ΤΟ ΝΕΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΜΠΑΡΜΠΟΥΤΗ
«Όταν τελειώνει η χαρά» (εκδ. Σπανίδη)
Του Θανάση Μουσόπουλου
Οι λογοτέχνες οφείλουν να μιλούν στην εποχή τους και να τους κατανοούν οι άνθρωποι της εποχής τους. Αυτό σημαίνει ότι οι δημιουργοί εισπράττουν τα προβλήματα του καιρού τους, τα εκφράζουν, τα μετουσιώνουν σε τέχνη που, στη συνέχεια, απολαμβάνουν οι συνάνθρωποί τους.
Οι σκέψεις αυτές γεννήθηκαν καθώς διάβαζα το νέο μυθιστόρημα του Κώστα Μπαρμπούτη που πρόσφατα είδε το φως από τις εκδόσεις Σπανίδη, με τίτλο «Όταν τελειώνει η χαρά». Θα μας δοθεί η ευκαιρία να προσεγγίσουμε το έργο του γενικότερα.
Ο Κώστας Μπαρμπούτης γεννήθηκε στην Ηράκλεια Σερρών. Είναι γιατρός στο επάγγελμα. Έζησε πολλά χρόνια στο εξωτερικό (Σόφια Βουλγαρίας) όπου σπούδασε και εργάστηκε στο πανεπιστήμιο. Επαναπατρίστηκε και ζει στη Θεσσαλονίκη, στην Ηράκλεια και στην Ξάνθη. Ακόμη από τα εφηβικά του χρόνια ασχολήθηκε με την ποίηση και αργότερα με την πεζογραφία. Έχει ακόμη συγγράψει και επιστημονικές εργασίες, πολλές από τις οποίες δημοσιεύτηκαν σε ιατρικά συνέδρια και ιατρικά περιοδικά.
Έχει πλούσιο λογοτεχνικό έργο, για το οποίο έχω γράψει στο παρελθόν. Έχω κυρίως παρουσιάσει την ποίησή του. Ένα δείγμα όπου ο ποιητικός οικουμενισμός τίθεται σε αντιπαράθεση με την κοινωνία της αγοράς και του αστάθμητου κέρδους.
Βγαίνει το φεγγάρι. / Τώρα ρίχνει λίγο φως, /
φως λιγνό φέγγει / στην ερημιά του τοπίου… /
Πανσέληνος, η σελήνη κόκκινη… / Θαρρείς ματωμένη /
απ’ τα αίματα που χύνονται στη γη… /
Σαν να έφτασαν τα αίματα τόσο ψηλά / που έβαψαν κόκκινο και το φεγγάρι…
Θα φωτίσουμε το πρόσφατο πεζογραφικό του έργο, που απεικονίζει παραστατικά την εποχή μας. Το 2019 παρουσίασε το μυθιστόρημα, στις εκδόσεις Σπανίδη, «Άνθρωποι στους δρόμους» όπου φαίνεται το σύγχρονο βλέμμα του Κώστα Μπαρμπούτη:
«Ο Αργύρης άρχισε να ταξιδεύει συχνά προς Ξάνθη. Ένιωθε καλύτερα ανάμεσα στους δικούς του, θαρρείς κι έβρισκε σε αυτούς καταφύγιο και προστασία από κάποια άγνωστη, αλλά πολύ επικίνδυνη απειλή. Ο πατέρας του που αρχικά του έδειχνε την δυσαρέσκειά του σε κάθε συνάντησή τους, αποφάσισε να μπει στο ρόλο του σαν πατέρας και προστάτης και τον παρηγορούσε, τον παρότρυνε δε για κάποιο διάστημα να γυρίσει κοντά τους στο σπίτι και να προσπαθήσει να ησυχάσει, να ηρεμήσει και μετά από εύλογο χρονικό διάστημα να προσπαθούσε ξανά. Όλα τα απέδιδε σε κάποια διανοητική υπερκόπωση και πίστευε, πως, όπως κάθε κόπωση έτσι και η δική του ήθελε την ξεκούρασή της. Ο Αργύρης, όμως, δίσταζε να το κάνει κι επέμενε, πως πρέπει να συνεχίσει και να τελειώσει, ελπίζοντας βαθιά μέσα του πως θα μπορούσε να τα καταφέρει. Δεν έβγαινε έξω παρά μόνο αργά τη νύχτα. Πήγαινε μακρινές βόλτες και γύριζε μετά τα μεσάνυχτα. Έτρωγε λίγο και είχε χάσει κιλά. Το όμορφο κορμί του είχε αρχίσει να παραμορφώνεται».
Το 2021 στο νέο του μυθιστόρημα «Όταν τελειώνει η χαρά» παρακολουθεί τον τρόπο με τον οποίο μεταμορφώνονται οι άνθρωπο με το πέρασμα του χρόνου. Οι σχέσεις ξεφτίζουν, ενώ ο άνθρωπος αναζητεί το καινούριο, παγιδεύεται ή αυτοπαγιδεύεται.
Ώρες ώρες επιβεβαιώνεται το «ενός κακού μύρια έπονται».
Διαβάζουμε στο Οπισθόφυλλο του βιβλίου:
«Πρόκειται για την ιστορία μιας απλής γυναίκας της επαρχίας, που αγαπά και παντρεύεται έναν άντρα με τον οποίο και κάνει οικογένεια, αποκτάει και δυο παιδιά. Αλλά εκεί που όλα πλέον φαίνονται να πάνε καλά και η ευτυχία της να είναι ανέφελη, εμφανίζεται ο διάβολος με την μορφή μιας νεοφερμένης και όμορφης χήρας.
Ο άντρας της ένας φιλήσυχος επαγγελματίας ποτέ του δεν είχε ερωτευτεί την γυναίκα του, την οποία και παντρεύτηκε απλά και μόνον με σκοπό να κάνει οικογένεια και παιδιά. Όμως η όμορφη χήρα μιλάει στην καρδιά του τόσο δυνατά που τώρα αποφασίζει να ακολουθήσει τον δρόμο που του υπαγόρευε το αίσθημα του αψηφώντας κάθε σύμβαση, κάθε σχόλιο, κάθε καταδίκη από το στενό περιβάλλον της μικρής πόλης.
Όμως η γυναίκα του, παίζει καθημερινό θέατρο επιμένοντας πως δεν συμβαίνει τίποτε ενώ είναι εν γνώσει της απιστίας του συζύγου της. Ο μικρός κόσμος της πόλης την θεωρεί αγαθή.. είναι όμως αγαθή;
Την κατακρίνουν ακόμη και τα παιδιά της, για τα οποία και έκαμνε χρόνια ολόκληρα την μεγάλη θυσία. Πού όμως θα την οδηγήσει αυτή της η ‘μεγαλοσύνη’;».
Δεν σκοπεύω να αποκαλύψω την κατάληξη του έργου. Διαβεβαιώνω ότι ο αναγνώστης και η αναγνώστρια του μυθιστορήματος θα παρακολουθήσει ένα σύγχρονο έργο, που διακρίνεται για τη ζωντάνια του λόγου και την αμεσότητα της σύλληψης.
Έχω την αίσθηση ότι ο συγγραφέας, όντας γιατρός, κατάφερε να μεταγγίσει στον αναγνώστη / στην αναγνώστριά του το κοινωνικό και ψυχολογικό πλέγμα της εποχής μας.
Κλείνοντας παραθέτω ένα εργογραφικό σημείωμα του Κώστα Μπαρμπούτη, που αναδεικνύει έναν πληθωρικό δημιουργό.
Ποίηση : Μαύρη ποίηση (2015), Σπανίδης – Σφραγισμένα βιώματα (2016), Οδός Πανός – Ποιητικά ημερολόγια του νου και της καρδιάς (2016), Οδός Πανός – Ο πικρός κύκλος του Αφγανιστάν (2016), Οδός Πανός – Μικρό ορατόριο για μια φτωχή Πετρούλα (2016), Οδός Πανός – Κόκκινοι στίχοι (2016), Οδός Πανός – Αδέσποτοι στίχοι (2016), Οδός Πανός – Πάθη κυπριακά 1955/1977 (2018), Σπανίδης
Μυθιστορήματα: Άνθρωποι στους δρόμους (2019), Σπανίδης
Τα ημερολόγια ενός διανοούμενου ζητιάνου (2020), Σπανίδης
Τα δυο φεγγάρια του κτήματος Καρατζά (2021), Οδός Πανός Παραμύθια: Διδακτικά παραμύθια (2018), Σπανίδης
Δοκίμια-Μελέτες-Ιστορία: Πορτραίτα και παλιές εικόνες (2018), Σπανίδης
Μεταφράσεις: Συλλογικό έργο, Μικρή ανθολογία Βουλγαρικής ποίησης (2016), Οδός Πανός – Συλλογικό έργο, Ανθολογία βουλγαρικής ποίησης (2019), Οδός Πανός
ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ
ΞΑΝΘΗ, ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021