Μετά την διαπραγμάτευση Τσακαλώτου στο Eurogroup

Ο Κλάους Ρέγκλινγκ μίλησε για την πώληση όλων των δανείων στα funds – Γιατί οι δανειστές ζητούν αλλαγές στο ασφαλιστικό – Τι θα φέρει το συμπληρωματικό Μνημόνιο – Για εποπτεία και μετά το τέλος του προγράμματος μίλησε ο Ντάισελμπλουμ – Οι δανειστές ουσιαστικά δίνουν δόση για τους… ίδιους

Μπορεί η κυβέρνηση αμέσως μετά τη λήξη του χθεσινού Eurogroup να έσπευσε να πανηγυρίσει ότι η αξιολόγηση ολοκληρώθηκε και ότι θα δοθεί η δόση ύψους 10,3 δισ., η προσεκτικότερη, όμως, ανάγνωση τόσο του ανακοινωθέντος όσο και των δηλώσεων των ισχυρών της Ευρώπης κάθε άλλο παρά επιβεβαίωνουν την εικόνα αυτή.

Τόσο από τις δηλώσεις των κ.κ. Ντάισελμπλουμ, Μοσκοβισί και (κυρίως) Ρέγκλινγκ όσο και από το επίσημο κείμενο που εκδόθηκε μετά το Eurogroup προκύπτουν «γκρίζα» και αδιευκρίνιστα σημεία με άγνωστες συνέπειες για τους Έλληνες πολίτες.

Πρώτα και κύρια η κυβέρνηση αποσιωπά τεχνηέντως την αναφορά στο κείμενο των αποφάσεων ότι για να δοθεί η πρώτη δόση θα πρέπει να υπάρξει ένα συμπληρωματικό Μνημόνιο που θα πρέπει να εγκριθεί από τα εθνικά κοινοβούλια («Μετά την ολοκλήρωση της υιοθέτησης όλων των προαπαιτούμενων και υπό την προϋπόθεση ότι θα εγκριθούν από τα εθνικά κοινοβούλια, τα διοικητικά όργανα του ESM αναμένεται να αποδεχθούν το συμπληρωματικό Μνημόνιο και να εγκρίνουν την εκταμίευση της δεύτερης δόσης, βάσει του προγράμματος»).

Ένα δεύτερο στοιχείο έχει να κάνει με την αινιγματική αναφορά του επικεφαλής του ESM στο θέμα των δανείων. Ο Κλάους Ρέγκλινγκ στην παρέμβασή του κατά τη συνέντευξ τύπου έκανε λόγο για «πώληση όλων των δανείων στα ξένα funds» ως μια από τις αλλαγές που θα πρέπει να υπάρξουν προκειμένου να προχωρήσει η εκταμίευση της δόσης. Η γενικόλογη αναφορά του προκαλεί προβληματισμό καθώς με το πολυνομοσχέδιο ήδη η κυβέρνηση έχει ανοίξει την πόρτα στα funds όλων των δανείων («κόκκινων» και «πράσινων») προστατεύοντας την πρώτη κατοικία μόνο μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου του 2017 και μόνο αν η αντικειμενική της αξία δεν ξεπερνά τις 140.000 ευρώ.

Τρίτο στοιχείο η αναφορά στη λίστα των προαπαιτουμένων για τα οποία οι δανειστές ζητούν αλλαγές προκειμένου να δώσουν το «πράσινο» φως για το θέμα της δόσης, του θέματος του ασφαλιστικού. Στη συνέντευξη τύπου μετά τη λήξη του Eurogroup έγινε αναφορά σε ανάγκη αλλαγών στο ασφαλιστικό στη σκιά του τηλεγραφήματος του ΜΝΙ – πριν τη λήξη της συνεδρίασης των ευρωπαίων υπουργών Οικονομικών – για ενστάσεις των δανειστών σχετικά με την εξαγγελία Τσίπρα για το Ταμείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης μέσω του οποίου θα επιχειρηθεί η αντικατάσταση του ΕΚΑΣ.

Δεν θα πρέπει επίσης να περάσει απαρατήρητη η αναφορά του Γερούν Ντάισελμπλουμ ότι «η Ελλάδα θα παραμείνει υπό εποπτεία και μετά το τέλος του προγράμματος» (2018) με δεδομένες τις εξελίξεις που θα υπάρξουν για το χρέος, αφού η όποια ελάφρυνση θα γίνει μετά το 2018, όπως συναίνεσε και το ΔΝΤ χθες.

Σε κάθε περίπτωση οι δανειστές πέταξαν και πάλι το μπαλάκι στην ελληνική πλευρά, αφού πριν από όλα θα πρέπει να κάνει εκείνη πάντα το πρώτο βήμα για όσα ζητάει, παίρνοντας μέτρα και προχωρώντας σε αποκρατικοποιήσεις και είσπραξη των φόρων.

Όσο αυτό θα γίνεται, οι δανειστές θα αξιολογούν και θα αποφασίζουν τόσο για την εκταμίευση των δόσεων, όσο και για «πιθανή ελάφρυνση», που ήταν ο όρος τον οποίο επαναλαμβάνανε επί σχεδόν μία ώρα ο πρόεδρος Ντάισελμπλουμ, ο Επίτροπος Μοσκοβισί και επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ, όσο διαρκούσε η συνέντευξη Τύπου που έδιναν στις 3 τα ξημερώματα (ώρα Ελλάδος) μετά τη λήξη του Eurogroup.

Παράλληλα με τη συμφωνία η κυβέρνηση δέχθηκε ότι θα πρέπει να πετύχει πλεόνασμα 3,5% το 2018 με κάθε κόστος ενώ στην πραγματικότητα με τα 7,5 δισ. της πρώτης «εύκολης» δόσης το μόνο που διασφαλίστηκε είναι η αποπληρωμή των δανειστών και όχι η ανακούφιση ή η ενίσχυση της ελληνικης οικονομίας.

Το μόνο για το οποίο υπήρξε απόλυτη συμφωνία τελικά ήταν το θέμα του «κόφτη» μισθών και συντάξεων καθώς, όπως φαίνεται στην ανακοίνωση του Eurogroup οι δανειστές το θεωρούν «εγγύηση» για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων.
Η απόφαση του Eurogroup
Το Eurogroup καλωσορίζει την πλήρη συμφωνία σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων που επετεύχθη μεταξύ Ελλάδας και θεσμών. Επίσης το Eurogroup υπογραμμίζει με ικανοποίηση το γεγονός ότι οι ελληνικές αρχές και οι ευρωπαϊκοί θεσμοί έφθασαν σε συμφωνία και για τον προληπτικό δημοσιονομικό μηχανισμό, ο οποίος είναι σε πλήρη συμμόρφωση με όσα συμφωνήθηκαν στο Eurogroup της 9ης Μαΐου αναφορικά με την πιθανή υιοθέτηση μόνιμων διαρθρωτικών μέτρων, στα οποία θα περιλαμβάνονται και μέτρα που αφορούν τα έσοδα και θα συμφωνηθούν με τους θεσμούς.

Αυτός προσφέρει περαιτέρω διαβεβαίωση ότι η Ελλάδα θα επιτύχει το πρωτογενές πλεόνασμα που έχει τεθεί ως στόχος στο πρόγραμμα του ESM (3,5% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα), χωρίς παράβλεψη των υποχρεώσεων της Ελλάδας βάσει του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης και του Δημοσιονομικού Συμφώνου.

Το Eurogroup καλωσορίζει, επίσης, την υιοθέτηση από το ελληνικό Κοινοβούλιο των περισσότερων εκ των συμφωνηθέντων προαπαιτούμενων για την πρώτη αξιολόγηση, κυρίως την υιοθέτηση της νομοθεσίας για εφαρμογή δημοσιονομικών παραμετρικών μέτρων που αντιστοιχούν στο 3% του ΑΕΠ και θα επιτρέψουν την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων του 2018, θα ανοίξουν την αγορά πώλησης δανείων και θα οδηγήσουν στη δημιουργία του Ελληνικού Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων και Επενδύσεων, το οποίο θα λειτουργεί με πλήρη ανεξαρτησία.

Το Eurogroup δίνει την εντολή στο EWG να επιβεβαιώσει, εντός των επόμενων ημερών, την πλήρη υιοθέτηση των προαπαιτούμενων βάσει της αξιολόγησης των θεσμών και κυρίως της βελτίωσης της νομοθεσίας που ανοίγει την αγορά πώλησης δανείων και τη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση, καθώς και την ολοκλήρωση των προαπαιτούμενων που θα πρέπει να λάβει η κυβέρνηση και αφορούν τις ιδιωτικοποιήσεις.

Μετά την ολοκλήρωση της υιοθέτησης όλων των προαπαιτούμενων και υπό την προϋπόθεση ότι θα εγκριθούν από τα εθνικά κοινοβούλια, τα διοικητικά όργανα του ESM αναμένεται να αποδεχθούν το συμπληρωματικό Μνημόνιο και να εγκρίνουν την εκταμίευση της δεύτερης δόσης, βάσει του προγράμματος. Η δεύτερη δόση του προγράμματος του ESM θα γίνει τον Ιούνιο (7,5 δισ. ευρώ) ώστε να καλύψει την εξυπηρέτηση του χρέους και να επιτρέψει μία αρχική κάλυψη των χρεών του δημοσίου προς την πραγματική οικονομία.

Οι επόμενες εκταμιεύσεις θα χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη χρεών του δημοσίου και την κάλυψη επιπλέον εξυπηρέτησης του χρέους και θα δοθούν μετά το καλοκαίρι. Αυτές οι εκταμιεύσεις θα δοθούν εφόσον υπάρχουν θετικές αξιολογήσεις από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Οι εκταμιεύσεις που αφορούν την εξυπηρέτηση του χρέους θα συνδεθούν με τα προαπαιτούμενα που αφορούν τις ιδιωτικοποιήσεις, συμπεριλαμβανομένων της δημιουργίας του Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων και Επενδύσεων, της διακυβέρνησης των τραπεζών, της Υπηρεσίας Εσόδων και του ενεργειακού τομέα και θα εγκριθούν από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, από το EWG και από τη διοίκηση του ESM.

Σε πλήρη συμμόρφωση με την ανακοίνωση του Eurogroup της 9ης Μαΐου, και υπό την προϋπόθεση της πλήρους συμμόρφωσης όλων των προαπαιτούμενων από την Ελλάδα και κατόπιν της ολοκλήρωσης της πρώτης αξιολόγησης το Eurogroup εξέτασε σήμερα τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους.

Το Eurogroup συμφώνησε να αξιολογήσει τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους βάσει των ακόλουθων βασικών σημείων (benchmarks) για το όριο κάλυψης των χρηματοδοτικών αναγκών χρηματοδοτικές ανάγκες (GFN): σύμφωνα με το βασικό σενάριο, αυτό θα πρέπει να διατηρηθεί χαμηλότερα από το 15% του ΑΕΠ και μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος και για μεσοπρόθεσμο διάστημα και κατόπιν χαμηλότερα του 20% του ΑΕΠ.

Το Eurogroup επαναλαμβάνει τις ακόλουθες γενικές αρχές που συμφωνήθηκαν στις 9 Μαίου για πιθανά πρόσθετα μέτρα αναφορικά με το χρέος: α. Πρόσβαση στις αγορές προκειμένου το καλυπτόμενο με δημόσιο χρήμα χρέος να καλυφθεί με ιδιωτικό χρήμα, β. Χαλάρωση του επιπέδου αποπληρωμής του χρέους, γ. Παροχή κινήτρων για συνέχιση της προσαρμογής της χώρας ακόμη και μετά το πέρας του προγράμματος και δ. Ευελιξία για κάλυψη της αβεβαιότητας αναφορικά με την πορεία του ΑΕΠ και των επιτοκίων στο μέλλον. Στις 9 Μαίου το Eurogroup επιβεβαίωσε, επίσης, ότι αποκλείεται το «κούρεμα» της ονομαστικής αξίας και ότι όλα τα μέτρα που θα ληφθούν θα είναι πλήρως ευθυγραμμισμένα με τους νόμους της Ευρωζώνης και με τους νομικούς κανόνες λειτουργίας των ESM και EFSF.

Βασιζόμενοι σε αυτές τις αρχές και υπό την προϋπόθεση ολοκλήρωσης του τεχνικού μέρους της όλης εργασίας από το EWG, το Eurogroup συμφώνησε σήμερα σε ένα πακέτο μέτρων για το χρέος, τα οποία θα εφαρμοστούν σταδιακά, ούτως ώστε να καλύψουν τις χρηματοδοτικές ανάγκες και θα είναι εκ των προτέρων και πλήρως ευθυγραμμισμένο με το πρόγραμμα του ESM.

Σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, το Eurogroup συμφωνεί σε ένα πρώτο «πακέτο» μέτρων, τα οποία θα τεθούν σε εφαρμογή μετά την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης έως και το τέλος του προγράμματος και θα περιλαμβάνει:

– Χαλάρωση του «προφίλ» αποπληρωμών των δανείων του EFSF βάσει του τρέχοντος χρονικού ορίζοντα αποπληρωμής,
– Χρήση της διευρυμένης στρατηγικής χρηματοδότησης των ESM/EFSF ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος αναφορικά με τα επιτόκια, χωρίς, όμως, να επιβαρύνει οικονομικά τις άλλες χώρες,
– Επιβολή ορίου (waiver) του περιθωρίου των step-up επιτοκίων που αφορούν τη δόση αποπληρωμής του χρέους που συνδέεται με το ελληνικό πρόγραμμα για το έτος 2017.

Το Eurogroup ζήτησε από τις διοικήσεις ESM και EFSF να θέσουν σε εφαρμογή αυτά τα μέτρα βάσει των κανονισμών τους, αφού έχει γίνει πρώτα προπαρασκευαστική εργασία από το EWG και, όπου είναι απαραίτητο, να προετοιμαστεί η λήψη αποφάσεων από τα αρμόδια όργανα των ESM και EFSF. Η απόφαση της χαλάρωσης του «προφίλ» πληρωμών των δανείων του EFSF και της μείωσης του κινδύνου των επιτοκίων είναι δράσεις που πρέπει να έχουν προτεραιότητα.

Σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, το Eurogroup αναμένει την εφαρμογή του δεύτερου μέρους των προαπαιτούμενων μέτρων, μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος. Αυτά τα μέτρα θα τεθούν σε εφαρμογή εάν η επικυρωμένη ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους την οποία θα συντάξουν οι θεσμοί στο τέλος του προγράμματος δείξει ότι είναι απαραίτητα ώστε να επιτευχθεί το όριο των χρηματοδοτικών αναγκών. Θα υπόκεινται στη θετική αξιολόγηση των θεσμών και του Eurogroup για την εφαρμογή του προγράμματος.