Του Νίκου Μελέτη

Σε εμμονή μετατρέπεται πλέον για τον Ταγίπ Ερντογάν η αδυναμία ουσιαστικής αντίδρασης που θα ανέτρεπε τον ενεργειακό σχεδιασμό της Κύπρου, αλλά κυρίως η εμβάθυνση της στρατηγικής συνεργασίας μέσω των Τριμερών, που διαμορφώνουν νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας σε ολόκληρη την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Βόρειας Αφρικής.

Μια εμμονή που, όπως φάνηκε και με την τελευταία δήλωση Ερντογάν και την απάντηση από το υπουργείο Εξωτερικών, ανεβάζει τους τόνους και δημιουργεί σοβαρό έλλειμμα εμπιστοσύνης που θα ήταν αναγκαίο για να πραγματοποιηθεί η επίσκεψη του κ. Τσίπρα στην Κωσταντινούπολη. Ώστε να είναι μια επίσκεψη που δεν θα επιβεβαιώσει τελικά και πάλι το κακό κλίμα μεταξύ των δυο χωρών, αλλά θα μπορέσει να συμβάλλει στην εκτόνωση των εντάσεων.

Πριν δύο χρόνια η εμμονή του Τούρκου ηγέτη ήταν η Λοζάνη, κάτι που δεν έχει εγκαταλειφθεί ποτέ, αλλά πλέον πέραν των θεωρητικών μεγαλοϊδεατισμών, είναι αντιμέτωπος με απολύτως ορατούς «κίνδυνους» όπως αντιλαμβάνεται ο ίδιος την ανάπτυξη μιας πολύπλευρης συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο, που στηρίζεται στο Διεθνές Δίκαιο και στο Δίκαιο της Θάλασσας και στο οποίο συμμετέχουν όλοι οι άσπονδοι «εχθροί» του, με την Ελλάδα ίσως να είναι η πιο «φιλική» προς την κυβέρνησή του. Διότι τόσο ο Μ. Νετανιάχου και ο πρόεδρος Αλ Σίσι είναι απολύτως εχθρικοί, ενώ με την Κυπριακή Δημοκρατία δεν έχει καν διπλωματικές σχέσεις και δεν αναγνωρίζει τη χώρα.

Η είδηση ότι τον Δεκέμβριο η Αθήνα μπαίνει στη διαδικασία του Στρατηγικού Διαλόγου με τις ΗΠΑ, και αργότερα τον Δεκέμβριο στην Τριμερή, στο Ισραήλ, θα κληθεί να συμμετέχει στα θέματα ασφάλειας και η αμερικανική πλευρά, αλλά και η έντονη φημολογία ότι Ελλάδα – Κύπρος – Ισραήλ είναι έτοιμες να υπογράψουν μαζί με την Ιταλία την κατασκευή του αγωγού East Med, έχουν σημάνει συναγερμό στην Άγκυρα.

Έτσι εξηγούνται τα συνεχή εμμονικά ξεσπάσματα του κ. Ερντογάν που μάλιστα βλέπει την Κύπρο να προσφέρει σε ξένες εταιρίες (ενδιαφέρον εκδήλωσε η κοινοπραξία TOTAL/ENI) το Οικόπεδο 7, το οποίο η Τουρκία θεωρεί ότι ανήκει στο μεγαλύτερο μέρος του στην τουρκική υφαλοκρηπίδα, και την Ελλάδα που έχει αναγγείλει ότι εξετάζει την επέκταση των χωρικών υδάτων της αρχικά στο Ιόνιο, να πραγματοποιεί ασκήσεις με την Αίγυπτο στα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας εκείνη δηλαδή ακριβώς την περιοχή που αμφισβητεί η Τουρκία .

Μιλώντας σε συγκέντρωση του ΑΚΡ, ο Τ. Ερντογάν έκανε λόγο για «ριψοκίνδυνη συμπεριφορά της Ελλάδας και της “Νότιας Κύπρου” όσον αφορά στις έρευνες για υδρογονάνθρακες στην Ανατολική Μεσόγειο, που αποτελεί απειλή και κίνδυνο πρωτίστως για τις ίδιες», επικρίνοντας και τις χώρες που, όπως είπε, στηρίζουν τα σχέδια της Ελλάδας και της «Νότιας Κύπρου».

Με τον γνωστό τρόπο ο κ. Ερντογάν επικαλέστηκε και το… Διεθνές Δίκαιο λέγοντας ότι η Τουρκία «είναι αποφασισμένη να χρησιμοποιήσει πλήρως τα δικαιώματά της, που απορρέουν από το Διεθνές Δίκαιο» σε διαφορές για το Αιγαίο και την Κύπρο και πρόσθεσε ότι «η Τουρκία δεν θα κάνει την ελάχιστη υποχώρηση από τις θέσεις της στην Ανατολική Μεσόγειο ή οποιαδήποτε άλλη περιοχή. Θα υπερασπιστούμε τα δικαιώματά μας μέχρι τέλους». Και βεβαίως εξαπέλυσε και πάλι απειλές για το ενδεχόμενο επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων.

Η απάντηση της Αθήνας ήρθε και προκαλεί εντύπωση ότι πλέον είναι σε αρκετά υψηλούς τόνους, κάτι ασυνήθιστο τουλάχιστον τα τελευταία χρόνια.

«Οι τουρκικές προκλήσεις υπονομεύουν τη σταθερότητα της περιοχής σε μια κρίσιμη συγκυρία, καταδεικνύοντας την ένδεια νομικών επιχειρημάτων της Τουρκίας», επισημαίνεται σε ανακοίνωση του Υπουργείου Εξωτερικών, προσθέτοντας ότι «θα συνεχίσει, σε συνεργασία με τους συμμάχους και εταίρους της, να υπερασπίζεται το Διεθνές Δίκαιο και τα αναφαίρετα δικαιώματά της».

Και η ανακοίνωση του ΥΠΕΞ, η οποία φυσικά έχει διαφορετική βαρύτητα μιας και ο ίδιος ο πρωθυπουργός έχει το χαρτοφυλάκιο του Υπουργού Εξωτερικών, καταλήγει:

«Η Τουρκία, αντί να επιμένει στις απειλές και τις παράνομες διεκδικήσεις και αμφισβητήσεις της, οφείλει να ακολουθήσει την υπεύθυνη αυτή στάση».

Λίγη ώρα μετά την ανακοίνωση του ελληνικού ΥΠΕΞ, η Τουρκία εξέδωσε NAVTEX με την οποία επιχειρεί να ακυρώσει ελληνική NAVTEX που αφορά «υποβρύχιες ασκήσεις» από 28 Νοεμβρίου έως τις 6 Δεκεμβρίου, σε περιοχή της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και εντός του FIR Αθηνών και στην περιοχή ευθύνης SAR της Ελλάδας.

Αποτελεί πρακτική για ροκάνισμα «αρμοδιοτήτων» της Ελλάδας σε μια ευαίσθητη περιοχή, όπου μάλιστα εκδηλώνεται πλέον ανοικτά, όπως φάνηκε και από τους χάρτες που έχει υιοθετήσει ο Τούρκος Υπουργός Άμυνας Χουλούσι Ακάρ, η τουρκική αμφισβήτηση.

Πρακτική στην οποία έρχεται να προστεθεί και η χθεσινή αναφορά του Ερντογάν στα σύνορα με τη Λιβύη που όπως ανέφερε «είναι απασχολημένη με τα εσωτερικά της προβλήματα». Ουσιαστικά εμφανίστηκε ως αυτόκλητος προστάτης των συμφερόντων της Λιβύης μετά την παρέμβαση Ακαρ και την παρουσίαση του σχετικού χάρτη που προκάλεσε έντονες αντιδράσεις.

Επίσης, είναι χαρακτηριστικό ότι και στη συνεδρίαση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας που συγκλήθηκε υπό την προεδρία του χθες, ο Ταγίπ Ερντογάν τόνισε ότι οι ενέργειες της Ελλάδας και της «ελληνικής Κύπρου» στην περιοχή με τις εντατικοποιημένες δραστηριότητες για τους υδρογονάνθρακες συνιστούν «απειλή και κίνδυνο για την Τουρκία» προσθέτοντας ότι οι κινήσεις τους για να περιορίσουν την επιρροή της Τουρκίας στην περιοχή είναι «μάταιες».

«Η Τουρκία και η ΤΔΒΚ είναι   αποφασισμένες να επαναφέρουν στην ταξη  αυτές τις χώρες, που προσπαθούν να μας εμποδίσουν από το να κάνουμε χρήση των δικαιωμάτων  μας που απορρέουν από το  διεθνές δίκαιο» κατεληξε ο Ταγίπ Ερντογάν

Η τουρκική NAVTEX 1181/18 αναφέρει τα εξής:

«Η NAVWARN ΗΑ11-590/18 έχει εκδοθεί από έναν μη εξουσιοδοτημένο σταθμό εντός της τουρκικής περιοχής υπηρεσιών NAVTEX, χωρίς προηγούμενο συντονισμό με τις τουρκικές Αρχές.

Ο Σταθμός της Αττάλειας είναι ο μόνος εξουσιοδοτημένος σταθμός στην περιοχή. Συνίσταται αυστηρά όλα τα μηνύματα NAVTEX να συντονίζονται με τις τουρκικές Αρχές για την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας».

ΖCZC HA11
261610 UTC NOV 18
IRAKLEIO RADIO NAVWARN 590/18
SE KRITIKO SEA

1. UNDERWATER EXERCISES
FM 280001 UTC NOV 18
TO 062359 UTC DEC 18
IN AREA BOUNDED BY:
A. 33-11N 027-27E
B. 33-11N 029-51E
C. 33-33N 029-51E
D. 33-33N 028-35E
E. 33-55N 028-35E
F. 33-55N 027-27E

2. CANCEL THIS MSG 070100 UTC DEC 18
N/W1181/18
MEDITERRANEANSEA
1. IRAKLEION RADIO NAVWARN HA11-590/18 HAS BEEN BROADCASTED BY AN UNAUTHORIZED STATION IN TURKISH NAVTEX SERVICE AREA WITHOUT PRIOR COORDINATION WITH TURKISH AUTHORITIES.
2. ANTALYA NAVTEX STATION IS THE ONLY AUTHORIZED STATION IN THE AREA.
3. IT IS STRONGLY ADVISED THAT ALL NAVTEX MESSAGES ARE TO BE COORDINATED WITH TURKISH AUTHORITIES, FOR THE SAFETY OF MARINERS.