβητές, με πρώτο βιολί την Άγκελα Μέρκελ, θεωρούν πως με αυτή τη μέθοδο, θα εκτονωθεί η ένταση και θα απαλλαγούν μια για πάντα από αυτό τον “πονοκέφαλο”.SLPREES
