Οι αρχές της Τουρκίας προφυλάκισαν χθες Δευτέρα τον ανταποκριτή μιας γνωστής γερμανικής εφημερίδας, ο οποίος κατηγορείται για διασπορά προπαγάνδας υπέρ μιας τρομοκρατικής οργάνωσης, υποκίνηση του κοινού στη βία και υποκίνηση μίσους, σύμφωνα με ένα πρόσωπο που βρισκόταν μέσα στο δικαστήριο όταν ανακοινώθηκε η απόφαση και σύμφωνα με τον εργοδότη του δημοσιογράφου, τη Die Welt.
Η είδηση της προφυλάκισης του Ντενίζ Γιουτζέλ είναι «πικρή κι απογοητευτική», έκρινε η καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ, προσθέτοντας πως το μέτρο αυτό είναι «δυσανάλογα σκληρό», καθώς «ο Ντενίζ Γιουτζέλ παρουσιάστηκε οικειοθελώς στη δικαιοσύνη και έθεσε τον εαυτό του στη διάθεση (των εισαγγελέων που προΐστανται) της έρευνας».
Αρχικά ο Γιουτζέλ, που έχει διπλή –γερμανική και τουρκική– υπηκοότητα, ετέθη υπό κράτηση τη 14η Φεβρουαρίου, αφού έκανε ρεπορτάζ για τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που αριστεριστές χάκερ υπέκλεψαν από τον προσωπικό λογαριασμό του Μπεράτ Αλμπαϊράκ, υπουργού Ενέργειας της Τουρκίας και γαμπρού του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Χθες Δευτέρα δικαστήριο της Κωνσταντινούπολης διέταξε ο Γιουτζέλ να προφυλακιστεί ενόψει της δίκης του. Είναι ο πρώτος γερμανός δημοσιογράφος που προφυλακίζεται στο πλαίσιο των εκτεταμένων διωγμών έπειτα από το αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου. Πολλά μέσα ενημέρωσης έχουν βρεθεί στο στόχαστρο των αρχών.
Τα υποκλαπέντα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, που δημοσιοποιήθηκαν τον Σεπτέμβριο, ρίχνουν φως στις πολιτικές πιέσεις που ασκεί η τουρκική κυβέρνηση στα ΜΜΕ και τις στρατηγικές χειραγώγησης της κοινής γνώμης στους ιστοτόπους κοινωνικής δικτύωσης.
Πάνω από 100.000 άνθρωποι έχουν απομακρυνθεί από τις θέσεις τους στο πλαίσιο των μαζικών εκκαθαρίσεων της τουρκικής κυβέρνησης στο δημόσιο, στις υπηρεσίες ασφαλείας και στο δικαστικό σώμα, αλλά και στον ιδιωτικό τομέα, μετά την απόπειρα στρατιωτικού πραξικοπήματος. Εξ αυτών περίπου 43.000 έχουν προφυλακιστεί. Η Άγκυρα διατείνεται ότι τα μέτρα που λαμβάνει είναι απαραίτητα διότι απειλείται.
Όμως χώρες-σύμμαχοι της Τουρκίας στη Δύση, περιλαμβανομένης της Γερμανίας, εκφράζουν φόβους ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και η κυβέρνησή του στην πραγματικότητα πατάσσουν κάθε διαφωνία. Οι διμερείς σχέσεις έχουν επιδεινωθεί, αλλά το Βερολίνο έχει ανάγκη τη συνεργασία της τουρκικής κυβέρνησης για την εφαρμογή της συμφωνίας με στόχο την ανάσχεση των μεταναστευτικών ροών προς την Ευρώπη.
Η σύλληψη του Γιουτζέλ φέρνει την καγκελάριο Μέρκελ σε πολύ δύσκολη θέση, ενώ απομένουν λιγότεροι από επτά μήνες πριν από τις ομοσπονδιακές βουλευτικές εκλογές που αναγγέλλονται αμφίρροπες.
«Η γερμανική κυβέρνηση αναμένει ότι η τουρκική δικαιοσύνη, στον τρόπο που θα χειριστεί την υπόθεση Γιουτζέλ θα λάβει υπόψη της την αξία της ελευθερίας του Τύπου σε κάθε δημοκρατική κοινωνία. Θα συνεχίσουμε να επιμένουμε σε μια δίκαιη μεταχείριση του Ντενίζ Γιουτζέλ βάσει του νόμου και ελπίζουμε πως σύντομα θα ανακτήσει την ελευθερία του», υπογράμμισε η Μέρκελ.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, ο Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, ήταν ακόμη πιο αυστηρός στην κρίση του για την εξέλιξη, τονίζοντας πως ρίχνει ένα «εκτυφλωτικό φως» στις διαφορές των κυβερνήσεων των δύο χωρών όσον αφορά τον τρόπο που αντιμετωπίζουν την ελευθεροτυπία και την ελευθερία της γνώμης.
Στο δικαστήριο όπου αποφασίστηκε η προφυλάκιση του Γιουτζέλ ήσαν παρόντες ο γενικός πρόξενος της Γερμανίας στην Κωνσταντινούπολη, ο Γκέοργκ Μπίργκελεν, καθώς και αρκετοί βουλευτές της αξιωματικής αντιπολίτευσης, του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων Doğan.
Την Τετάρτη, 166 γερμανοί βουλευτές δημοσίευσαν μια ανοικτή επιστολή με την οποία ζήτησαν την «τάχιστη» απελευθέρωση του Γιουτζέλ.
Μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του Ιουλίου του 2016 στην Τουρκία, περισσότεροι από 100 δημοσιογράφοι συνελήφθησαν και αναμένουν να δικαστούν, 170 ΜΜΕ έκλεισαν και 775 διαπιστεύσεις δημοσιογράφων ανακλήθηκαν, σύμφωνα με έναν απολογισμό οργανώσεων προάσπισης της ελευθερίας του Τύπου.
Ξένοι δημοσιογράφοι, όπως ο Ρομπ Νόρντλαντ της εφημερίδας New York Times, ο Ντιόν Νίσενμπαουμ της Wall Street Journal ή ο Ολιβιέ Μπερτράν του ιστότοπου Les Jours συνελήφθησαν και απελάθηκαν τους τελευταίους μήνες.
Η Τουρκία κατατάσσεται στην 151η θέση της παγκόσμιας κατάταξης των χωρών όσον αφορά την ελευθεροτυπία για το 2016 που δημοσιεύει η ΜΚΟ Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα (Reporters sans Frontières, RSF), ανάμεσα στο Τατζικιστάν και τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό.
