ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ  «ΜΕΣΑΙΩΝΑΣ» –  ΝΕΟΥ ΤΥΠΟΥ ΣΚΟΤΑΔΙΣΜΟΣ

Του Θανάση Μουσόπουλου

Α΄  Μέρος

Αυτόν τον καιρό βγαίνω εκτός εαυτού, για το θέμα των εμβολίων. Από τη μια η αμφίβολης συνταγματικότητας υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού και η «τιμωρία» των «αντιφρονούντων υπαλλήλων» και από την άλλη οι διάφορες θεωρίες συνωμοσίας και καταστροφής όσων αντιτίθενται στον εμβολιασμό ή στην υποχρεωτικότητά του.

Τον προβληματισμό μου θα επιχειρήσω ψύχραιμα να ξεδιπλώσω στο κείμενό μου. Τα σχετικά θέματα καταλήγοντας τα συνδέω με το κράτος πρόνοιας και τον (νεο)φιλελευθερισμό. Σημειώνω πάντως, ότι δεν είναι η πρώτη φορά που η ανθρωπότητα βρίσκεται σε παρόμοια κατάσταση.

Πριν από λίγο διάβαζα στο διαδίκτυο για τις αντιρρήσεις που γέννησε η έλευση του ηλεκτρισμού. Πίστευαν κάποιοι  ότι θα ακολουθήσει καταστροφή…

Μεσαίωνας…

*

Ξεκινώ από ένα πρόσφατο δημοσίευμα:

«Όπως αναφέρει η εφημερίδα Πελοπόννησος πριν λίγες ημέρες στο Τμήμα Χημειοθεραπείας του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου νοσηλεύτρια εξέφρασε τη δική της άποψη για το εμβόλιο στην κόρη καρκινοπαθούς που συνόδευε τον άρρωστο πατέρα της. Όλα ξεκίνησαν, όταν η κόρη ασθενούς προσκόμισε το πιστοποιητικό εμβολιασμού της κατά του κορονοϊού, ώστε να συνοδεύσει τον πατέρα της. Τότε, όπως αναφέρει το δημοσίευμα του pelop.gr η νοσηλεύτρια της είπε: «Έχετε κάνει εμβόλιο; Καλά να πάθετε. Σε δύο – τρία χρόνια θα είστε κι εσείς εδώ» αφήνοντας άναυδη την γυναίκα, η οποία άρχισε να φωνάζει στη νοσηλεύτρια. Το περιστατικό έληξε χωρίς να κληθεί η αστυνομία, ενώ η κόρη ενημέρωσε το ιατρικό προσωπικό για το απαράδεκτο περιστατικό».

*

Δεν είναι πρώτη φορά που μιλώ για Μεσαίωνα. Στο άρθρο μου «Ο Σύγχρονος κόσμος με σύγχρονη ματιά – Γιάλομ – Χομπσμπάουμ – Χαράρι» (2020) ξεκινώ με τη διαπίστωση:

«Και πριν ξεσπάσει η παγκόσμια πολυεπίπεδη λαίλαπα της πανδημίας του κορονοϊού είχαμε σημειώσει ότι η ανθρωπότητα βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι. Η πανδημία πιθανόν θα επιταχύνει τα πράγματα. Προσωπικά, εδώ και δεκαετίες, μιλούσα για έναν Μεσαίωνα. Λέγοντας αυτό εννοώ ότι προσεγγίζουμε την πραγματικότητα με καθιερωμένα μέσα και τρόπους. Έχουμε, θα λέγαμε, επιλέξει μια μοναδική οπτική γωνία, που εμφανίστηκε κατά τη λεγόμενη περίοδο του Διαφωτισμού.

Για τον σύγχρονο κόσμο οφείλουμε να έχουμε σύγχρονη ματιά, αιρετικούς ενίοτε μα χρήσιμους οδηγούς. Απαραίτητους για να δούμε τον κόσμο από την αρχή».

*

Πολλές φορές χρησιμοποιούμε τον όρο «μεσαιωνικός».

Ο συγγραφέας Πάτροκλος Χατζηαλεξάνδρου σε σχετικό άρθρο σημειώνει: «Σίγουρα θα σας περάσει από το νου πως οι μεσαιωνικοί άνθρωποι ήσαν αγράμματοι, αμόρφωτοι, ακαλλιέργητοι κι ως επί το πλείστον, βάρβαροι. […] Γενικότερα, στο άκουσμα της λέξης, μας έρχονται στον νου έννοιες όπως ο σκοταδισμός, η οπισθοδρόμηση, η βαρβαρότητα κι η στασιμότητα. Εν ολίγοις, εξοβελισμός ανθρώπινων αξιών και παύση κάθε πολιτιστικής εξέλιξης. Τι ακριβώς λοιπόν ήταν ο Μεσαίωνας; »

Τα συμβατικά χρονικά πλαίσια  του Μεσαίωνα ορίζονται  (από πολλούς) συνήθως από το 330 μ.Χ. ως το 1453 μ.Χ. […] Όμως, κάθε περιοχή της Ευρώπης, με τις ιδιαίτερές της παραδόσεις και θεσμούς, βίωσε υπό διαφορετικές συνθήκες την έναρξη αυτής της σημαντικής περιόδου […] Οι άνθρωποι που ζήσανε στην αρχή αυτής της περιόδου, δεν γνώριζαν ότι ζούνε στο Μεσαίωνα, αλλά, όπως κι εμείς σήμερα, θεωρούσανε πως ζούνε στη σύγχρονη γι’ αυτούς εποχή!».

Για τον Μεσαίωνα υπάρχουν πολλοί μύθοι. Λέγονται πολλά αυθαίρετα, γίνονται συνήθως γενικεύσεις.  Από τις μελέτες και  έρευνες κατέληξα σε μερικά συμπεράσματα. Η βασική αίσθησή μου είναι ότι όλος ο Μεσαίωνας διακατέχεται από μια θεοκρατική επιβολή.  Πάντοτε υπάρχει εξαίρεση στον κανόνα.

Αναζητώντας στοιχεία στο Διαδίκτυο, στη Μηχανή του Χρόνου συγκεκριμένα, βλέπουμε ότι  κατά τη γνώμη άλλων ο Μεσαίωνας ή Σκοτεινοί  χρόνοι οριοθετείται   από την ύστερη Αρχαιότητα έως την Αναγέννηση (476 μ.Χ.- 1492 μ.Χ.). Στα 1000 περίπου χρόνια Μεσαιωνικής Ιστορίας, κύριο χαρακτηριστικό είναι η στροφή προς τον συντηρητισμό, αλλά και η επιβολή της θεοκρατίας.

Μέσα στο μεσαιωνικό κλίμα, όμως, γεννήθηκε η Αναγέννηση. Ίδρυση Πανεπιστημίων, μετακινήσεις πληθυσμών, νέες πρακτικές  δημιούργησαν  και  νέες καταστάσεις.

Στο τεύχος που εξέδωσα  για τη Μεσαιωνική Φιλοσοφία (στο Σεμινάριο «Ελληνική Διαχρονία» 2018) σημειώνω: «Από τον 13^ο αιώνα παρουσιάζονται αλλαγές στο οικονομικό, κοινωνικό και πολιτιστικό επίπεδο που οδηγούν στο πέρασμα από τον μεσαιωνικό  στον  νεότερο  κόσμο. Δημιουργείται  ένα γενικότερο κλίμα αναζήτησης και εξερεύνησης».

Μια εποχή γεννιέται μέσα σε μία άλλη εποχή. Να  προσθέσουμε ότι ο 15^ος αιώνας  είναι πραγματικά μια εποχή μετάβασης, στην οποία συγκρούονται  και ενυπάρχουν ταυτόχρονα στοιχεία ζύμωσης δύο εποχών.  Σημαντικό ρόλο παίζει η εφεύρεση της τυπογραφίας.

*

Τα αναφέρω αυτά για να υποβάλω ένα ερώτημα και έναν προβληματισμό: Πώς υποδέχτηκαν αυτή την νέα εφεύρεση, άραγε…

Ο Mark Cartwright, στο πρόσφατο άρθρο με τίτλο «Η επανάσταση της τυπογραφίας στην Αναγεννησιακή Ευρώπη» δίνει πολλές πληροφορίες  για τον ρόλο της τυπογραφίας.  Μιλά για τον Ιωάννη Γουτεμβέργιο (Johannes Gutenberg, 1400 – 3 Φεβρουαρίου 1468) που γύρω στα 1455 δημοσίευσε το πρώτο βιβλίο,  τη Βίβλο σε λατινική μετάφραση – τη Βουλγάτα.

Ακολούθησε αύξηση τυπωμένων βιβλίων, τυπογράφων, τυπογραφείων, βιβλιοθηκών.  Η γνώση μεταδίδεται ραγδαία, παρατηρείται «διεύρυνση της πνευματικής καλλιέργειας, που ως τότε ήταν προνόμιο μόνο του κλήρου και των αριστοκρατών, οδηγώντας στην περίοδο της Αναγέννησης».

Γράφει ο Cartwright «Αρχές όπως η Καθολική Εκκλησία, εναντιώθηκαν σε κάποια βιβλία και τα λογόκριναν ή ακόμα και τα έκαψαν, αλλά η στάση του κοινού απέναντι στα βιβλία και το διάβασμα είχε αλλάξει για πάντα μέχρι τότε […] Μέχρι και τα τέλη της μεσαιωνικής περιόδου μόλις ένας στους δέκα ανθρώπους μπορούσε να διαβάσει μακροσκελή κείμενα. Με τον ερχομό την τυπογραφικής μηχανής, ο αριθμός αυτός δε θα ξαναβρισκόταν ποτέ τόσο χαμηλά».

Και σε άλλο σημείο «Η Καθολική Εκκλησία ενδιαφερόταν συγκεκριμένα για κάποια βιβλία τα οποία ενδεχομένως οδηγούσαν τους ανθρώπους σε αμφισβήτηση του τοπικού τους κλήρου ή ακόμα και σε απομάκρυνση από την Εκκλησία. Ορισμένα από εκείνα τα έργα είχαν πρωτοεκδοθεί ίσως και πάνω από έναν αιώνα νωρίτερα σε χειρόγραφη μορφή, αλλά τώρα, χάρη στις έντυπες εκδόσεις, απολάμβαναν ένα νέο κύμα δημοτικότητας».

*

Μετά την Αναγέννηση ακολουθεί ο Διαφωτισμός, οι  διάφορες Επαναστάσεις, οι βαθιές αλλαγές σε πολιτικό, οικονομικό, πολιτιστικό επίπεδο. Και  στον υπόδουλο ελληνισμό, κατά τους αιώνες της οθωμανικής κατοχής, σημαντικό ρόλο παίζει  η εμφάνιση της τυπογραφίας. Γι’ αυτό το θέμα δε θα πούμε πολλά. Θα παραθέσω μόνο ένα δημοσίευμα του Φίλιππου Ηλιού. Απηχεί το γενικότερο κλίμα και τη στάση πολλών εναντίον του Διαφωτισμού – μια και γιορτάζουμε τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821. Η στάση εναντίον του Διαφωτισμού και των Διαφωτιστών κρατά ως τις μέρες μας.

«ΤΥΦΛΩΣΟΝ   ΚΥΡΙΕ  ΤΟΝ ΛΑΟΝ ΣΟΥ – Οι προεπαναστατικές κρίσεις και  ο  Ν . Σ. Πίκκολος» του Φίλιππου Ηλιού στον Ερανιστή  11(1974)

«Κατά το έτος 1820, πατριαρχεύοντος μεν του Γρηγορίου, διερμηνεύοντος δε του Ιωάννου Καλλιμάχη, ηγευμονεύοντος δε του Μιχαήλ Σούτζου εν Μολδαυία, του δε Αλεξάνδρου Σούτζου εν Βλαχία,  ο Σιναΐτης Ιλαρίων έδωκε γνώμην να τιμωρηθώσι με θάνατον πέντε σπουδασταί και ηπείλησε να φέρουν τον Κοραήν σιδηροδέσμιον».

Το σατιρικό αυτό κείμενο του  1820, απόσπασμα από  ανέκδοτη επιστολή  του Νικολάου Σάββα  Πίκκολου, αποδίδει καλά, με τον τρόπον του,  τις εκρηκτικές εντάσεις  και τις ρήξεις που γνώρισε  η  ελληνική  πνευματική  κοινωνία  στα τρία χρόνια που προηγήθηκαν από την επανάσταση του 1821. Από την άποψη αυτή αποτελεί καλό   δείκτη για την βιαιότητα με την οποία εκτυλίχθηκε, αλλά και βιώθηκε από τους ενδιαφερομένους, η σημαντικότερη ιδεολογική κρίση του ελληνισμού στον αιώνα των Φώτων, όταν στα χρόνια 1819 – 1821 με το κίνημα του Διαφωτισμού, μέσα σε
μια  πολλαπλά  δυσμενή συγκυρία , έδινε και έχανε, χωρίς να  υποστέλλει τις σημαίες του,  τη  μεγάλη μάχη που του είχαν επιβάλει οι συνασπισμένοι, αυτή τη φορά, αντίπαλοί του».

(συνέχεια και τέλος στο επόμενο κείμενο)

ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ

ΞΑΝΘΗ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2021

 

 

 

 

 

 

 

ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ  «ΜΕΣΑΙΩΝΑΣ» –  ΝΕΟΥ ΤΥΠΟΥ ΣΚΟΤΑΔΙΣΜΟΣ

Του Θανάση Μουσόπουλου

Β΄  Μέρος (τέλος)

 

Θα  συνεχίσουμε και ολοκληρώσουμε το κείμενό μας εστιάζοντας  –  πολύ συνοπτικά – στο θέμα του εμβολιασμού και γενικότερα της πανδημίας.

Η μία πλευρά των προβλημάτων είναι πώς βλέπουμε τον Άνθρωπο και την Επιστήμη, η άλλη πλευρά είναι η Κοινωνία και το Κράτος.  Αναφέραμε στο πρώτο μέρος κάποιες θέσεις μου. Να διευκρινίσω ότι είμαι υπέρ του εμβολιασμού – εμβολιάστηκα – διαφωνώ όμως με τον πιεστικό τρόπο με τον οποίο επιβάλλεται  ο εμβολιασμός. Πιστεύω στην Πειθώ και όχι στη Βία.

Θεωρώ ότι ενώ ο κορονοϊός και η πανδημία είναι θέμα βιολογικό / ιατρικό, η αντιμετώπισή του είναι θέμα πολιτικό, οικονομικό, γενικότερα γεωπολιτικό – η νέα κατάσταση του πλανήτη, σε σχέση με θέματα εξουσίας και  κυριαρχίας.  Θα δώσουμε τον λόγο σε τρεις ειδικούς.

  Ο Νίκος Μουζέλης  καθηγητής  στη London School of Economics, μιλώντας για  «Το κράτος πρόνοιας, τα αδιέξοδα και η λύση» αναλύει τα πολλά σύγχρονα προβλήματα και καταλήγει:

«Το κοινωνικό κράτος με τους πόρους που διαθέτει σήμερα θα μπορούσε να προσφέρει υψηλού επιπέδου κοινωνικές υπηρεσίες ­ αν αυτές στόχευαν όχι τις μεσαίες/εύπορες τάξεις αλλά το 1/3 του πληθυσμού που τις έχει πραγματικά ανάγκη. Αυτή η αντίληψη, που αποτελεί ακόμη ταμπού στον χώρο της Αριστεράς, λαμβάνει σοβαρά υπόψη της πως, είτε της αρέσει είτε όχι, ζούμε τις λεγόμενες κοινωνίες των 2/3. Μέσα σε τέτοιες κοινωνίες η αρχή της καθολικότητας των παροχών αντί να αμβλύνει το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών το εντείνει. Άρα η μόνη λύση στο αδιέξοδο είναι το πέρασμα από τη σημερινή άδικη, μίζερη και άκρως αναποτελεσματική καθολικότητα σε αυτό που μερικοί ερευνητές ονομάζουν «γενναιόδωρη επιλεκτικότητα». Αυτό σημαίνει, όσον αφορά τις υπηρεσίες του κοινωνικού κράτους, τίποτα «δωρεάν» για τις εύπορες τάξεις και τελείως δωρεάν ποιοτικές υπηρεσίες στο 1/3 του πληθυσμού που τις έχει ανάγκη».

Ο Σπύρος Κοντοσώρος αναφερόμενος εξάλλου στον  Νεοφιλελευθερισμό  σημειώνει  ότι «είναι μία εκσυγχρονισμένη εκδοχή της κλασικής φιλελεύθερης οικονομίας (καπιταλισμός). Αποτελεί κατ’ αρχήν μία οικονομική θεωρία η οποία συνδέεται άμεσα με την πολιτική και ιδίως με το ρόλο του κράτους τις σχέσεις μεταξύ των ιδιωτών […] Κάθε είδους οικονομικές συναλλαγές θα πρέπει να ρυθμίζονται σε ελάχιστο βαθμό από το κράτος και τους θεσμούς του και σε σχεδόν απόλυτο βαθμό από τους κανόνες -αν αυτοί υπάρχουν – της ελεύθερης αγοράς […] Δεν μιλάμε για κοινωνικό κράτος πρόνοιας (=πατερναλιστικό κράτος κατά τους νεοφιλελεύθερους), το οποίο στηρίζει τους αδύναμους, αλλά για ένα κράτος του οποίου οι πολίτες στηρίζονται αποκλειστικά στις δικές τους δυνάμεις για να καταφέρουν να επιτύχουν ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης».

  O Σπύρος Μανουσέλης ξεκινώντας το άρθρο του «Ο νέος πανδημικός σκοταδισμός»  διαπιστώνει: «Στο πλαίσιο της βαθιάς υγειονομικής κρίσης που αντιμετωπίζουμε, ο κοινωνικός ρόλος της επιστημονικής κοινότητας δεν είναι να προσφέρει έτοιμες «λύσεις» στα προβλήματά μας, αλλά να θέτει τα αποφασιστικά σε κάθε περίπτωση ερωτήματα και να προτείνει τα καταλληλότερα εργαλεία για την επίλυσή τους. Όταν αυτό δεν συμβαίνει, όταν δηλαδή οι επιστήμονες παραβλέπουν ή αθετούν την αναγκαία μεθοδολογική και διαφωτιστική λειτουργία τους, τότε από ερευνητές της πραγματικότητας μετατρέπονται σε «ειδικούς»: αναλαμβάνουν τον ρόλο – αλλά όχι και την ευθύνη! – της επίλυσης προβλημάτων που δεν ανήκουν στη δικαιοδοσία της επιστήμης, αλλά της πολιτικής»

*

Στα τέλη του 2020 και αρχές του 2021 στη σειρά «Κείμενα προβληματισμού τον καιρό της πανδημίας» δημοσίευσα τα άρθρα  «Άλλο Ανθρωπισμός – Άλλο Ανθρωποκεντρισμός» και  «Επιστήμη – Επιστημονισμός και Ηθική ευθύνη του επιστήμονα».  Θα παραθέσω  χαρακτηριστικά  βήματα του προβληματισμού  μου.

Η πανδημία και ο εγκλεισμός αλλάζουν ήδη πολλά δεδομένα της ατομικής και κοινωνικής ζωής. Η ανθρωπότητα εισπράττει από μία διαφορετική γωνία την περιλάλητη Παγκοσμιοποίηση.

Οι φιλόσοφοι, οι ιστορικοί, οι ποιητές είναι νυν και αεί χρήσιμες φωνές. Οι πολιτικοί, οι γιατροί, οι θρησκευτικοί ταγοί διαχειρίζονται κατ’ ουσίαν καταστάσεις ή τις κατευθύνουν όπου θεωρούν επωφελές για την άποψή τους.

Ο κορονοϊός είναι τέκνο της δικής μας στάσης κατά τους  δύο τελευταίους αιώνες. Ο Διαφωτισμός διακήρυξε τη μοναδική  αξία της λογικής, του ορθού λόγου. Διατυπώθηκε έτσι το δόγμα «Η γνώση είναι δύναμη». Στα χρόνια μας φτάσαμε στην αποθέωση της Οικονομίας και του Κέρδους,  στην Παγκοσμιοποίηση. Η Πανδημία είναι η άλλη όψη της Παγκοσμιοποίησης.

Ενώ ξεκινήσαμε με τον Ουμανισμό – τον Ανθρωπισμό καταντήσαμε στον Ανθρωποκεντρισμό. Ο Άνθρωπος είναι ο σκοπός του Σύμπαντος. Όλα γεννήθηκαν για να εξυπηρετούν και προσκυνούν τον Άνθρωπο.

Βρισκόμαστε σαν σύγχρονοι Ηρακλείς στο κρίσιμο δίστρατο: Ανθρωπισμός ή Ανθρωποκεντρισμός. Το πρώτο οδηγεί στη σωτηρία του Σύμπαντος Κόσμου, το δεύτερο οδηγεί στην καταστροφή όλων πλην του έρημου βουλιμικού ανθρώπου.

Πολλοί  βλέπουν ότι στις μέρες μας την επιστήμη  τη θεωρούμε ως θρησκεία, κι έτσι την προσκυνούμε. Ο ειδικός πιστεύει πως διαθέτει ιδιαίτερα προνόμια. Μιλώντας με την ειδική γλώσσα είναι κυρίαρχος και παντοδύναμος.

Ο επιστημονισμός, με διάφορες αμφιέσεις, έχει καθιερωθεί σαν κυρίαρχη ιδεολογία. Αναπτύσσεται ένας «ξέφρενος αγώνας δρόμου για τη λεγόμενη «πρόοδο».  Το κυνήγι – πάση θυσία – της προόδου οδήγησε στην οικολογική κρίση και στη γενικότερη κρίση του πολιτισμού μας.

*

  Κλείνω τον περίπατό μας με το θέμα που προκάλεσε τον προβληματισμό μας.

  Η διαχείριση της Πανδημίας δίνει την ευκαιρία για  τον περιορισμό του κράτους πρόνοιας και των δικαιωμάτων των εργαζομένων. Από την άλλη, στο όνομα των αντιεμβολιαστών συσσωματώνονται τα πιο  περίεργα και ετερόκλητα στοιχεία.

  Στο καθαρά θέμα των εμβολίων διαβάζουμε σε πρόσφατο κείμενο του βιολόγου – συγγραφέα – δημοσιογράφου  Βαγγέλη Πρατικάκη:

«Μόνο το 55% του ελληνικού πληθυσμού είχε εμβολιαστεί πλήρως έναντι του κορονοϊού μέχρι τις 26 Αυγούστου, καθώς μεγάλη μερίδα πολιτών αντιμετωπίζει τα εμβόλια είτε με δυσπιστία είτε με σθεναρή άρνηση.

Από τα τσιπάκια του Μπιλ Γκέιτς μέχρι τους υποτιθέμενους κινδύνους για το αναπαραγωγικό σύστημα, κάποιοι ισχυρισμοί των αντεμβολιαστών είναι τόσο ακραίοι, ώστε δύσκολα βρίσκει κανείς λογικά επιχειρήματα ως απάντηση.

Υπάρχουν όμως και οι ευλογοφανείς ανησυχίες των σκεπτικιστών που ίσως καθησυχαστούν από τις τελευταίες μελέτες».

  Θα μπορούσα να παραθέσω πολλά.  Επιλέγω ένα μόνο: Ο καθηγητής  φαρμακολογίας Αχιλλέας Γραβάνης βάζει στο στόχαστρο τους επιστήμονες που ενισχύουν το αντιεμβολιαστικό κίνημα.

«Η στάση  των ελαχίστων ‘επιστημόνων’ που προΐστανται του αντιεμβολιαστικού κινήματος, ιδιαίτερα γιατρών και φαρμακοποιών είναι αδιανόητη. Είναι οι εκπρόσωποι του νέου μεσαίωνα. Έχουν πάρει στο λαιμό τους χιλιάδες συνανθρώπους μας, αμφισβητούν με επιχειρήματα χαρτορίχτρας επιστημονικά και κλινικά δεδομένα που έχουν δημοσιευθεί μετά από επιστημονική κρίση και αξιολόγηση στα κορυφαία επιστημονικά περιοδικά. Χιλιάδες επιστημονικές δημοσιεύσεις τεκμηριώνουν την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των εμβολίων».

*

  Σταματώ το κείμενό μου, ελπίζοντας ότι φώτισα διάφορες πλευρές  χωρίς φανατισμό και μονομέρεια. Κάπου διάβασα ότι θέλοντας και μη  ζούμε στην εποχή μας, προσπαθούμε όμως να δούμε και λίγο διαφορετικά.

  Όπως  είπε ο Πάτροκλος Χατζηαλεξάνδρου:

«Οι άνθρωποι που ζήσανε στην αρχή αυτής της περιόδου, δεν γνώριζαν ότι ζούνε στο Μεσαίωνα, αλλά, όπως κι εμείς σήμερα, θεωρούσανε πως ζούνε στη σύγχρονη γι’ αυτούς εποχή!».

ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ

ΞΑΝΘΗ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2021