Κατερίνα ΚοκκαλιάρηΠολιτικό ρεπορτάζ
Τετράμηνο «φωτιά» για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις: Επικίνδυνα παιχνίδια Ερντογάν μέχρι τις κάλπες
Νερό στο μύλο της έντασης ρίχνει ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που επενδύει στην αναθεωρητική του ατζέντα για να πετύχει μια καλύτερη εκλογική επίδοση. Το κρεσέντο των προκλητικών δηλώσεων από την πλευρά της Άγκυρας δεν αφήνει κανένα περιθώριο βελτίωσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων τουλάχιστον μέχρι τις κάλπες στη γείτονα και άρα όλα δείχνουν πως έχει ξεκινήσει ένα τετράμηνο «φωτιά». Σε πλήρη ετοιμότητα είναι η ελληνική πλευρά που εκπέμπει σαφές μήνυμα πως η χώρα ούτε απειλείται ούτε εκβιάζεται αλλά αποτελεί παράγοντα σταθερότητας στην περιοχή.
Η ακριβής ημερομηνία των εκλογών στην Τουρκία δεν έχει ακόμα κλειδώσει, ωστόσο όλα δείχνουν κάλπες στις 30 Απριλίου ή στις 14 Μαΐου. Μέχρι τότε θεωρείται δεδομένο πως ο Τούρκος πρόεδρος θα συνεχίζει να επενδύει σε μια εμπρηστική ρητορική απέναντι στη χώρα μας με στόχο να συσπειρώσει το σκληροπηρυνικό ακροατήριο και να κερδίσει ψήφους.
Άλλωστε για τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν οι επόμενες εκλογές αποτελούν την υπέρτατη μάχη επιβίωσης και δεν είναι τυχαίο πως επιδίδεται σε ένα μπαράζ παροχών, καθώς η οικονομία έχει αποδειχθεί η Αχίλλειος πτέρνα του. Παράλληλα αναζητά και άλλους τρόπους για την συσπείρωση της εκλογικής του βάσης και επενδύει σε ένα νεο-οθωμανικό αφήγημα, θέλοντας να δείξει στο ακροατήριο του πως είναι υπολογίσιμος παίχτης στην περιοχή.
Στο πλαίσιο αυτής της στρατηγικής συνεχίζει να εκτοξεύει απειλές εναντίον της χώρας μας και πρόσφατα σημείωσε πως «όσο δεν τα βάζετε μαζί μας στο Αιγαίο, δεν θα τα βάζουμε μαζί σας». Σε λεκτικές ακρότητες επιδίδονται άλλωστε το τελευταίο διάστημα όλο και περισσότεροι Τούρκοι αξιωματούχοι, σε αυτή την μακρόσυρτη προεκλογική περίοδο στη γείτονα. Είναι χαρακτηριστικό πως ακόμα και ο εκπρόσωπος της τουρκικής προεδρίας Ιμπραήμ Καλίν – που συνήθως κάνει πιο ψύχραιμες δηλώσεις – έφτασε στο σημείο να πει πως « όταν υπάρχει παραβίαση δικαιωμάτων, παραβίαση συνόρων ή παρενόχληση κατά της Τουρκίας, η Τουρκία δεν διστάζει να απαντήσει σε αυτές»
Παράλληλα με τις απειλές η τουρκική πλευρά συνεχίζει να ρίχνει λάδι στη φωτιά της έντασης με συγκεκριμένες κινήσεις, ενώ εμμένει στα fake news. Ενδεικτικό της συνεχιζόμενης τουρκικής προκλητικότητας είναι πως πριν από λίγες ημέρες υπήρξε νέο επεισόδιο παρενόχλησης περιπολικού σκάφους του Λιμενικού Σώματος εντός των ελληνικών χωρικών, ενώ συνεχίζονται και οι παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου.
Πάντως ο Τούρκος πρόεδρος δεν θέλει να φανεί πως έχει την αποκλειστική ευθύνη για το κλίμα έντασης στην περιοχή, καθώς εξακολουθεί να κάνει ανοίγματα στη Δύση με στόχο να αποκτήσει τα F 16. Στο πλαίσιο αυτό παίζει όλα τα χαρτιά του και μένει να φανεί πως θα πορευθεί και σε μια σειρά άλλων μετώπων που είναι ανοιχτά. Μάλιστα χθες υπήρξαν … μηνύματα προς την Άγκυρα για την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ μέσα στο 2023 από τον γενικό γραμματέας της Συμμαχίας Γενς Στόλτενμπεργκ. Η κίνηση αυτή έγινε μετά και την επισήμανση από την Στοκχόλμη ότι δεν είναι διατεθειμένη να ικανοποιήσει κάθε τουρκικό αίτημα και μένει να φανεί αν ο Ρετζέπ Ταγίπ Ενρογαν θα παίξει ένα ακόμα παιχνίδι καθυστερήσεων μέχρι τις κάλπες.
Σε πολλαπλά μέτωπα η απάντηση της Αθήνας
Έτοιμη για όλα τα ενδεχόμενα είναι η Αθήνα, καθώς είναι ορατό το ενδεχόμενο όσο πιο κοντά θα έρχονται οι τουρκικές κάλπες τόσο πιο απρόβλεπτος θα γίνεται ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Το ενδεχόμενο μιας προβοκάτσιας ή ακόμα και ενός ατυχήματος δεν μπορεί να αποκλειστεί, ωστόσο το πιθανότερο είναι πως ο Τούρκος πρόεδρος θα επιλέξει μια στρατηγική λεκτικής κλιμάκωσης. Με τον τρόπο αυτό θα καταφέρει να συσπειρώσει το ακροατήριο του, χωρίς ωστόσο να προκαλέσει μια ραγδαία επιδείνωση των σχέσεων του με την Δύση.
«Η Ελλάδα δεν δέχεται υποδείξεις για το πώς θα ασκήσει την κυριαρχία της και τα κυριαρχικά της δικαιώματα. Έχουμε αποδείξει ότι είμαστε δύναμη ειρήνης, αλλά ταυτόχρονα είμαστε και μια δύναμη αυτοπεποίθησης» σημείωσε από την Γαύδο ο πρωθυπουργός. Αυτό που τονίζεται από την ελληνική πλευρά είναι πως οι όποιες διάφορες στην περιοχή μπορούν να επιλυθούν με γνώμονα το διεθνές δίκαιο και αναφέρεται χαρακτηριστικά η οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης με την Αίγυπτο και με την Ιταλία.
Ταυτόχρονα υπογραμμίζεται πως η χώρα μας αποτελεί παράγοντα σταθερότητα στην περιοχή. «Η Ελλάδα ουδέποτε επιχείρησε, ούτε επιχειρεί να επιβάλει τετελεσμένα», τονίζουν χαρακτηριστικά διπλωματικές πηγές και προσθέτουν: «αντιθέτως, καταδικάζει κάθε μορφή επεκτατισμού και αναθεωρητισμού». Ωστόσο επισημαίνεται εμφατικά πως η χώρα μας συνεχίζει να προστατευτεί την κυριαρχία και τα κυριαρχικά της δικαιώματα.
Το επόμενο διάστημα θα συνεχιστεί ο διπλωματικός μαραθώνιος, με την κυβέρνηση να ενημερώνει εταίρους και συμμάχους για την κατάσταση που επικρατεί στην περιοχή. Μάλιστα το Σάββατο ζητήματα περιφερειακού και διεθνούς ενδιαφέροντος με αιχμή τις τελευταίες εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και την Ουκρανία, βρέθηκαν στο επίκεντρο της τηλεφωνικής συνομιλίας που είχε ο Έλληνας πρωθυπουργός με τον Πρόεδρο της Γαλλίας
Παράλληλα η Αθήνα συνεχίζει να επενδύει στην αμυντική της θωράκιση και είναι οριστική η απόφαση της κυβέρνησης να δημιουργηθεί φράχτης 140 χιλιομέτρων στον Έβρο. Αρχικά θα προχωρήσει η κατασκευή των πρώτων 35 χιλιομέτρων στο κεντρικό σημείο– με προϋπολογισμό 100 εκατομμύρια ευρώ- και θα υπάρξει ο σχετικός διαγωνισμός το επόμενο διάστημα
Πάντως ένα νέο μέτωπο έχει ανοίξει στην ελληνική πολιτική σκηνή, καθώς οι αναφορές του υπουργού Παιδείας Αγγέλου Συρίγου για την Τουρκία και το θέμα της απόκτησης F 16 έβαλαν …φωτιές. Μάλιστα προκάλεσαν σφοδρές αντιδράσεις από την αντιπολίτευση αλλά και από εκπροσώπους της ομογένειας.