Ξάνθη: Αλέξανδρος Μπαλτατζής, ο πρόσφυγας εμπνευστής του συνεταιριστικού κινήματος
Η φετινή επέτειος μνήμης της συμπλήρωσης 100 χρόνων από τη Μικρασιατική καταστροφή αναμόχλευσε στο νου των περισσότερων άσβεστες μνήμες από το όχι και τόσο μακρινό παρελθόν. Ποτέ άλλοτε στην παγκόσμια ιστορία, ένας βίαιος εκπατρισμός ανθρώπων από τις εστίες τους, όπου διέμεναν και προόδευαν επί αιώνες, δεν σημάδεψε τόσο ανεξίτηλα τη μετέπειτα πορεία ολόκληρων γενεών. Ταυτόχρονα, σημάδεψε και την πορεία μιας ολόκληρης χώρας που είδε την κοινωνική εικόνα της να μεταβάλλεται και να μετεξελίσσεται από την εγκατάσταση χιλιάδων προσφύγων.
Η εύθραυστη αυτή ιστορική μνήμη, παρά τα εκατό χρόνια που πέρασαν, δεν μπορεί παρά να καταγράψει τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι χιλιάδες πρόσφυγες όλων των ηλικιών από τη στιγμή που εγκαταστάθηκαν στη νέα τους πατρίδα, μετά από ένα δύσκολο, επίπονο και πολλές φορές μοιραίο ταξίδι.
Την ίδια στιγμή, καταγράφει και το μεγαλείο αυτών των ανθρώπων που ξαναγεννήθηκαν μέσα από τις στάχτες τους καταφέρνοντας να ορθοποδήσουν, με το να μεταβάλλουν σταδιακά τη δύσκολη ζωή τους και από δακτυλοδεικτούμενοι μιας κοινωνίας, όπου όλοι τους αποστρέφονταν, να γίνουν επιφανή μέλη της, όταν πλέον κατάφεραν να μεγαλουργήσουν και να προσφέρουν σημαντικό και πλούσιο έργο.
Ένας τέτοιος σπουδαίος άνθρωπος κι ένας από τους βασικότερους αναμορφωτές του αγροτικού συνεταιριστικού κινήματος στη νεότερη Ελλάδα ήταν ο Αλέξανδρος Μπαλτατζής. Ο άνθρωπος, που για πρώτη φορά κατάφερε αρχικά να οργανώσει τους πρόσφυγες συμπατριώτες του στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την Ξάνθη, και στη συνέχεια να δημιουργήσει ένα σύγχρονο και αποδοτικό συνεταιριστικό κίνημα για ολόκληρη τη χώρα.
Χρόνια μετά την εγκατάσταση του ιδίου και της οικογένειάς του στην Ελλάδα θα τόνιζε με έμφαση ότι «οι πρόσφυγες μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο αποδείχθηκαν οι καλύτεροι συνεταιριστές. Οργανώθηκαν και συνέβαλαν στην πρώτη μεταπολεμική βιομηχανική ανάπτυξη με τα μεγάλα συνεταιριστικά εργοστάσια στην περιοχή της Ξάνθης, προσδίδοντας στην πόλη μια νέα αναπτυξιακή ταυτότητα».
«Η συμμετοχή των προσφύγων στο συνεταιριστικό κίνημα», υπογραμμίζει, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο Δρ Ιστορίας και επιστημονικός συνεργάτης της έδρας Ποντιακών Σπουδών του ΑΠΘ Θεοδόσης Κυριακίδης, «ήταν καθοριστική για τη διαμόρφωση και εδραίωσή του. Η προσφυγική οικογένεια του Αλέξανδρου Μπαλτατζή εγκαταστάθηκε σε ένα από τα ορεινά χωριά της Ξάνθης, προερχόμενη από το Σοχούμι, αλλά με απώτερη καταγωγή από την Τραπεζούντα και την Αργυρούπολη».
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
