Του Νίκου Μελέτη
Με μια Τουρκία η οποία δείχνει εντελώς ανεξέλεγκτη, Αθήνα και Λευκωσία κάθε άλλο παρά θα πρέπει να εφησυχάζουν καθώς το ενεργειακό παιγνίδι στην κυπριακή ΑΟΖ τείνει να εξελιχθεί σε θέμα τιμής και αξιοπιστίας για την Άγκυρα και τον ίδιο τον Ταγίπ Ερντογάν. H Άγκυρα είναι στριμωγμένη και αντιδρά σπασμωδικά.
Οι ενεργειακές εξελίξεις δείχνουν να προσπερνούν την Τουρκία. Η κυπριακή κυβέρνηση έχει ήδη καλέσει ξένες εταιρείες να εκδηλώσουν ενδιαφέρον για το Οικόπεδο 7 (μέρος του οποίου αμφισβητεί η ίδια η Τουρκία, όπως και το Οικόπεδο 6) και υπάρχουν πληροφορίες ότι προτίθεται να ανταποκριθούν και η Exxon και η Total, αναμένεται απόφαση για να συμπράξει και η Total με την ΕΝΙ στο Οικόπεδο 3 (όπου το τουρκικό πολεμικό ναυτικό είχε εμποδίσει το ιταλικό γεωτρύπανο), το πρώτο τρίμηνο του 2019 αναμένεται νέα γεώτρηση της Total στο Οικόπεδο 6, ενώ φυσικά θα είναι σε εξέλιξη και η δεύτερη γεώτρηση της Exxon Mobil μέχρι τα μέσα Ιανουαρίου. Το αμέσως προσεχές διάστημα μάλιστα θα υπάρξει υπογραφή διακρατικής συμφωνίας για τον East Med αλλά και η συμφωνία για την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου από το κοίτασμα Αφροδίτη.
Γνωρίζοντας ότι σε έναν περίπου μήνα θα υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία από την γεώτρηση της Exxon Mobil, τα οποία εάν επιβεβαιώσουν τις προβλέψεις που στηρίζονται σε γεωλογικά δεδομένα και δώσουν σαφείς ενδείξεις για ύπαρξη μεγάλου κοιτάσματος φυσικού αερίου, θα δρομολογήσουν αναπότρεπτες εξελίξεις, η Τουρκία αναζητεί τρόπους αντίδρασης.
Η Τουρκία από την στιγμή που διαπίστωσε ότι δεν μπορεί να αποτρέψει την έναρξη της γεώτρησης του αμερικανικού κολοσσού Exxon Mobil στο Οικόπεδο 10 της κυπριακής ΑΟΖ, επιχειρεί να αντιδράσει και τρέχει να προλάβει τις εξελίξεις, καθώς βλέπει πλέον ορατό τον κίνδυνο και περιθωριοποίησής της στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η ισχυρή και δημόσια στήριξη που προσέφερε η Ουάσιγκτον με την συμφωνία συνεργασίας σε θέματα ασφάλειας που υπέγραψε ο ΥΠΕΞ Ν. Χριστοδουλίδης πριν δυο εβδομάδες στην αμερικανική πρωτεύουσα αλλά και η αποστολή του Αμερικανού υφυπουργού Εξωτερικών για θέματα ενέργειας Φράνσις Φάννον και οι συνομιλίες που είχε με τον υπουργό ενέργειας Γ. Λακκοτρύπη την Παρασκευή την ώρα που το Stena Icemax τρύπαγε τον βυθό στην Κυπριακή ΑΟΖ, έχουν προκαλέσει ανησυχία στην Άγκυρα. Εξάλλου είναι προφανής η ενόχληση αλλά και ο προβληματισμός της Άγκυρας, από το γεγονός ότι όχι μόνο δεν μπόρεσε να εμποδίσει την έναρξη γεωτρήσεων από τον αμερικανικό κολοσσό στο Οικόπεδο 10, αλλά όλο και περισσότερο απομονώνεται, από τις πολυμερείς συνεργασίες που αναπτύσσονται στην περιοχή με επίκεντρο την Κύπρο αλλά και την Ελλάδα.
Ο εκπρόσωπος του τουρκικού ΥΠΕΞ, Χαμί Ακσόι σε δήλωσή του επισήμανε ότι η «έναρξη έρευνας της εταιρείας Exxon Mobil για φυσικό αέριο στο λεγόμενο Οικόπεδο 10 για το οποίο την αδειοδότησε η ‘Ελληνοκυπριακή Διοίκηση Νότιας Κύπρου’ δεν συμβάλλει στη σταθερότητα της περιοχής και ενδέχεται να αλλάξει συγκεκριμένες ευαίσθητες ισορροπίες σε σχέση με την επίλυση του ζητήματος. Όλες οι φυσικές πηγές ενέργειας γύρω από την Κύπρο δεν ανήκουν μόνο στην ελληνοκυπριακή πλευρά, αλλά και στις δύο πλευρές και έχουμε προειδοποιήσει την ‘Ελληνοκυπριακή διοίκηση’ να σταματήσει τις μονομερείς έρευνες για υδρογονάνθρακες στην Ανατολική Μεσόγειο».
Το τουρκικό ΥΠΕΞ στρέφεται και εναντίον των ξένων εταιρειών επισημαίνοντας ότι «με την ευκαιρία αυτή, επαναλαμβάνουμε και πάλι την προειδοποίησή μας προς τις εταιρείες που συμμετέχουν σε αυτές τις μονομερείς δραστηριότητες έρευνας και εξόρυξης των Ελληνοκυπρίων και υπενθυμίζουμε επίσης ότι η κατανομή των φυσικών πόρων της Κύπρου αποτελεί μία ουσιώδη πτυχή του Κυπριακού».
Το τουρκικό ΥΠΕΞ αναφέρει ακόμη ότι: «Όπως μέχρι σήμερα έτσι και στο εξής σε πλήρη συντονισμό με την ‘ΤΔΒΚ’ θα συνεχίσουμε να κάνουμε τα απαραίτητα διπλωματικά και πολιτικά βήματα με στόχο να προστατεύσουμε τα δικαιώματα και συμφέροντα που πηγάζουν από το διεθνές δίκαιο του Τουρκοκυπριακού λαού ο οποίος είναι κοινός ιδιοκτήτης του νησιού. Εκτός από την δική μας υφαλοκρηπίδα θα ξεκινήσουμε και δραστηριότητες στις περιοχές που η ‘ΤΔΒΚ’ αδειοδότησε την κρατική εταιρεία πετρελαίου της Τουρκίας».
Άριστα ενημερωμένη πηγή που έχει πλήρη γνώση των δυνατοτήτων της Τουρκίας στον ενεργειακό τομέα, τόνιζε ότι η Τουρκία ακόμη κι αν στείλει γεωτρύπανο στην Κυπριακή ΑΟΖ δεν έχει την δυνατότητα πραγματοποίησης γεώτρησης, καθώς οι προληπτικές κινήσεις της Λευκωσίας (με αναφορά σε επαφές και παρεμβάσεις των υπουργών Ενέργειας Γ. Λακκοτρυπη και του υπουργού Εξωτερικών Ν. Χριστοδουλίδη σε ξένες εταιρείες και κυβερνήσεις), έχουν αποτρέψει τις εξειδικευμένες εταιρείες που συνδράμουν τα πλωτά γεωτρύπανα για την διεξαγωγή γεωτρήσεων ,από το να συμμετάσχουν σε δραστηριότητες που «παραβιάζουν την κυριαρχία ανεξάρτητου κράτους και των κανόνων του διεθνούς δικαίου».
Η Τουρκία εκτός του γεωτρύπανου Fatih που έχει σταθεροποιηθεί ανοικτά του κόλπου της Αττάλειας έχει μισθώσει ένα ακόμη, το Rowan Norway και σύμφωνα με τα διεθνή εξειδικευμένα ΜΜΕ έχει ολοκληρώσει την αγορά ενός ακόμη πλωτού γεωτρύπανου. Όμως δεν μπορεί να εξασφαλίσει την συνεργασία από τις εξειδικευμένες πολυεθνικές εταιρίες που έχουν την τεχνογνωσία για να συνδράμουν στο γεωτρύπανο στην πραγματοποίηση γεωτρήσεων και είναι χαρακτηριστικό ότι το FATIH σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες είναι μεν σταθεροποιημένο στο σημείο που έχει αναγγελθεί ότι θα γίνει γεώτρηση, αλλά δεν έχει δυνατότητα να πραγματοποιήσει άμεσα κανονική γεώτρηση…
Την ίδια πάντως στιγμή πληροφορίες αναφέρουν ότι η Τουρκία απειλεί με «άσφαιρα πυρά» την Κυπριακή Δημοκρατία, καθώς προειδοποιεί για γεωτρήσεις στην Κυπριακή ΑΟΖ την στιγμή που σύμφωνα με απολύτως έγκυρες πηγές που έχουν γνώση των τεχνικών δυνατοτήτων της Τουρκίας, δεν είναι σε θέση να πραγματοποιήσει γεωτρήσεις όχι μόνο στην κυπριακή ΑΟΖ αλλά ούτε ακόμη στα σημεία του κόλπου της Αττάλειας που βρίσκεται το γεωτρύπανο Fatih…
